Alchemik – Paulo Coelho audiobook – Podróż, która odmieni Twoje życie

Opis

Drodzy miłośnicy literackich podróży,

Gdy po raz pierwszy sięgnęłam po ‘Alchemika’ Paulo Coelho, byłam młodą adeptką filologii, która dopiero odkrywała magię słowa pisanego. Dziś, po latach akademickich studiów i setkach przeczytanych powieści, wracam do tej historii w nowej odsłonie – jako superprodukcji audiobookowej wydawnictwa Drzewo Babel. I muszę przyznać, że ta adaptacja potrafi zaskoczyć nawet takiego ‘literackiego wyjadacza’ jak ja.

Przyznam szczerze, że początkowo podchodziłam do tego projektu z pewną rezerwą. ‘Alchemik’ to przecież pozycja tak często interpretowana, cytowana, a czasem nawet nadużywana w popkulturze, że trudno o świeże spojrzenie. Ale już pierwsze minuty słuchowiska rozwiały moje wątpliwości. Ta produkcja to prawdziwa uczta dla zmysłów – gdzieś pomiędzy radiowym teatrem wyobraźni a współczesnym audiobookiem z hollywoodzkim rozmachem.

Pamiętam, jak podczas moich studiów w Krakowie dyskutowaliśmy z kolegami z roku o fenomenie prostoty narracji Coelho. W ‘Alchemiku’ uderza bowiem pozorna łatwość, z jaką autor przemyca głębokie prawdy o ludzkim losie. Ta audiobookowa wersja wydobywa tę dwuwarstwowość w sposób genialny – za pomocą wielogłosowej narracji, gdzie każdy aktor (a w obsadzie m.in. Piotr Fronczewski i Anna Dereszowska) wnosi własną barwę emocjonalną. Scena, w której Santiago po raz pierwszy słyszy głos pustyni, wybrzmiewa w tej interpretacji z taką siłą, że mimowolnie przypomniałam sobie własną podróż po marokańskiej saharsze sprzed lat.

Muzyka Jahiara Irani i Michała Jacaszka to osobny rozdział tej recenzji. Instrumenty etniczne – ney, daf, saz – tworzą aurę, która przenosi słuchacza w sam środek andaluzyjskich wzgórz i egipskich pustyń. To nie jest zwykłe tło dźwiękowe, ale integralna część narracji. Gdy bohater przekracza kolejne etapy swojej podróży, zmienia się też muzyczna tonacja – od lekkich, niemal flamenco brzmień po medytacyjne rytmy beduińskich bębnów.

Analizując warstwę literacką, muszę przyznać, że po latach ‘Alchemik’ wciąż zachwyca swoją uniwersalnością. Metafora ‘Osobistej Legendy’ – choć czasem krytykowana za naiwność – w tej interpretacji zyskuje nową głębię. Aktorzy grający Melchizedeka czy tytułowego Alchemika nadają tym postaciom taką charyzmę, że ich słowa brzmią mniej jak banały z poradników samorozwoju, a bardziej jak odwieczne prawdy przekazywane przy ognisku.

Nie jest to jednak produkcja pozbawiona wad. Momentami bogactwo efektów dźwiękowych (szum wiatru, odgłosy karawan) zagłusza narrację, zwłaszcza w wersji słuchanej w ruchu miejskim. Poza tym, choć koncepcja wielogłosowości jest interesująca, czasem brakuje spójności w interpretacji – niektóre postacie brzmią zbyt współcześnie jak na tę odwieczną przypowieść.

Porównując tę adaptację do innych słynnych audiobooków filozoficznych – jak ‘Mały Książę’ czytany przez Jerzego Stuhra czy ‘Siddhartha’ w interpretacji Krzysztofa Gosztyły – ‘Alchemik’ wyróżnia się właśnie tym zespołowym charakterem. To nie jest monolog narratora, ale prawdziwa symfonia głosów i dźwięków.

Komu poleciłabym tę wersję? Z pewnością tym, którzy ‘Alchemika’ znają już na pamięć – ta interpretacja odświeży ich odbiór. Ale też nowym czytelnikom, którzy mogą się przestraszyć pozorną prostotą tekstu. W tej oprawie głębia filozoficzna książki wybrzmiewa pełniej. Ostrzegam tylko estetów – to produkcja, której nie powinno się słuchać przez słuchawki niskiej jakości. Każdy szmer piasku na pustyni zasługuje na dobre brzmienie!

Dla mnie, jako krytyczki przyzwyczajonej do analizowania każdego przecinka w tekście, ta audiobookowa podróż była wyjątkowym doświadczeniem. Czasem warto odłożyć na bok literacki mikroskop i dać się ponieść opowieści – tak jak robiłam to w dzieciństwie, słuchając bajek czytanych przez babcię. ‘Alchemik’ w tej wersji ma właśnie taką magiczną moc – potrafi przemówić zarówno do intelektu, jak i do serca.

Z literackim pozdrowieniem,
Zofia Kowalska