Jak usunąć wujka z podłogi. O sprzątaniu po zgonach – Małgorzata Węglarz, Mateusz Węgrowski, audiobook – Wstrząsające historie zza kulis śmierci

Opis

Drodzy miłośnicy literatury faktu i nieoczywistych historii,

Kiedy po raz pierwszy sięgnęłam po audiobook “Jak usunąć wujka z podłogi. O sprzątaniu po zgonach” autorstwa Małgorzaty Węglarz i Mateusza Węgorowskiego, nie byłam pewna, czego się spodziewać. Tytuł, nieco przewrotny, mógłby sugerować czarną komedię, a jednak już od pierwszych minut, gdy głos Filipa Kosiora rozbrzmiał w moich słuchawkach, zrozumiałam, że mam przed sobą coś zupełnie innego – reportaż, który jednocześnie odpycha i fascynuje, brzydzi i przyciąga jak magnes. To historia o kulisach śmierci, o tym, co zostaje, gdy ciało opuszcza już pomieszczenie, i o ludziach, którzy wchodzą w ten świat, by posprzątać to, czego większość z nas woli nie widzieć.

Pamiętam, jak kiedyś, podczas jednego z literackich wieczorów w krakowskiej kawiarni, rozmawiałam z kolegą po fachu o tym, jak literatura faktu potrafi obnażać ludzką naturę w sposób, którego fikcja czasem nie jest w stanie oddać. “Jak usunąć wujka z podłogi” jest właśnie takim dziełem – surowym, prawdziwym, a jednocześnie przejmująco ludzkim. Mateusz Węgorowski, założyciel firmy zajmującej się sprzątaniem funeralnym, wraz z Małgorzatą Węglarz zabierają nas w podróż po miejscach, które śmierć naznaczyła swoim piętnem. Opowiadają o zębach wbitych w ścianę po wybuchu granatu, o plamach na podłodze, które stają się cichymi świadkami ostatnich chwil, i o tym, dlaczego zwykła szmata i dobre chęci nie wystarczą, by przywrócić porządek po takim dramacie. To nie są opowieści dla wrażliwych, a jednak – jak zauważył jeden z czytelników – „nadstawiamy uszu”, bo gdzieś w głębi duszy wszyscy jesteśmy ciekawi tego, co tabu.

To, co sprawia, że ten audiobook wyróżnia się na tle innych pozycji literatury faktu, to nie tylko temat, ale i sposób, w jaki został podany. Węglarz i Węgorowski nie popadają w tani sensacjonalizm – ich narracja jest wyważona, chwilami refleksyjna, a czasem wręcz surrealistyczna. Kiedy słucham o sprzątaniu po samobójstwie czy o tym, jak rozkład ciała zmienia przestrzeń, w której kiedyś toczyło się życie, myślę o tym, jak mało wiemy o tym, co dzieje się za zamkniętymi drzwiami. Przypomina mi to rozmowę, którą kiedyś przeprowadziłam z autorem powieści współczesnych – dyskutowaliśmy тогда o tym, jak literatura może być lustrem dla naszych lęków i fascynacji. Tutaj to lustro jest szczególnie wyraźne – pokazuje nam, że śmierć, choć nieuchronna, wciąż pozostaje dla nas zagadką, którą wolimy omijać szerokim łukiem.

Nie sposób pominąć roli Filipa Kosiora, którego głos nadaje tym historiom dodatkowego wymiaru. Jego narracja jest spokojna, ale nie monotonna – potrafi oddać grozę sytuacji, a jednocześnie zachować dystans, który pozwala słuchaczowi nie utonąć w makabrze. Pamiętam, jak jedna z recenzentek, Ielka, wspomniała o zabawnym lapsusie, gdy Kosior przeczytał „etymologia sądowa” zamiast „entomologia sądowa” – i choć to drobiazg, pokazuje, że nawet w tak poważnym temacie jest miejsce na ludzki pierwiastek. Jako osoba, która od lat analizuje techniki narracyjne, doceniam, jak Kosior balansuje między powagą a subtelnym ciepłem, sprawiając, że słuchanie staje się doświadczeniem intymnym, niemal jak rozmowa przy kominku w zimowy wieczór. Audio jest czyste, dobrze wyprodukowane, a niespełna cztery godziny mijają zaskakująco szybko – to zasługa zarówno treści, jak i tej wyjątkowej interpretacji.

W książce pojawiają się pytania, które zostają z nami na długo po zakończeniu odsłuchu. Dlaczego tak chętnie oglądamy zdjęcia zwłok w rozkładzie, ale rzadko pukamy do sąsiada, którego dawno nie widzieliśmy? Dlaczego wmawiamy sobie, że „kiedyś nikt się tym nie przejmował i jakoś było dobrze”? Autorzy nie dają łatwych odpowiedzi, ale zmuszają do myślenia. Dla mnie, jako krytyczki literackiej, szczególnie cenna jest ta warstwa refleksyjna – przypomina mi o tym, jak literatura faktu może być nie tylko informacyjna, ale i filozoficzna, dotykając istoty naszego stosunku do życia i śmierci.

Oczywiście, nie jest to pozycja bez wad. Momentami chciałabym, by autorzy poszli jeszcze głębiej w analizy psychologiczne ludzi, którzy decydują się na taki zawód – co nimi kieruje, jak radzą sobie z ciężarem tych doświadczeń? Opowieści są mocne, ale czasami brakowało mi szerszego kontekstu, który nadałby im jeszcze większej wagi. Z drugiej strony, ta zwięzłość – audiobook trwa zaledwie 3 godziny i 45 minut – sprawia, że nie ma tu miejsca na zbędne dłużyzny, co dla wielu słuchaczy będzie atutem.

Porównując “Jak usunąć wujka z podłogi” do innych dzieł literatury faktu, przychodzi mi na myśl “Stiff” Mary Roach, które również eksploruje temat śmierci, choć w bardziej humorystycznym tonie. Polski reportaż jest jednak bardziej przyziemny, osadzony w naszej rzeczywistości – nie ma tu amerykańskiego rozmachu, ale jest za to swojskość, która boli i fascynuje jednocześnie. To książka, która mogłaby znaleźć swoje miejsce obok twórczości Swietłany Aleksijewicz, choć bez jej epickiego rozmachu – tu skala jest mniejsza, ale intymność większa.

Komu poleciłabym ten audiobook? Na pewno tym, którzy nie boją się spojrzeć w oczy trudnym tematom – miłośnikom literatury faktu, osobom interesującym się medycyną sądową czy po prostu ciekawym świata. To także pozycja dla tych, którzy lubią w audiobookach połączenie mocnej treści z doskonałą narracją. Jeśli szukacie無料 audiobooka, który nie tylko dostarczy wrażeń, ale i zmusi do refleksji, “Jak usunąć wujka z podłogi” jest strzałem w dziesiątkę – a możliwość bezpłatnego pobrania tylko ułatwia decyzję.

Słuchając tej książki, wróciłam myślami do czasów, gdy jako młoda studentka literatury analizowałam teksty pod kątem ich struktury i ukrytych znaczeń. Tutaj warstwy narracyjne są proste, ale bogate w detale – każdy rozdział to jak mały esej o ludzkiej kondycji. To audiobook, który zostaje w głowie, zmusza do zadawania pytań i przypomina, że literatura, nawet ta najbardziej przyziemna, ma moc zmieniania naszego spojrzenia na świat.

Z literackim ukłonem i nutą zadumy,
Zofia Kowalska