18: Dom upiorów – Margit Sandemo audiobook – Tajemnica, która wciąga jak mroczny wir!

Opis

Szanowni Miłośnicy Literatury i Słuchacze Audiobooków,

Gdy po raz pierwszy zetknąłem się z osiemnastą częścią „Sagi o Ludziach Lodu” – „Dom upiorów” Margit Sandemo, odczułem pewien rodzaj literackiego déjà vu. Nie dlatego, że fabuła wydała mi się znajoma, ale dlatego, że sposób, w jaki norweska autorka splata wątki historyczne z elementami fantastycznymi, przypomina mi najlepsze tradycje europejskiej powieści gotyckiej. Jako badacz literatury często analizuję, jak współcześni autorzy czerpią z tych korzeni, a Sandemo robi to z niezwykłą maestrią.

„Dom upiorów” to kolejna odsłona rozbudowanej sagi, która od lat cieszy się ogromną popularnością w Polsce. Centralną postacią tej części jest Elisabet Paladin – kobieta silna i niezależna, która staje przed trudnym wyborem między oczekiwaniami rodziny a głosem własnego serca. Wątek miłosny, w którym Vemund Tark prosi o jej rękę… dla swojego brata, stanowi doskonałe studium relacji damsko-męskich w kontekście społecznych konwenansów. Przypomina mi to dyskusje, które prowadziłem ze studentami o powieściach Jane Austen – tam również pozornie proste historie miłosne stają się pretekstem do głębszej refleksji nad społeczeństwem.

Z literackiego punktu widzenia szczególnie interesujące jest połączenie realizmu historycznego z elementami nadprzyrodzonymi. Tytułowy „dom upiorów” nie jest jedynie metaforą – Sandemo wprowadza do narracji autentyczne pierwiastki grozy, które znakomicie współgrają z nordyckim folklorem. Pamiętam, jak podczas moich badań nad europejskimi legendami często natrafiałem na podobne motywy w skandynawskich podaniach ludowych. Autorka wykorzystuje je w sposób, który nadaje historii głębi, nie czyniąc jej przy tym przesadnie mroczną.

Jeśli chodzi o warstwę audio, wykonanie Sylwii Nowiczewskiej zasługuje na szczególną pochwałę. Jej narracja jest niczym dobry koncert – potrafi zarówno delikatnie prowadzić słuchacza przez liryczne fragmenty, jak i z odpowiednią dramaturgią budować napięcie w momentach grozy. Szczególnie urzekła mnie różnorodność głosów, jakie zastosowała dla poszczególnych postaci – Vemund brzmi dostojnie, ale z nutą wewnętrznego niepokoju, podczas gdy Elisabet ma w głosie tę szczególną mieszankę siły i wrażliwości, która idealnie oddaje jej charakter. Jako wykładowca doceniam też doskonałą dykcję i precyzję w interpretacji tekstu – to istotne, gdy słucha się audiobooka przez wiele godzin.

Porównując „Dom upiorów” do innych pozycji z gatunku fantasy historycznego, warto zwrócić uwagę na jego unikalny charakter. Podczas gdy „Outlander” koncentruje się bardziej na podróży w czasie, a „Zmierzch” na współczesnym romansie wampirycznym, saga Sandemo pozostaje wierna swojemu historycznemu zakorzenieniu. To trochę jak porównywać malarstwo Vermeera z dziełami prerafaelitów – różne podejścia do podobnych tematów, ale każde cenne na swój sposób.

Dla potencjalnych słuchaczy mam kilka rad. Po pierwsze, choć „Dom upiorów” jest częścią serii, można go czytać (lub słuchać) jako oddzielną pozycję – autorka zadbała o odpowiednie wprowadzenie w świat przedstawiony. Po drugie, warto dać się porwać tej historii podczas dłuższej podróży lub wieczoru z dobrym winem – atmosfera książki idealnie współgra z takimi chwilami. I wreszcie – nie spodziewajcie się typowego horroru, to raczej subtelne połączenie romansu, historii i lekkiej grozy, które przypomina najlepsze tradycje powieści gotyckiej.

Z punktu widzenia badacza literatury, „Dom upiorów” to fascynujący przykład, jak współczesna literatura popularna czerpie z bogatej tradycji europejskiej. Sandemo nie tylko kontynuuje wątki z poprzednich części sagi, ale także wprowadza nowe, które mogą stanowić punkt wyjścia do dyskusji o roli przeznaczenia w życiu człowieka czy o konflikcie między indywidualizmem a społecznymi oczekiwaniami. To właśnie te głębsze warstwy, ukryte pod powierzchnią wciągającej fabuły, czynią tę pozycję wartą uwagi nie tylko dla miłośników rozrywkowej literatury, ale także dla tych, którzy szukają w książkach czegoś więcej niż tylko ucieczki od rzeczywistości.

Z literackim pozdrowieniem,
Adam Nowak