Dopóki biło serce – Anna Stryjewska audiobook – Wzruszająca opowieść o miłości, pasji i walce z przeciwnościami losu

Opis

Szanowni Miłośnicy Literatury i Wierni Słuchacze Audiobooków,

Gdy po raz pierwszy zetknąłem się z audiobookiem „Dopóki biło serce” Anny Stryjewskiej, od razu poczułem, że to nie będzie zwykła literacka podróż. Jako badacz literatury polskiej XX wieku, szczególnie wrażliwy jestem na dzieła, które łączą w sobie głębię psychologiczną z wiernym odzwierciedleniem realiów historycznych. Ta powieść, będąca pierwszym tomem serii o Zośce, spełnia te oczekiwania w sposób wyjątkowy.

Historia osiemnastoletniej Zośki, która w Polsce lat 60. XX wieku próbuje odnaleźć swoją drogę w świecie mody, porusza nie tylko ze względu na uniwersalne motywy dorastania i poszukiwania własnej tożsamości. Dla mnie, jako osoby wychowanej na opowieściach rodziców i dziadków o tamtych czasach, książka ta stała się również swoistym wehikułem czasu. Przypomniała mi długie rozmowy z moją babcią, która podobnie jak bohaterka, musiała walczyć o prawo do realizacji swoich marzeń w społeczeństwie pełnym ograniczeń i stereotypów.

Anna Stryjewska stworzyła narratyw, który – choć osadzony w konkretnym momencie historycznym – mówi o doświadczeniach uniwersalnych. Zośka, jako postać, wydaje się być ikoniczna dla pokolenia młodych kobiet tamtych lat: zdolna, ambitna, lecz skrępowana przez tradycję i oczekiwania społeczne. Autorka mistrzowsko balansuje między indywidualną historią a szerszym komentarzem społecznym, co przypomina mi najlepsze tradycje polskiej prozy psychologicznej – od Dąbrowskiej po Tokarczuk.

Aspekt dźwiękowy tego wydania zasługuje na szczególną uwagę. Joanna Domańska, której głos znałem wcześniej z innych produkcji, tym razem przekroczyła samą siebie. Jej interpretacja to prawdziwy popis aktorski – potrafiła oddać zarówno subtelność emocji Zośki, jak i koloryt wiejskiej społeczności. Szczególnie urzekło mnie, jak narratorce udało się odtworzyć gwarę i intonację charakterystyczną dla tamtych czasów, co dodaje autentyczności całej opowieści. Drobne niuanse, takie jak lekkie drżenie głosu w momentach wzruszenia czy zmiana barwy przy dialogach męskich postaci, świadczą o niezwykłej dbałości o szczegóły.

Technicznie, audiobook stoi na wysokim poziomie. Produkcja Storybox zadbała o czystość dźwięku i odpowiednie tempo narracji (7 godzin i 39 minut to optymalny czas dla tej historii). Brak zakłóceń czy nierówności w nagraniu sprawia, że słuchacz może w pełni zanurzyć się w świecie przedstawionym.

Nie sposób nie wspomnieć o warstwie językowej powieści. Stryjewska operuje stylem, który – choć prosty i komunikatywny – jest nasycony lokalnym kolorytem. Użycie autentycznych wyrażeń i zwrotów z epoki („nie pasujesz do tego świata”, „skostniałe środowisko”) nadaje tekstowi prawdziwości. Jako językoznawca szczególnie doceniam takie zabiegi, które nie tylko budują atmosferę, ale też stanowią cenne źródło dla badaczy współczesnej polszczyzny.

Porównując „Dopóki biło serce” do innych współczesnych polskich romansów historycznych, widzę wyraźnie jego wyróżniające cechy. Podczas gdy wiele podobnych powieści popada w cukierkowatość lub powierzchowny historyzm, dzieło Stryjewskiej zachowuje równowagę między emocjonalnością a realizmem. To nie jest jedynie „ładna” opowieść (jak zauważyła jedna z recenzentek), ale przede wszystkim mądra i wnikliwa analiza mechanizmów społecznych.

Dla kogo będzie to idealny audiobook? Z pewnością dla miłośników literatury obyczajowej z historycznym tłem, ale też dla tych, którzy poszukują historii o sile charakteru i wytrwałości. Poleciłbym go szczególnie młodym słuchaczom – może dla nich doświadczenia Zośki będą inspiracją do walki o własne marzenia, nawet w obliczu przeciwności.

Jedynym drobnym minusem, który zauważyłem, jest pewna przewidywalność fabuły w drugiej połowie książki. Wątki związane z antagonizmem rodzinnym i społecznym są czasem rozwiązane w sposób nieco schematyczny. Nie umniejsza to jednak ogólnej wartości dzieła, zwłaszcza że – jak dowiadujemy się z zapowiedzi – historia Zośki będzie kontynuowana w drugim tomie.

Słuchając tej powieści, często łapałem się na tym, że przenoszę się myślami do moich własnych doświadczeń z literaturą. Przypomniały mi się seminaria, podczas których dyskutowaliśmy o roli pisarek w kształtowaniu współczesnej prozy polskiej. „Dopóki biło serce” wpisuje się w ten nurt znakomicie, pokazując, że nawet w najtrudniejszych czasach sztuka (a projektowanie mody to niewątpliwie sztuka) może być formą oporu i samorealizacji.

Z literackim pozdrowieniem,
Adam Nowak