05: Grzech śmiertelny – Margit Sandemo audiobook – Mroczna tajemnica, która wstrząśnie twoim sumieniem

Opis

Szanowni Miłośnicy Literatury Fantasy i Historii,

Gdy po raz pierwszy sięgnąłem po audiobook “Grzech śmiertelny” Margit Sandemo, piątą część “Sagi o Ludziach Lodu”, moje oczekiwania były podszyte ciekawością badacza literatury, który śledzi ewolucję długich serii. Sandemo, szwedzka mistrzyni fantasy historycznego, stworzyła dzieło, które od lat fascynuje czytelników w całej Europie, szczególnie w Polsce, gdzie znalazło wyjątkowo żyzny grunt.

Z perspektywy historyka literatury, Saga o Ludziach Lodu stanowi intrygujący przypadek połączenia fantasy z solidnym researchiem historycznym. Akcja “Grzechu śmiertelnego” rozgrywa się podczas Wojny Trzydziestoletniej, okresu, który jako badacz literatury XIX-wiecznej znam szczególnie dobrze z powieści historycznych Kraszewskiego. Sandemo jednak, w przeciwieństwie do polskiego klasyka, wplata w historyczne realia wątki nadprzyrodzone, tworząc hybrydę, która działa na wyobraźnię.

Główna bohaterka, Cecylia Meiden, wnuczka demonicznego Tengela, staje przed dylematami moralnymi, które przypominają mi problemy postaci z polskiej literatury romantycznej. Jej romans z żonatym pastorem i niechciana ciąża to temat, który Mickiewicz czy Słowacki potraktowaliby z patosem, podczas gdy Sandemo przedstawia go z psychologiczną wnikliwością godną współczesnej powieści obyczajowej.

Sylwia Nowiczewska jako narratorka dokonuje istnej alchemii głosu. Jej interpretacja to nie tylko poprawne odczytanie tekstu, ale prawdziwa kreacja aktorska. Szczególnie udane są sceny dialogowe – każda postać ma wyraźnie zarysowany głos i charakter. Gdy Nowiczewska czyta fragmenty dotyczące młodego Kolgrima (którego niektórzy recenzenci słusznie nazywają “przerażającym”), jej głos nabiera mrocznej barwy, która doskonale oddaje demoniczne dziedzictwo rodu.

Z punktu widzenia konstrukcji fabularnej, “Grzech śmiertelny” stanowi wyraźne odejście od czystej fantasy ku powieści obyczajowej z elementami nadprzyrodzonymi. Niektórym czytelnikom (jak widać w recenzjach) brakuje tu magicznych wątków z wcześniejszych tomów. Dla mnie, badacza literatury, to ciekawy zabieg – Sandemo pokazuje, jak rodzina przeklęta przez los musi zmierzyć się nie tylko z nadprzyrodzonymi klątwami, ale także z całkiem przyziemnymi problemami społecznymi XVII wieku.

Porównując “Grzech śmiertelny” do innych dzieł z gatunku fantasy historycznego, warto zwrócić uwagę na podobieństwa do “Trylogii Wszystkich Dusz” Deborah Harkness. Obie autorki łączą skrupulatny research historyczny z elementami magicznymi, choć Sandemo pozostaje bardziej wierna tradycji nordyckiej opowieści rodzinnej.

Dla kogo jest ten audiobook? Z pewnością dla wielbicieli sagi, którzy chcą śledzić dalsze losy rodu. Ale także dla miłośników dobrej literatury historycznej, którzy nie boją się elementów fantasy. 8 godzin 31 minut nagrania to wystarczająco dużo czasu, by zanurzyć się w tym świecie, a jakość produkcji Storyside nie pozostawia nic do życzenia.

Moja osobista refleksja? Jako nauczyciel akademicki często podkreślam studentom, że dobra powieść historyczna to taka, która ożywia przeszłość. “Grzech śmiertelny”, mimo fantastycznych elementów, daje nam żywy obraz Europy czasu wojny religijnej, z jej obyczajowością i społecznymi napięciami. To zasługa zarówno Sandemo, jak i tłumaczki Anny Marciniak-Zymmer, której przekład brzmi naturalnie i współcześnie, nie tracąc ducha epoki.

Z literackim pozdrowieniem,
Adam Nowak