Kajdany – Bartłomiej Kowaliński audiobook – Mroczne śledztwo w cieniu Krakowa

Opis

Drodzy Miłośnicy Mrocznych Zakamarków Literatury,

Gdy po raz pierwszy zanurzyłem się w audiobooku “Kajdany” Bartłomieja Kowalińskiego, czytanego przez Wojciecha Masiaka, od razu poczułem ten charakterystyczny dreszcz, który towarzyszy tylko naprawdę dobrze skonstruowanym kryminałom. To nie jest zwykła powieść detektywistyczna – to podróż w najciemniejsze zakątki ludzkiej psychiki, opakowana w mroczną atmosferę Krakowa, który nigdy wcześniej nie wydawał mi się tak przerażający.

Pamiętam, jak podczas moich badań nad psychologią strachu natknąłem się na teorię, że najgorsze są te lęki, które nie mają konkretnego kształtu. Kowaliński mistrzowsko wykorzystuje tę zasadę, budując napięcie nie poprzez krwawe opisy, ale poprzez sugestię, niedopowiedzenie. Jego Kraków to miasto-widmo, gdzie zło czai się w wilgotnych piwnicach, w ciemnych zaułkach Podgórza, w szeptach dawno zapomnianych legend. Słuchając tego audiobooku, miałem wrażenie, że sam przemierzam te opustoszałe korytarze, a każdy odgłos kroków narratora brzmi jak echo własnych lęków.

Wojciech Masiak jako lektor okazał się strzałem w dziesiątkę. Jego głos – chropowaty, pełny niedopowiedzeń, idealnie współgra z klimatem powieści. Szczególnie udane są fragmenty, w których wciela się w postać mordercy – wtedy jego głos nabiera takiej głębi, że aż ciarki przechodzą po plecach. Pamiętam, jak podczas pracy nad krótkometrażowym filmem grozy próbowaliśmy osiągnąć podobny efekt – Masiak robi to instynktownie, jakby rozumiał naturę strapu na poziomie podświadomości.

Fabularnie “Kajdany” to misterna układanka, gdzie każdy element ma swoje znaczenie. Kowaliński, znany dotąd z górskich klimatów, tym razem przenosi nas do miejskiej dżungli, ale zachowuje tę samą uwagę dla detali, która charakteryzowała jego wcześniejsze dzieła. Komisarz Korczula to postać z krwi i kości, pełna wewnętrznych sprzeczności, a jego relacja z prokurator Sadowską dodaje powieści dodatkowego smaku. To nie są papierowi bohaterowie – to ludzie z bagażem doświadczeń, które kształtują ich wybory.

Co szczególnie urzekło mnie w “Kajdanach”, to sposób, w jaki autor gra z czytelnikiem (a w przypadku audiobooka – ze słuchaczem). Kowaliński doskonale wie, kiedy ujawnić informację, a kiedy ją przemilczeć. Jego opisy krakowskich podziemi są tak sugestywne, że niemal czułem wilgoć i stęchły zapach starych murów. To właśnie ta umiejętność tworzenia atmosfery wyróżnia go spośród innych autorów kryminałów.

Nie sposób nie docenić też warstwy psychologicznej powieści. Jako badacz folkloru i psychologii strapu, widzę w “Kajdanach” głębokie zrozumienie mechanizmów, które kierują ludzkimi lękami. Morderca z tej powieści nie jest zwykłym “potworem” – to złożona postać, której motywacje stają się coraz bardziej czytelne wraz z rozwojem akcji. Kowaliński unika prostych rozwiązań, zmuszając słuchacza do ciągłego przewartościowywania swoich osądów.

Jeśli chodzi o techniczną stronę audiobooka, Initium jak zwykle nie zawiódł. Dźwięk jest czysty, dobrze zbalansowany, a tempo narracji pozwala zarówno na zanurzenie się w atmosferze, jak i na śledzenie skomplikowanej fabuły. Warto wspomnieć, że 9-godzinny czas słuchania mija niepostrzeżenie – tak wciągająca jest ta historia.

“Kajdany” to nie jest lekka lektura na leniwe popołudnie. To powieść, która wymaga uwagi, która nie boi się poruszać trudnych tematów i która zostaje w pamięci na długo po zakończeniu. Porównałbym ją do najlepszych dzieł skandynawskiego noir, ale z wyraźnie polskim, krakowskim charakterem. Kowaliński udowadnia, że polska szkoła kryminału ma się świetnie i potrafi konkurować z zagranicznymi bestsellerami.

Dla kogo będzie to idealny audiobook? Dla tych, którzy lubią gdy kryminał zmusza do myślenia, którzy cenią sobie atmosferę i psychologiczną głębię. Dla miłośników Krakowa, którzy chcą zobaczyć jego inne, mniej znane oblicze. I wreszcie – dla wszystkich, którzy tak jak ja, wierzą że największe tajemnice często ukrywają się tam, gdzie nikt nie chce ich szukać – w ciemnych zakamarkach zarówno miasta, jak i ludzkiej duszy.

Z mrocznymi pozdrowieniami z krainy literackiego niepokoju,
Piotr Czarny