Kula, która chybiła – Richard Osman audiobook – Śledztwo, które wciąga jak wir!

Opis

Szanowni Miłośnicy Literatury i Kryminałów z Duszkiem,

Gdy tylko usłyszałem o premierze najnowszej części serii Richarda Osmana “Czwartkowy Klub Zbrodni”, od razu przypomniały mi się długie zimowe wieczory spędzone z poprzednimi tomami, które – niczym dobry rosołek – rozgrzewały zarówno umysł, jak i serce. “Kula, która chybiła” to już trzecia odsłona przygód tej niezwykłej czwórki emerytów-detektywów, która udowadnia, że Osman nie traci formy, a wręcz przeciwnie – z każdą książką wzbogaca swój literacki warsztat.

Z perspektywy badacza literatury szczególnie fascynujące jest obserwowanie, jak brytyjski autor buduje swoją opowieść na solidnych fundamentach klasycznego kryminału, jednocześnie wplatając elementy typowe dla powieści obyczajowej. To trochę jak u naszego Twardocha – mamy tu bowiem nie tylko zagadkę kryminalną, ale i bogate tło społeczne, wyraziste postaci oraz tę specyficzną, angielską ironię, która przypomina mi najlepsze tradycje Wodehouse’a.

Filip Kosior jako narrator to strzał w dziesiątkę. Jego interpretacja to prawdziwa uczta dla uszu – każda postać ma swój charakterystyczny głos i sposób mówienia, co w przypadku tak wielogłosowej narracji jest nie lada wyzwaniem. Szczególnie urzekła mnie jego kreacja Elizabeth – tej dystyngowanej, ale i piekielnie inteligentnej damy, w której głosie Kosior potrafił zawrzeć zarówno ironię, jak i ciepło. To właśnie takie wykonanie sprawia, że audiobook wciąga bez reszty, a 9 godzin i 24 minuty mija jak z bicza strzelił.

Osman po raz kolejny bawi się konwencją, serwując czytelnikom (a w tym przypadku słuchaczom) kryminał, który jest jednocześnie:
– inteligentną zagadką (elementy klasycznego whodunit)
– satyrą na współczesną kulturę celebrycką (wątek telewizyjny)
– ciepłą opowieścią o przyjaźni i starości

Co ciekawe, jako badacz literatury często spotykam się z zarzutami, że współczesne kryminały są zbyt “lekkie”. Tymczasem “Kula, która chybiła” udowadnia, że powieść może być jednocześnie rozrywkowa i głęboka – niczym nasze rodzime kryminały Krajewskiego, gdzie pod powierzchnią zabawy konwencją kryje się mądra refleksja o społeczeństwie.

Jeśli chodzi o konstrukcję fabuły, Osman stosuje ciekawy zabieg – o ile w poprzednich częściach akcja koncentrowała się głównie wokół Coopers Chase, tym razem bohaterowie wyruszają w świat mediów i wielkich pieniędzy. Ta zmiana scenerii działa na plus, dodając świeżości serii. Wątek “Wikingu” i jego propozycji dla jednej z bohaterek to szczególnie interesujący element, który – mam nadzieję – będzie rozwinięty w kolejnych tomach.

Dla polskiego odbiorcy ciekawe mogą być także pewne kulturowe analogie – choć akcja toczy się w Anglii, temat korupcji w mediach i “brudnych interesów” jest niestety uniwersalny. Słuchając o perypetiach bohaterów, nie mogłem oprzeć się skojarzeniom z aferami ostatnich lat w naszym rodzimym podwórku medialnym.

Technicznie audiobook stoi na wysokim poziomie – dźwięk jest czysty, dobrze zbalansowany, a tempo narracji pozwala zarówno śledzić skomplikowane wątki, jak i docenić liczne zabawne dialogi. Agora jako wydawca po raz kolejny nie zawodzi w kwestii jakości wykonania.

Czy są jakieś słabe strony? Dla purystów gatunku niektóre rozwiązania fabularne mogą wydać się nieco naiwne, a humor miejscami zbyt łagodny. Ale to właśnie stanowi o sile tej serii – to kryminał, który nie epatuje przemocą, a jednak potrafi trzymać w napięciu. To taki literacki odpowiednik dobrego, brytyjskiego serialu – eleganckiego, dopracowanego i z klasą.

Dla kogo będzie to idealna pozycja? Myślę, że dla wszystkich, którzy:
– szukają inteligentnej rozrywki
– cenią sobie wyraziste postaci
– lubią kryminały, ale niekoniecznie z mrocznym klimatem
– doceniają dobry humor i ciepło w literaturze

Pamiętam, jak podczas jednego z moich wykładów o współczesnej literaturze popularnej dyskutowaliśmy ze studentami o fenomenie serii Osmana. “Kula, która chybiła” potwierdza, że mamy do czynienia z wyjątkowym zjawiskiem – kryminałem, który bawi, wzrusza i skłania do myślenia jednocześnie. I choć jako naukowiec powinienem być obiektywny, to przyznaję – jestem całkowicie urzeczony tą serią i z niecierpliwością czekam na kolejny tom.

Z literackim pozdrowieniem,
Adam Nowak