Martwy błękit – Krzysztof Bochus audiobook – Mroczny kryminał, w którym każdy krok może być ostatni

Opis

Szanowni miłośnicy literatury i pasjonaci kryminałów retro,

Z ogromną przyjemnością dzielę się z Wami moimi refleksjami na temat audiobooka “Martwy błękit” Krzysztofa Bochusa, czwartej części serii o Christianie Abellu, wydanej przez Skarpę Warszawską. Jako badacz literatury polskiej, zafascynowany zarówno historią, jak i współczesnymi narracjami kryminalnymi, podszedłem do tego dzieła z niemałą ciekawością. Od pierwszych minut słuchania, które umilił mi znakomity lektor Mateusz Weber, poczułem, że czeka mnie niezwykła podróż – zarówno literacka, jak i historyczna. Audiobook ten, trwający niemal 13 godzin, to nie tylko wciągająca historia kryminalna, ale także głęboko osadzona w realiach międzywojennego Sopotu opowieść o mrokach ludzkiej natury, tajemnicach Kabały i cieniach historii.

Moje osobiste zainteresowanie literaturą kryminalną, szczególnie tą osadzoną w kontekście historycznym, narodziło się wiele lat temu, gdy jako młody badacz analizowałem, jak polscy autorzy współczesni splatają wątki fikcyjne z realiami przeszłości. Pamiętam, jak podczas jednego z seminariów na temat literatury polskiej współczesnej, które prowadziłem dla studentów, omawialiśmy właśnie ten fenomen – łączenie faktów historycznych z literacką inwencją. Dyskusje o tym, jak rzeczywistość przenika fikcję, zawsze były dla mnie inspirujące. Słuchając “Martwego błękitu”, odnalazłem w tej powieści dokładnie to, co wtedy fascynowało mnie i moich studentów – mistrzowskie połączenie prawdy historycznej z wciągającą fabułą. Sopot lat 30. XX wieku, z jego narastającymi napięciami politycznymi i społecznymi, stał się dla mnie niemal namacalny, a ja sam, słuchając audiobooka podczas wieczornych spacerów, czułem się jak cień Christiana Abella, podążający za nim w mroku sopockich uliczek.

Przechodząc do analizy treści, warto podkreślić, że “Martwy błękit” to kryminał retro w najlepszym wydaniu. Fabuła koncentruje się na śledztwie prowadzonym przez radcę kryminalnego Christiana Abella, który próbuje rozwikłać zagadkę makabrycznych zgonów w rodzinie żydowskiego kolekcjonera, Saula Rottenberga. Od samego początku intryga jest gęsta jak mgła nad Bałtykiem – nic nie jest oczywiste, a pytania mnożą się szybciej niż odpowiedzi. Bochus z niezwykłą precyzją oddaje klimat lat 30., czasów narastającego antysemityzmu i wpływu nazistowskich ideologii w Wolnym Mieście Gdańsku. Tło historyczne nie jest tu jedynie dekoracją, lecz integralną częścią fabuły, co z perspektywy historyka literatury szczególnie mnie urzekło. Wątek Kabały i mistycyzmu, związany z tajemniczymi symbolami i rytuałami, dodaje powieści dodatkowej warstwy – to nie tylko kryminał, ale także opowieść o poszukiwaniu głębszego sensu w chaosie zbrodni.

Analizując głębiej, można zauważyć, że Bochus stawia przed czytelnikiem – czy raczej słuchaczem – pytania o moralność i sprawiedliwość. Christian Abell, jako postać, zmaga się nie tylko z mordercą, ale także z korupcją, spiskami i własnymi dylematami. To bohater, który w pewnym sensie przypomina mi Eberharda Mocka z powieści Marka Krajewskiego – równie skomplikowany, choć osadzony w innym kontekście geograficznym i kulturowym. Tam, gdzie Krajewski eksploruje mroki przedwojennego Wrocławia, Bochus zanurza nas w specyfice Sopotu, co czyni jego serię unikalną na tle innych polskich kryminałów retro.

Przejdźmy jednak do samego doświadczenia słuchania, bo przecież audiobook to nie tylko treść, ale i forma. Mateusz Weber, narrator “Martwego błękitu”, zasługuje na szczególne uznanie. Jego głos, głęboki i pełen emocji, doskonale oddaje mroczny klimat powieści. Każda postać ma swój własny ton, co sprawia, że dialogi brzmią naturalnie, a słuchacz nie gubi się w gąszczu bohaterów. Szczególnie zapadły mi w pamięć momenty, gdy Weber oddawał napięcie w scenach śledztwa – jego modulacja głosu budowała atmosferę grozy, jakby sam był świadkiem wydarzeń. Jakość dźwięku jest nienaganna, co w przypadku tak długiego audiobooka – niemal 13 godzin – ma ogromne znaczenie. Słuchanie “Martwego błękitu” to prawdziwa przyjemność, a doświadczenie audiobookowe (tzw. “audiobook experience”) pozwala w pełni zanurzyć się w historii. Warto dodać, że choć nie jest to darmowy audiobook (“audiobook free”), inwestycja w tę produkcję z pewnością się opłaca, zwłaszcza dla fanów kryminałów i thrillerów historycznych.

Oczywiście, jak każde dzieło, “Martwy błękit” ma swoje mocne i słabsze strony. Do atutów z pewnością należy zaliczyć wspomniane już tło historyczne i wciągającą fabułę. Bochus potrafi budować napięcie, a zwroty akcji są dobrze przemyślane. Jednakże, z mojej perspektywy badacza literatury, niektóre wątki – zwłaszcza te związane z mistycyzmem Kabały – mogłyby być bardziej pogłębione. Momentami odnosiłem wrażenie, że autor zaledwie dotyka tej fascynującej tematyki, nie w pełni wykorzystując jej potencjał. Niemniej, jest to drobna uwaga w obliczu ogólnej jakości powieści. Dla niektórych słuchaczy tempo akcji może wydawać się nierówne, ale osobiście uważam, że jest to cecha wielu kryminałów retro, które stawiają na budowanie atmosfery kosztem szybkich zwrotów akcji.

Porównując “Martwy błękit” do innych polskich kryminałów retro, nie sposób nie wspomnieć o wspomnianej już serii o Eberhardzie Mocku Marka Krajewskiego. Obie serie łączy dbałość o historyczne detale i mroczny klimat międzywojennej Polski, jednak Bochus wyróżnia się unikalnym settingiem – Sopotem, który rzadko pojawia się w literaturze kryminalnej. Warto także zwrócić uwagę na podobieństwa do twórczości Zygmunta Miłoszewskiego, choć ten ostatni osadza swoje historie we współczesności. Wszystkie te dzieła łączy jednak wspólny mianownik – pasja do odkrywania tajemnic i eksplorowania ciemnych stron ludzkiej natury.

Komu poleciłbym ten audiobook? Z pewnością wszystkim miłośnikom kryminałów retro, thrillerów historycznych i opowieści z dreszczykiem. To idealna pozycja dla tych, którzy cenią sobie bogate tło historyczne i nie boją się zagadek, które wymagają cierpliwości. Myślę, że “Martwy błękit” spodoba się także osobom zainteresowanym historią międzywojennej Polski oraz kulturą żydowską, zwłaszcza w kontekście Kabały. Jeśli szukacie audiobooka, który zapewni Wam godziny wciągającej rozrywki (“listening experience”), to jest to wybór godny uwagi.

Na koniec chciałbym podzielić się osobistą refleksją. Słuchanie “Martwego błękitu” przypomniało mi, dlaczego tak bardzo cenię literaturę kryminalną – to gatunek, który nie tylko bawi, ale i skłania do myślenia. Podczas słuchania często wracałem myślami do moich badań nad literaturą polską XX wieku, do czasów, gdy analizowałem, jak historia kształtuje narracje. Bochus, podobnie jak wielu innych polskich autorów, pokazuje, że przeszłość nigdy nie jest daleko – jej cienie wciąż wpływają na nasze życie. Słuchając tego audiobooka, czułem się jak detektyw na tropie nie tylko zbrodni, ale i prawdy o nas samych.

Z literackim uznaniem i zachętą do odkrywania tajemnic Sopotu lat 30.,
Adam Nowak

Z literackim uznaniem i zachętą do odkrywania tajemnic Sopotu lat 30.,
Adam Nowak