Grzęzawisko – Przemysław Żarski audiobook – Mroczna tajemnica czeka na odkrycie

Opis

Drodzy miłośnicy literackich podróży przez dźwięk i słowo,

Gdy pierwszy raz zanurzyłam się w mroczny świat „Grzęzawiska” Przemysława Żarskiego, czytanego przez Jakuba Wieczorka, poczułam to charakterystyczne mrowienie na karku – znak, że oto staję przed dziełem, które wymaga nie tylko uwagi, ale i emocjonalnego zaangażowania. Ten audiobook to nie tylko kryminał, to literacka podróż przez bagniste tereny ludzkiej psychiki, gdzie każdy krok może zaciążyć na dalszym życiu bohaterów.

Przyznam, że jako badaczka współczesnej prozy polskiej, szczególnie cenię sobie powieści, które łączą wątki kryminalne z głęboką analizą społeczną. „Grzęzawisko” wpisuje się w ten nurt znakomicie. Historia podkomisarz Aleksandry Lazar, która staje twarzą w twarz z tajemnicą sprzed lat, przypomniała mi dyskusje z kolegami po fachu o tym, jak współczesna literatura kryminalna ewoluuje w kierunku psychologicznych portretów, a nie tylko mechanizmów zbrodni. To właśnie w „Grzęzawisku” uderza najbardziej – sposób, w jaki Żarski buduje napięcie nie poprzez brutalność, ale przez stopniowe odsłanianie ludzkich słabości i tajemnic.

Słuchając tej historii, nie mogłam oprzeć się wrażeniu, że autor prowadzi nas przez labirynt pamięci, gdzie każdy zakręt może odsłonić nową prawdę o bohaterach. Technika narracji, w której przeszłość przeplata się z teraźniejszością, przypomina mi najlepsze tradycje polskiej szkoły reportażu – tam też prawda często ukryta jest między wierszami, w niedopowiedzeniach. Jakub Wieczork, jako narrator, ma zadanie niełatwe – musi oddać tę złożoność, a przy tym utrzymać słuchacza w napięciu. Jego głos, niski i nieco chropowaty, idealnie pasuje do klimatu powieści, choć przyznam, że momentami brakowało mi większej różnorodności w interpretacji dialogów.

Co szczególnie urzekło mnie w „Grzęzawisku”, to sposób, w jaki Żarski portretuje małomiasteczkową społeczność. Jako osoba, która spędziła dzieciństwo w podobnym środowisku, rozpoznaję te mechanizmy – pozorną bliskość, która kryje głębokie podziały, i ciszę, która mówi więcej niż krzyk. W scenach, gdzie mieszkańcy milczą lub mówią półsłówkami, słychać echo prawdziwych polskich prowincjonalnych historii. To właśnie te fragmenty audiobooka brzmiały dla mnie najbardziej autentycznie, a Wieczorkowi udało się oddać tę specyficzną atmosferę.

Jeśli chodzi o konstrukcję fabuły, Żarski balansuje na granicy kilku gatunków. Z jednej strony mamy klasyczny kryminał policyjny, z drugą – powieść obyczajową z elementami thrillera psychologicznego. To połączenie może być zarówno zaletą, jak i wadą – dla słuchaczy oczekujących szybkiej akcji niektóre fragmenty mogą wydawać się zbyt rozwlekłe. Ja jednak doceniam tę przestrzeń na refleksję, na stopniowe odkrywanie motywacji bohaterów. Szczególnie poruszające były dla mnie wątki samotności i wykluczenia, które autor przedstawia z dużą wrażliwością.

Techniczna strona audiobooka zasługuje na uwagę. Produkcja Storyside utrzymuje wysoki standard – dźwięk jest czysty, bez zakłóceń, co przy 11-godzinnym słuchaniu ma ogromne znaczenie. Jedynym mankamentem, o którym warto wspomnieć, jest wspomniana już monotonia w interpretacji niektórych dialogów przez Wieczorka. W scenach zbiorowych czasami trudno było odróżnić poszczególne postaci, co momentami utrudniało śledzenie wątku.

„Grzęzawisko” to pozycja, która – jak sądzę – szczególnie przemówi do słuchaczy ceniących sobie kryminały z głębszym przesłaniem. To nie tylko zagadka do rozwiązania, ale przede wszystkim studium ludzkich charakterów, pokazujące, jak przeszłość kształtuje nasze teraźniejsze wybory. Żarski nie daje łatwych odpowiedzi, zmuszając słuchacza do własnych przemyśleń – a to w dzisiejszym zalewie powierzchownych historii rzecz niezwykle cenna.

Porównując „Grzęzawisko” do innych polskich kryminałów, widzę wyraźne podobieństwa do prozy Katarzyny Bondy w warstwie obyczajowej, choć Żarski idzie o krok dalej w eksplorowaniu psychologicznych motywacji. Brakuje mu może nieco finezji językowej Miłoszewskiego, ale z drugiej strony jego styl jest bardziej bezpośredni, co w formie audiobooka może być zaletą.

Kończąc tę słuchowiskową podróż, muszę przyznać, że „Grzęzawisko” zostawiło we mnie ślad – nie tylko jako kryminał, ale jako opowieść o tym, jak trudno czasem oddzielić prawdę od fikcji, a przeszłość od teraźniejszości. To audiobook, który wymaga od słuchacza cierpliwości i uwagi, ale – jak sądzę – wynagradza to głębią refleksji nad ludzką naturą.

Z literackim pozdrowieniem,
Zofia Kowalska