Kłamstwo – Ellinor Rafaelsen audiobook – Przeżyj skandynawską sagę pełną tajemnic i emocji

Opis

Drodzy miłośnicy literackich podróży,

Gdy po raz pierwszy zanurzyłam się w świat “Kłamstwa” Ellinor Rafaelsen, czytanego przez Sylwię Nowiczewską, poczułam ten charakterystyczny dreszcz, który towarzyszy spotkaniu z dobrą sagą rodzinną. To już szósty tom serii “Obietnice”, który – jak się okazuje – potrafi zarówno wzruszyć, jak i zaskoczyć, choćby przez swą skandynawską prostotę i jednocześnie głębię psychologiczną.

Przyznam, że mam szczególną słabość do tego typu opowieści. Przypomina mi to czasy, gdy jako studentka literatury odkrywałam piękno nordyckiej prozy, gdzie pod pozorem zwykłych życiowych historii kryją się prawdy uniwersalne. “Kłamstwo” to właśnie taka historia – z pozoru prosta opowieść o Gunnhild i jej dzieciach, którzy muszą zmierzyć się z żałobą, nowym początkiem w Ameryce i skomplikowanymi relacjami rodzinnymi. Ale w tej prostocie tkwi siła tej powieści.

Ellinor Rafaelsen mistrzowsko operuje emocjami. Scena, w której Kristian, zagubiony i przerażony, woła do matki, jest jednym z najbardziej poruszających momentów audiobooka. To właśnie w takich chwilach widać kunszt autorki – potrafi oddać bezradność dziecka wobec świata, który nagle stał się obcy i groźny. Przypomina mi to rozmowy z moimi studentami o literaturze traumy, gdy analizowaliśmy, jak pisarze radzą sobie z przedstawianiem niewyrażalnego.

Tematyka książki – żałoba, migracja, trudne wybory moralne – jest niezwykle aktualna w dzisiejszych czasach. Gunnhild, która decyduje się na ślub z Jensem dla dobra dzieci, to postać zarówno silna, jak i tragiczna. Jej dylematy przypominają mi bohaterki powieści Olgi Tokarczuk – kobiety, które muszą podejmować trudne decyzje w świecie zdominowanym przez mężczyzn. Rafaelsen jednak przedstawia to wszystko bez nadmiernego patosu, z typową dla Skandynawów powściągliwością.

Jeśli chodzi o warstwę dźwiękową, Sylwia Nowiczewska stworzyła prawdziwą ucztę dla uszu. Jej głos jest jak ciepły szal w zimowy wieczór – otula słuchacza, prowadząc go przez zawiłości fabuły. Szczególnie udane są fragmenty, w których czyta dialogi dzieci – potrafi oddać ich niewinność i strach bez popadania w przesadę. Jedynie w kilku momentach, gdy czytała męskie postacie, miałam wrażenie lekkiej nienaturalności, ale to drobiazg w porównaniu z całością wykonania.

Porównując “Kłamstwo” do innych sag rodzinnych, muszę przyznać, że Rafaelsen ma swój unikalny styl. Jest bardziej bezpośrednia niż Kristin Lavransdatter Undset, ale bardziej subtelna niż współczesne amerykańskie family sagas. To literatura, która nie epatuje dramatyzmem, ale pozwala emocjom wybrzmieć w ciszy między zdaniami.

Dla kogo jest ten audiobook? Na pewno dla tych, którzy szukają czegoś więcej niż powierzchownej rozrywki. Dla miłośników dojrzałej prozy obyczajowej, dla tych, którzy chcą się zastanowić nad naturą ludzkich wyborów. To także dobra propozycja dla osób, które dopiero odkrywają skandynawską literaturę – język jest przystępny, a historia na tyle uniwersalna, że trafi do każdego.

Słuchając “Kłamstwa”, kilkakrotnie musiałam zatrzymać odtwarzacz, by przemyśleć pewne sceny. To znak, że trafiłam na coś wartościowego. Bo dobra literatura – tak jak to ujęła w jednym z wywiadów moja ulubiona pisarka – nie daje odpowiedzi, ale zmusza do zadawania pytań. I właśnie to Rafaelsen osiąga w swoim dziele.

Z literackim pozdrowieniem,
Zofia Kowalska