Czerwony cesarz. Xi Jinping i jego nowe Chiny – Michael Sheridan audiobook – Poznaj mroczne tajemnice władcy współczesnych Chin

Opis

Szanowni Miłośnicy Literatury Faktu i Współczesnej Historii,

Gdy po raz pierwszy zetknąłem się z audiobookiem „Czerwony cesarz. Xi Jinping i jego nowe Chiny” Michaela Sheridana, od razu przypomniały mi się moje studenckie lata spędzone na analizowaniu biografii wielkich przywódców XX wieku. Ta pozycja wydawnictwa Marginesy, mistrzowsko zinterpretowana przez Wojciecha Stagenalskiego, to nie tylko portret współczesnego chińskiego przywódcy – to fascynująca podróż przez transformację Państwa Środka, która zmusza do refleksji nad naturą władzy w XXI wieku.

Z perspektywy badacza literatury i historii szczególnie cenię sobie sposób, w jaki Sheridan konstruuje narrację. Autor, doświadczony korespondent, nie poprzestaje na suchych faktach, ale tkwi w nich jak w soczewce skupiającej światło współczesnej geopolityki. Jego analiza ewolucji Chin od czasów Mao do ery Xi Jinpinga przypomina mi metodę, jaką stosowałem podczas wykładów o literaturze zaangażowanej – łączenie kontekstu historycznego z głęboką analizą postaci.

Wojciech Stagenalski jako narrator stanowi idealne medium dla tej treści. Jego głos – wyważony, ale pełny subtelnych niuansów – doskonale oddaje zarówno chłodną analityczność fragmentów o gospodarczych reformach, jak i dramatyzm opisów politycznych czystek. Szczególnie zapadł mi w pamięć fragment, w którym lektor interpretuje opis eliminacji rywali politycznych Xi Jinpinga – jego głos nabiera wówczas szczególnej, niemal szekspirowskiej głębi.

Książka Sheridana imponuje zakresem materiału. Od dzieciństwa Xi w okresie Rewolucji Kulturalnej, przez jego karierę w aparacie partyjnym, po przejęcie pełni władzy – każdy etap został przedstawiony z dbałością o szczegóły. Autor nie unika trudnych tematów: cenzury, systemu społecznego zaufania, czy kontrowersyjnej polityki wobec mniejszości. Można odnieść wrażenie, że słuchając tego audiobooku, otrzymujemy klucz do zrozumienia nie tylko Chin, ale i współczesnego świata, gdzie demokracja i autorytaryzm prowadzą nieustanny dialog.

Jednak, podobnie jak w przypadku wielu ambitnych biografii, i tu można dostrzec pewne niedostatki. Choć Sheridan znakomicie opisuje mechanizmy władzy, czasami brakuje bardziej osobistego portretu Xi Jinpinga. Jak zauważył jeden z recenzentów, chciałoby się więcej szczegółów o codziennym życiu zwykłych Chińczyków pod jego rządami. To trochę tak, jakby czytać „Mistrza i Małgorzatę” bez scen z Moskwy – dostajemy genialny portret władzy, ale mniej „mięsa” społecznego.

Porównując „Czerwonego cesarza” z innymi biografiami współczesnych przywódców, widzę wyraźnie jego unikalną wartość. Podczas gdy książki o Putinie często skupiają się na aspektach mafijnych, a portrety przywódców zachodnich – na skandalach, Sheridan pokazuje coś bardziej niepokojącego: systemową, niemal biurokratyczną transformację Chin w kierunku nowego typu autorytaryzmu, który paradoksalnie rozwija się równolegle z gospodarczym sukcesem.

Dla polskiego słuchacza szczególnie ciekawe mogą być fragmenty dotyczące relacji Chiny-Europa. Sheridan analizuje je z perspektywy, która rzadko gości w naszych mediach – nie jako konflikt Wschodu z Zachodem, ale jako zderzenie różnych koncepcji rozwoju. To trochę jak w „Lalce” Prusa – gdzie Wokulski patrzy na Paryż zarówno z zachwytem, jak i z poczuciem obcości.

Pod względem technicznym audiobook stoi na wysokim poziomie. 11 godzin i 48 minut nagrania podzielono na dobrze oznaczone rozdziały, co ułatwia nawigację. Jakość dźwięku jest wzorowa – żadnych szmerów, idealnie zbalansowany głos lektora. To ważne, bo przy tak złożonej treści każda niedoskonałość techniczna mogłaby utrudniać odbiór.

Czy warto poświęcić czas na tę pozycję? Jako badacz literatury i historii odpowiadam: zdecydowanie tak. „Czerwony cesarz” to więcej niż biografia – to klucz do zrozumienia jednego z najważniejszych fenomenów naszych czasów. Dla słuchaczy szukających jedynie sensacji może być nieco wymagający, ale dla tych, którzy chcą zrozumieć mechanizmy kształtujące współczesny świat – to pozycja obowiązkowa.

Po zakończeniu słuchania przez kilka dni nosiłem w sobie myśli, które książka wywołała. Przypominało mi to moje doświadczenia z lekturą „Zniewolonego umysłu” Miłosza – podobne poczucie, że oto dotknąłem czegoś ważnego, co wymaga przemyślenia. W erze, gdy Chiny stają się coraz bardziej obecne w naszej rzeczywistości, od polityki po kulturę masową, takie głębokie zrozumienie ich przywódcy wydaje się szczególnie cenne.

Z literackim pozdrowieniem,
Adam Nowak