Głód – Joanna Jax audiobook – Wciągająca saga o miłości i przetrwaniu na tle historycznej burzy

Opis

Szanowni Miłośnicy Literatury i Historii,

Gdy po raz pierwszy sięgnąłem po audiobook “Głód” Joanny Jax, nie spodziewałem się, że ta powieść tak głęboko mną wstrząśnie. Jako badacz literatury polskiej XX wieku, często spotykam się z dziełami poruszającymi trudne tematy historyczne, ale “Głód” wyróżnia się szczególną intensywnością emocjonalną i wnikliwością psychologiczną. Ta pierwsza część “Sagi Wołyńskiej”, wydana przez Skarpę Warszawską w marcu 2022 roku, to nie tylko wciągająca opowieść obyczajowa, ale przede wszystkim poruszające studium ludzkiej natury w obliczu ekstremalnego cierpienia.

Osadzona w realiach Wielkiego Głodu na Ukrainie (Hołodomoru) lat 30. XX wieku oraz w wielokulturowym Lwowie, powieść Joanny Jax ukazuje skomplikowane relacje polsko-ukraińskie w okresie międzywojennym. Autorka, znana z umiejętności splatania losów bohaterów z wielkimi wydarzeniami historycznymi, tym razem podejmuje wyjątkowo trudny temat, który do dziś pozostaje bolesnym punktem w pamięci zbiorowej Ukraińców.

Pamiętam, jak podczas moich studiów nad literaturą okresu międzywojennego natrafiłem na wzmianki o Hołodomorze. W polskiej historiografii temat ten przez długi czas pozostawał na marginesie, co czyni powieść Jax jeszcze bardziej wartościową. Autorka z niezwykłą wrażliwością portretuje tragedię głodu, ukazując nie tylko jego fizyczne konsekwencje, ale przede wszystkim psychologiczne i moralne spustoszenie, jakie sieje wśród dotkniętych nim ludzi.

Główni bohaterowie – Nadia Szewczenko, Wissarion Zinowjew, Marta Osadkowska i Marcel Lemański – to postaci skomplikowane, wielowymiarowe, których losy splatają się w sposób zarówno przewidywalny, jak i zaskakujący. Joanna Jax mistrzowsko balansuje między wątkami osobistymi a historycznymi, tworząc narrację, która jednocześnie wzrusza i edukuje. Szczególnie poruszające są sceny ukazujące desperacką walkę o przetrwanie, gdzie za kromkę chleba ludzie są gotowi poświęcić wszystko, co dla nich cenne.

Z literackiego punktu widzenia warto zwrócić uwagę na sposób, w jaki autorka konstruuje dialogi, szczególnie te prowadzone gwarą lub z użyciem ukrainizmów. Jako językoznawca doceniam tę dbałość o autentyzm językowy, który w połączeniu z narracją pierwszoosobową tworzy niezwykle sugestywny obraz epoki.

Olga Bończyk jako lektorka dokonała prawdziwej sztuki interpretacji. Jej głos, pełen subtelnych niuansów emocjonalnych, idealnie współgra z klimatem powieści. Szczególnie urzekło mnie, jak mistrzowsko operuje ona różnymi akcentami i dialektami, nadając każdemu bohaterowi indywidualny rys językowy. Fragmenty czytane po ukraińsku dodają autentyczności, choć – jak przyznaję – dla polskiego ucha mogą stanowić pewne wyzwanie. Tempo narracji, początkowo nieco wolniejsze, okazuje się z czasem zaletą, pozwalając w pełni docenić bogactwo języka i głębię emocjonalną tekstu.

Porównując “Głód” z innymi powieściami historycznymi Joanny Jax, można dostrzec ewolucję jej warsztatu. Podczas gdy wcześniejsze dzieła, jak “Dziedzictwo von Becków”, skupiały się bardziej na wątkach obyczajowych, tutaj historia staje się pełnoprawnym bohaterem. W tym kontekście “Głód” przypomina mi nieco “Wołyń” Zofii Kossak-Szczuckiej, choć Jax bardziej skupia się na jednostkowych doświadczeniach niż na wielkich procesach historycznych.

Nie sposób nie wspomnieć o kilku drobnych niedociągnięciach. Niektóre wątki romantyczne wydają się nieco przewidywalne, a tempo akcji w środkowych partiach książki momentami spowalnia. Jednak te drobne mankamenty bledną w obliczu ogólnej siły wyrazu powieści.

“Głód” to nie tylko świetna literatura, ale także ważny głos w dyskusji o trudnej historii stosunków polsko-ukraińskich. W czasach, gdy pamięć o Hołodomorze wciąż dzieli narody, a wojna za naszą wschodnią granicą nadaje tej historii nową aktualność, powieść Jax nabiera szczególnego znaczenia. To literatura, która nie tylko bawi, ale także uczy empatii i zrozumienia dla złożoności historii Europy Środkowo-Wschodniej.

Dla słuchaczy, którzy – podobnie jak ja – cenią sobie połączenie dobrej literatury z wartością edukacyjną, “Głód” będzie prawdziwą ucztą. Szczególnie polecam tę pozycję miłośnikom powieści historycznych, którzy szukają czegoś więcej niż tylko rozrywki – głębokiej refleksji nad naturą człowieczeństwa w obliczu ekstremalnych doświadczeń.

Z literackim pozdrowieniem,
Adam Nowak