Kobiety naukowców – Aleksandra Glapa-Nowak audiobook – Zapomniane bohaterki wielkich odkryć

Opis

Szanowni miłośnicy literatury i historii, drodzy słuchacze audiobooków!

Z ogromną przyjemnością pragnę podzielić się z Wami moimi refleksjami na temat audiobooka “Kobiety naukowców” autorstwa Aleksandry Glapa-Nowak, wydanego przez Storybox i mistrzowsko czytanego przez Ilonę Chojnowską. Jako badacz literatury polskiej i historii, od lat zgłębiam nie tylko teksty literackie, ale także narracje biograficzne, które rzucają światło na mniej znane aspekty życia społecznego i kulturowego. Ta książka, a raczej jej odsłona w formie audiobooka, wpisuje się w nurt, który od dawna mnie fascynuje – opowieści o tych, którzy pozostają w cieniu wielkich nazwisk. Już od pierwszych minut słuchania wiedziałem, że mam do czynienia z dziełem wyjątkowym, które nie tylko edukuje, ale i porusza serce.

Moje zainteresowanie tematyką niedocenionych postaci w historii nie jest przypadkowe. Pamiętam, jak podczas moich badań nad literaturą polską XIX i XX wieku, wielokrotnie natykałem się na wzmianki o kobietach, które inspirowały, wspierały, a czasem wręcz współtworzyły dzieła swoich mężów czy braci, pozostając jednak w cieniu. Podobne refleksje towarzyszyły mi podczas prowadzenia zajęć ze studentami – zawsze starałem się podkreślać, jak ważne jest spojrzenie na literaturę i historię przez pryzmat tych niewidzialnych bohaterów. Jedna z takich dyskusji, dotycząca roli kobiet w życiu publicznym i prywatnym, szczególnie utkwiła mi w pamięci. Studenci z pasją analizowali, jak często rzeczywistość historyczna miesza się z fikcją literacką, tworząc opowieści pełne niedopowiedzeń. Słuchając “Kobiet naukowców”, czułem się, jakbym wrócił do tamtych rozmów – tyle że tym razem to nie literatura, a prawdziwe życie pisało scenariusz.

Przechodząc do treści książki, warto podkreślić, że Aleksandra Glapa-Nowak podjęła się zadania niełatwego, ale niezwykle potrzebnego. Dzieło to przybliża losy dwudziestu pięciu kobiet, które żyły u boku wielkich naukowców, takich jak Einstein, Edison czy Darwin. Autorka stawia pytanie, które w dzisiejszych czasach brzmi niemal retorycznie: czy za każdym sukcesem mężczyzny stoi kobieta? Odpowiedź, choć złożona, jest w dużej mierze twierdząca. Niektóre z tych kobiet aktywnie uczestniczyły w odkryciach swoich mężów – jak choćby w przypadku pierwszej osoby prześwietlonej promieniowaniem rentgenowskim czy autorki pierwszego rysunku struktury DNA. Inne, jak podkreśla autorka, „tylko” poświęciły swoje życie, by stworzyć mężom warunki do pracy nad rzeczami „większej wagi”. To właśnie ten cichy heroizm, ta niewidzialna praca, są sercem tej książki. Z perspektywy historyka literatury widzę w tych opowieściach echo losów wielu Polek, które w cieniu mężów czy ojców budowały fundamenty naszej kultury – wystarczy wspomnieć choćby Marię Skłodowską-Curie, której życie osobiste i naukowe tak pięknie opisuje Eve Curie w “Radioaktywnych”.

Nie można pominąć warstwy tematycznej, która dotyka kwestii równouprawnienia w nauce. Książka Glapa-Nowak to nie tylko zbiór biografii, ale także swoisty manifest, przypominający o konieczności docenienia wkładu kobiet w rozwój cywilizacji. W czasach, gdy cenimy wiedzę, a czasem zaniedbujemy relacje, jak słusznie zauważa opis wydawcy, takie dzieła są szczególnie istotne. Słuchając tych historii, nie sposób nie pomyśleć o tym, ile talentów zostało zmarnowanych przez patriarchalne struktury. To alternatywna historia nauki, w której kobiety nie są jedynie tłem, ale aktywnymi uczestnikami. W tym kontekście audiobook “Kobiety naukowców” wpisuje się w szerszy nurt literatury biograficznej, obok takich tytułów jak “Ukryte działania” Margot Lee Shetterly, które również przywracają głos zapomnianym bohaterkom.

Przechodząc do samego doświadczenia słuchania audiobooka, muszę przyznać, że narracja Ilony Chojnowskiej to prawdziwa perełka. Jej głos, pełen ciepła i empatii, doskonale oddaje ducha opowieści. Każda historia, każda postać wydaje się żywa, jakbyśmy siedzieli przy kominku i słuchali rodzinnych wspomnień. Jako słuchacz, który ceni sobie wysoką jakość audiobooków, byłem pod wrażeniem, jak Chojnowska potrafi modulować ton, by podkreślić emocje – od cichego smutku po dumę z osiągnięć tych niezwykłych kobiet. Dźwięk jest czysty, bez zakłóceń, co tylko potęguje przyjemność z odsłuchu. Warto zaznaczyć, że w dobie cyfryzacji literatury, takie profesjonalne wykonanie audiobooka to nie lada gratka dla miłośników tego formatu. Choć nie jest to darmowy audiobook, jego cena w stosunku do jakości jest jak najbardziej uzasadniona – to inwestycja w wiedzę i inspirację.

Oczywiście, jak każde dzieło, także i to ma swoje ograniczenia. Choć książka jest niezwykle wciągająca i informacyjna, co potwierdzają recenzje słuchaczy (średnia ocena 4.4 na 5 gwiazdek), niektóre historie mogłyby zostać pogłębione. Czasem miałam wrażenie, że autorka jedynie dotyka powierzchni bardziej złożonych relacji między naukowcami a ich żonami. Być może wynika to z ograniczeń formatu biograficznego, który musi zmieścić aż dwadzieścia pięć opowieści w jednym tomie. Niemniej, jako badacz literatury, który ceni sobie dogłębne analizy, odczuwałem lekki niedosyt w niektórych momentach. Z drugiej strony, właśnie ta różnorodność i szeroki zakres tematyczny sprawiają, że audiobook jest przystępny dla różnych grup odbiorców – od pasjonatów historii po osoby zainteresowane feminizmem czy relacjami międzyludzkimi.

Porównując “Kobiety naukowców” do innych dzieł z gatunku biografii, nie sposób nie zauważyć, że książka Glapa-Nowak wyróżnia się swoim unikalnym podejściem. Podczas gdy “Ukryte działania” skupiają się na konkretnym wycinku historii – afroamerykańskich matematyczkach w NASA – tutaj mamy do czynienia z szeroką panoramą, obejmującą różne epoki i dziedziny nauki. Podobnie jak w przypadku biografii Marii Skłodowskiej-Curie autorstwa Eve Curie, autorka nie boi się pokazywać osobistych poświęceń swoich bohaterek, co nadaje książce głębi emocjonalnej. Myślę, że polscy czytelnicy i słuchacze szczególnie docenią ten aspekt, bo przecież w naszej kulturze nie brak historii kobiet, które „dla dobra rodziny” rezygnowały z własnych marzeń – jak mawia stare polskie przysłowie, „serce matki i żony to skarb niewidzialny, ale najcenniejszy”.

Komu poleciłbym ten audiobook? Z pewnością wszystkim, którzy interesują się historią nauki, biografiami czy tematyką równouprawnienia. To także idealna pozycja dla tych, którzy szukają inspirujących opowieści – zarówno w kontekście osobistym, jak i zawodowym. Myślę, że słuchacze audiobooków, którzy cenią sobie wciągającą narrację i wysoką jakość wykonania, będą zachwyceni tym dziełem. Jeśli ktoś szuka sposobu na poszerzenie horyzontów bez wychodzenia z domu, “Kobiety naukowców” to strzał w dziesiątkę. Warto też podkreślić, że doświadczenie słuchania audiobooka jest samo w sobie niezwykle przyjemne – to jak podróż w czasie, którą można odbyć w drodze do pracy czy podczas wieczornego relaksu.

Na koniec chciałbym podzielić się osobistą refleksją. Słuchając tego audiobooka, nie mogłem oprzeć się wrażeniu, że historie tych kobiet to także opowieść o nas samych – o tym, jak często nie doceniamy tych, którzy nas wspierają. Jako badacz literatury i historii, widzę w tej książce coś więcej niż tylko zbiór biografii. To przypomnienie, że historia nie jest czarno-biała, że za każdym wielkim osiągnięciem stoją ludzie – często ci, o których zapominamy. Słuchanie “Kobiet naukowców” było dla mnie nie tylko lekcją historii, ale także momentem zadumy nad tym, jak ważne są relacje międzyludzkie. Mam nadzieję, że i Wy, drodzy słuchacze, znajdziecie w tej książce coś dla siebie.

Z literackim uznaniem i zaproszeniem do wspólnej refleksji, Adam Nowak