James Bond. Żyj i pozwól umrzeć – Ian Fleming audiobook – Śmiertelna gra w cieniu voodoo i złota

Opis

Cześć, miłośnicy literackich podróży z dreszczykiem! Tomasz Wiśniewski tu, wasz przewodnik po świecie, gdzie kryminały spotykają się z magią, a zimnowojenne napięcia mieszają się z karaibską egzotyką. Dzisiaj zabieram was w podróż z Bondem – ale nie tym z ekranu, tylko z kart powieści Fleminga!

Gdy tylko Skarpa Warszawska zapowiedziała nowe wydanie „Żyj i pozwól umrzeć” w wersji audio, moje wewnętrzne dziecko – to samo, które jako nastolatek pochłaniało kolejne przygody 007 – podskoczyło z radości. Pamiętam, jak podczas jednego z moich podcastów porównywałem różne wcielenia Bonda: od chłodnego Connery’ego przez eleganckiego Moore’a aż po współczesne interpretacje. Ale to właśnie wracając do źródeł, do prozy Fleminga, odkrywa się prawdziwą esencję postaci. I muszę przyznać, że Filip Kosior jako narrator wydaje się być stworzony do tej roli – jego głos ma tę idealną mieszankę elegancji i niebezpieczeństwa, która pasuje do Bonda jak rękawiczka.

Akcja powieści, rozgrywająca się w latach 50., może wydawać się nieco archaiczna współczesnemu czytelnikowi, ale Fleming miał niesamowity dar tworzenia scen, które trzymają się mocno nawet po latach. Harlem lat 50., Jamajka, Nowy Jork – te miejsca ożywają w audiobooku dzięki świetnej narracji Kosiora. Szczególnie udana jest jego interpretacja Pana Dużego, gdzie głos narratora nabiera tej specyficznej, mrocznej barwy, która idealnie oddaje charakter postaci. W scenach z udziałem Solitaire słychać delikatny akcent kreolski, co dodaje autentyczności.

Jako krytyk często analizuję, jak różne media przedstawiają podobne tematy. „Żyj i pozwól umrzeć” to fascynujący przypadek, gdzie Fleming miesza gatunki: jest tu thriller szpiegowski, jest noir, jest nawet nuta horroru z elementami haitańskiego voodoo. To połączenie może wydawać się ryzykowne, ale działa znakomicie – podobnie jak w moich ulubionych filmach Guillermo del Toro, gdzie realizm magiczny spotyka się z kinem gatunkowym. Audiobook pozwala jeszcze lepiej wyczuć tę mieszankę nastrojów – od jazzowych klubów Harlemu po mistyczne rytuały na Karaibach.

Co ciekawe, podczas słuchania często łapałem się na tym, że porównuję tę wersję do filmu z 1973 roku. Adaptacja Moore’a poszła w zupełnie innym kierunku, bardziej komediowym i przygodowym. Tymczasem powieść Fleminga jest znacznie mroczniejsza, bardziej brutalna i – moim zdaniem – ciekawsza psychologicznie. Scena, w której Bond zostaje poddany torturom przez Pana Dużego, w wykonaniu Kosiora brzmi naprawdę przejmująco. To jedna z tych sytuacji, gdzie audiobook potrafi być bardziej sugestywny niż film – wyobraźnia słuchacza pracuje na pełnych obrotach.

Jeśli chodzi o techniczną stronę produkcji – wszystko jest na najwyższym poziomie. Dźwięk jest czysty, dobrze zbalansowany, a tempo narracji idealne. Nie ma tu irytujących przesterowań czy szumów, które czasem psują przyjemność słuchania. Skarpa Warszawska zadbała o wysoką jakość edycji, co w przypadku tak klasycznego tytułu jest szczególnie ważne.

Dla mnie, jako wieloletniego obserwatora popkultury, fascynujące jest śledzenie, jak postać Bonda ewoluowała przez lata. Słuchając „Żyj i pozwól umrzeć”, widzę wyraźnie, jak bardzo współczesne interpretacje (włącznie z Craigiem) czerpią z pierwowzoru literackiego. Flemingowski Bond to nie tylko gadżety i drinki – to przede wszystkim złożona postać z prawdziwymi słabościami i wewnętrznymi demonami. Filip Kosior świetnie to oddaje, zwłaszcza w bardziej introspektywnych momentach powieści.

Pamiętam, jak kilka lat temu prowadziłem na blogu serię o adaptacjach literackich i właśnie wtedy szczególnie zainteresowałem się różnicami między książkowym a filmowym Bondem. „Żyj i pozwól umrzeć” to doskonały przykład, jak bardzo adaptacje mogą odbiegać od źródła – i jak audiobook może być świetnym sposobem na powrót do oryginalnej wizji autora. Dla fanów serii to pozycja obowiązkowa, ale też świetny punkt wyjścia dla tych, którzy chcą poznać literackie korzenie najsłynniejszego agenta świata.

Jedynym drobnym minusem – jeśli w ogóle można go tak nazwać – jest pewna naiwność niektórych wątków, typowa dla powieści z tamtego okresu. Sceny z magią voodoo mogą dzisiaj budzić uśmiech, podobnie jak niektóre opisy technologii. Ale to właśnie dodaje książce uroku – to jak podróż w czasie do ery, gdy zimna wojna dopiero się rozkręcała, a Bond dopiero stawał się ikoną.

Podsumowując – to jedna z lepszych produkcji audio, jakie miałem przyjemność recenzować w ostatnim czasie. Filip Kosior wykonał kawał dobrej roboty, a Skarpa Warszawska potwierdziła swoją reputację wydawcy, który traktuje klasyki z należytą starannością. Jeśli macie ochotę na solidną dawkę dobrego thrillera w wersji audio, „Żyj i pozwól umrzeć” będzie doskonałym wyborem. I pamiętajcie – czasem warto odłożyć na bok nowości i wrócić do korzeni, szczególnie gdy są one tak dobrze podane.

Wasz zawsze głodny literackich wrażeń, Tomasz Wiśniewski. Do usłyszenia w eterze – może przy następnym Bondzie!