Homo bimbrownikus – Andrzej Pilipiuk audiobook – Polski Conan w natarciu!

Opis

Drodzy miłośnicy słowa mówionego i pisanego,

Gdy po raz pierwszy zetknęłam się z audiobookiem „Homo bimbrownikus” Andrzeja Pilipiuka, czytanym przez Grzegorza Pawlaka, moje akademickie serce zabiło mocniej. Nie dlatego, że spodziewałam się arcydzieła literatury pięknej – choć kto wie, może właśnie nim jest, tylko w swoim własnym, specyficznym wymiarze – ale dlatego, że natrafiłam na zjawisko kulturowe, które wymyka się prostym klasyfikacjom. Jakub Wędrowycz, ten „polski Conan Barbarzyńca”, jak określił go Andriej Bielanin, to postać, która od lat budzi skrajne emocje – od uwielbienia po lekkie zgorszenie. I właśnie to napięcie między sacrum a profanum w literaturze zawsze mnie fascynowało.

Pamiętam, jak podczas jednego z moich pobytów na wsi u rodziny w okolicach Lublina, usłyszałam opowieści o lokalnych bimbrownikach, którzy w społecznej wyobraźni funkcjonowali niemal jak postaci z legend. Mieli w sobie coś z Robin Hoodów – łamali prawo, ale jednocześnie byli częścią społeczności, jej barwnym, choć kontrowersyjnym elementem. Pilipiuk bierze ten archetyp i nadaje mu nowe, fantastyczne życie. Jego Wędrowycz to nie tylko bimbrownik, ale i egzorcysta amator, obrońca ludzkości przed paranormalnymi zagrożeniami, postać stojąca na granicy świata realnego i mitycznego.

Analizując „Homo bimbrownikus” przez pryzmat narracji audiobookowej, muszę przyznać, że Grzegorz Pawlak stworzył interpretację niemal doskonałą. Jego głos – chropowaty, pełen charakteru, momentami wręcz „zadymiony” – idealnie współgra z wizerunkiem Wędrowycza. Pawlak nie czyta, on performuje, nadając każdej postaci wyraźny rys psychologiczny. Szczególnie udane są sceny dialogowe, gdzie różnicowanie głosów i intonacji sprawia, że słuchacz ma wrażenie uczestniczenia w prawdziwej rozmowie. To mistrzostwo aktorskie, które przypomina mi moje ulubione słuchowiska radiowe z lat młodości.

Pod względem literackim, Pilipiuk bawi się konwencjami w sposób, który może irytować purystów, ale zachwycić miłośników literackiej zabawy. Jego styl to mieszanka groteski, absurdu i swojskiego humoru, gdzie wątki historyczne (jak uratowanie Świętego Mikołaja przed komunistami) przeplatają się z zupełnie współczesnymi problemami. Ta wielowarstwowość przypomina mi techniki stosowane przez Witolda Gombrowicza, tyle że w zupełnie innej, popularnej estetyce.

Jednocześnie, jako krytyk literacki, muszę zauważyć pewne ograniczenia. Fabuła „Homo bimbrownikus” bywa momentami przewidywalna, a niektóre żarty – choć zabawne – nie sięgają wyżyn literackiego kunsztu. To literatura raczej do słuchania przy pracach domowych niż do głębokiej analizy, choć i w niej można znaleźć ciekawe wątki do interpretacji, zwłaszcza w kontekście polskiej kultury ludowej.

Porównując tę pozycję do innych dzieł z cyklu „Oblicza Wędrowycza”, zauważam pewną dojrzałość w konstrukcji świata przedstawionego. Pilipiuk, podobnie jak Terry Pratchett w „Świecie Dysku”, stworzył uniwersum, które żyje własnym życiem, rządzi się swoimi prawami. Różnica polega na tym, że podczas gdy Pratchett bawi się konwencjami fantasy, Pilipiuk eksploruje specyficznie polską wyobraźnię zbiorową, pełną duchów, upiorów i lokalnych legend.

Dla kogo jest ten audiobook? Z pewnością dla miłośników lekkiej, zabawnej fantastyki, którzy nie boją się spojrzeć z przymrużeniem oka na polską rzeczywistość. Dla tych, którzy cenią sobie doskonałą interpretację głosową. I wreszcie – dla badaczy kultury, którzy chcą zrozumieć, jak współczesna literatura popularna przetwarza rodzime tradycje i mity.

Z literackim pozdrowieniem,
Zofia Kowalska