Krwawy medalion – Danka Braun audiobook – Tajemnica, która zabija

Opis

Szanowni Miłośnicy Literatury i Poszukiwacze Dobrych Kryminałów,

Gdy po raz pierwszy zetknąłem się z audiobookiem „Krwawy medalion” Danki Braun, od razu poczułem, że to nie będzie zwykła powieść detektywistyczna. Jako badacz literatury, szczególnie wrażliwy na historyczne konteksty w dziełach współczesnych, z ciekawością rozpocząłem słuchanie tej dwunastogodzinnej produkcji w interpretacji Laury Breszki. I muszę przyznać, że już od pierwszych minut narracji zostałem wciągnięty w mroczny świat tajemnic sprzed lat, które rzucają długi cień na współczesność.

Pamiętam, jak podczas moich studiów nad literaturą powojenną często analizowaliśmy, w jaki sposób trauma historyczna przenika do współczesnej prozy. „Krwawy medalion” wydał mi się szczególnie interesującym przypadkiem – tu bowiem mamy do czynienia nie tylko z kryminałem, ale z misternie utkaną opowieścią o pamięci, winie i dziedzictwie, które nie daje się łatwo pogrzebać. Ta powieść przypomniała mi dyskusje ze studentami o tym, jak literatura może być medium pamięci historycznej, nawet w gatunkach uważanych za „rozrywkowe”.

Fabuła książki koncentruje się wokół tytułowego medalionu, który po śmierci pacjentki doktora Orłowskiego trafia w jego ręce. Ten pozornie niepozorny przedmiot okazuje się kluczem do dramatycznej historii miłosnej z czasów II wojny światowej. Braun sprawnie przeplata wątki współczesne z retrospekcjami, tworząc narrację, która – podobnie jak w dobrych powieściach Zygmunta Miłoszewskiego – łączy suspens z refleksją historyczną. Szczególnie poruszający jest wątek zakazanej miłości między Aryjczykiem a Żydówką, ukazany na tle wojennej zawieruchy.

Z literackiego punktu widzenia warto zwrócić uwagę na konstrukcję postaci. Mark Biegler, który prowadzi śledztwo w sprawie medalionu, to postać z krwi i kości, a jego relacje rodzinne dodają powieści psychologicznej głębi. Podobnie jak w „Królestwie” Szczepana Twardocha, mamy tu do czynienia z bohaterem uwikłanym w historię, która go przerasta, ale którą musi zrozumieć, by zrozumieć samego siebie. Autorka sprawnie balansuje między elementami kryminalnymi a rodzinną sagą, choć – jak zauważyli niektórzy recenzenci – momentami ta równowaga bywa zachwiana przez zbyt rozwlekłe opisy.

Jeśli chodzi o warstwę audio, Laura Breszka stworzyła prawdziwą interpretacyjną ucztę. Jej głos, modulowany z niezwykłą precyzją, potrafi oddać zarówno napięcie scen kryminalnych, jak i melancholię retrospekcji. Szczególnie udane są fragmenty, w których Breszka „gra” różne postaci – każda ma swój charakterystyczny ton i manierę mówienia, co znacznie ułatwia śledzenie dialogów. Jako wykładowca akademicki doceniam takie kunsztowne wykonanie, które nie tylko nie rozprasza, ale wręcz pogłębia odbiór tekstu.

Nie sposób jednak nie wspomnieć o pewnych mankamentach. Jak zauważyło kilku słuchaczy, powieść momentami cierpi na nadmiar wątków i postaci, co przy słuchaniu (w przeciwieństwie do czytania) może sprawiać pewne trudności w śledzeniu fabuły. Ponadto, choć historyczne tło jest ogólnie wiarygodne, jako historyk literatury dostrzegłem pewne uproszczenia w przedstawieniu realiów wojennych, które mogą razić bardziej wymagających odbiorców.

Porównując „Krwawy medalion” do innych współczesnych polskich kryminałów, widzę wyraźne podobieństwa do prozy Remigiusza Mroza – szczególnie w sposobie łączenia wątku detektywistycznego z problematyką społeczną. Jednak Braun idzie o krok dalej, sięgając głębiej w przeszłość i stawiając pytania o pamięć i odpowiedzialność historyczną. To sprawia, że jej książka, choć gatunkowo bliższa rozrywce, niesie ze sobą pewien ładunek refleksyjności, który wyróżnia ją na tle innych pozycji w gatunku.

Komu poleciłbym tę pozycję? Z pewnością miłośnikom kryminałów z ambicjami, którzy szukają czegoś więcej niż tylko zagadki do rozwiązania. Również tym, którzy – podobnie jak ja – cenią sobie literaturę wykorzystującą historyczne tło do mówienia o uniwersalnych prawdach. Jeśli zaś chodzi o formę audiobooka, to zdecydowanie jest to jedna z tych pozycji, które zyskują w interpretacji głosowej – Breszka potrafi wydobyć z tekstu emocje i niuanse, które przy zwykłym czytaniu mogłyby umknąć.

Kończąc słuchanie „Krwawego medalionu”, nie mogłem oprzeć się refleksji, że dobre kryminały są jak te medaliony – pozornie zwykłe przedmioty, które jednak kryją w sobie całe światy znaczeń. Danka Braun, wspierana przez znakomitą interpretację Breszki, zaprosiła nas do świata, w którym przeszłość nie daje się tak łatwo zamknąć w archiwach, a tajemnice rodzinne mają moc kształtowania teraźniejszości. I choć książka ma swoje słabsze momenty, to właśnie ta głębia sprawia, że warto po nią sięgnąć – czy to w formie tradycyjnej, czy jako audiobooka.

Z literackim pozdrowieniem,
Adam Nowak