Masz to po mnie. Jakie przekonania dostałyśmy od naszych matek i babek? – Marta Szarejko audiobook – Przełam międzypokoleniowe schematy i odkryj siebie

Opis

Drogie miłośniczki literatury i refleksji nad sobą,

Kiedy po raz pierwszy sięgnęłam po audiobook “Masz to po mnie. Jakie przekonania dostałyśmy od naszych matek i babek?” Marty Szarejko, narrated przez Magdę Karel, nie spodziewałam się, że ta podróż przez kobiece dziedzictwo tak mnie poruszy. To nie jest zwykły reportaż – to lustro, w którym każda z nas może zobaczyć odbicie swoich matek, babek, a czasem nawet siebie. Marta Szarejko, znana dziennikarka i reportażystka, z wyczuciem i empatią zgłębia międzypokoleniowy przekaz polskich kobiet, a ja, jako krytyczka literacka, nie mogłam przejść obok tego obojętnie.

Już od pierwszych minut słuchania uderzyło mnie, jak bardzo słowa, które słyszałyśmy od naszych bliskich – „Musisz to zrobić”, „Nie wypada”, „Rób swoje” – wrosły w nasze życie. Szarejko rozmawia z psychoterapeutkami i socjolożkami, tworząc wielowymiarowy obraz tego, co dostajemy w spadku po kądzieli: nie tylko cechy fizyczne, ale i emocjonalne brzemiona, zakazy, nakazy, a czasem ciche wsparcie. Pamiętam, jak moja babcia, rodem z Kresów, zwykła mawiać: „Kobieta musi mieć w sobie siłę, ale nie zawsze ją pokazywać”. Te słowa wróciły do mnie podczas słuchania, jakby audiobook stał się kluczem do zrozumienia jej milczenia i moich własnych wyborów.

Tematyka książki jest szeroka – od miłości i seksu, przez pracę i religię, po relacje rodzinne. Szarejko nie boi się pytać: co z tego dziedzictwa nas wzmacnia, a co ogranicza? W rozdziale o ciele i jedzeniu przypomniałam sobie, jak moja mama zawsze powtarzała: „Nie jedz tyle, bo nikt cię nie zechce”. To zdanie, rzucone mimochodem, wryło mi się w pamięć na lata. Autorka pokazuje, że takie przekazy to nie tylko indywidualne historie, ale i szerszy kontekst społeczny – schematy, w które wtłaczano kobiety przez pokolenia. Szczególnie poruszył mnie ostatni rozdział, który jedna z czytelniczek nazwała „układającym w głowie”. To prawda – pozwala spojrzeć na siebie z dystansem i zrozumieć, co chcemy przekazać dalej.

A jak brzmi ten audiobook? Magda Karel, wsparta w niektórych fragmentach przez Hannę Chojnacką-Gościniak, czyta z wyczuciem i ciepłem, które idealnie oddaje intymny ton książki. Jej głos jest jak rozmowa z bliską przyjaciółką – czasem łagodny, czasem zadziorny, zawsze autentyczny. W momentach, gdy Szarejko przytacza wypowiedzi ekspertek, Karel podkreśla ich mądrość, nie popadając w mentorski ton. Długość – niespełna 7 godzin – sprawia, że to idealna propozycja na kilka wieczorów przy herbacie albo dłuższy spacer. Jakość dźwięku jest bez zarzutu, co w audiobookach cenię szczególnie – nic nie rozprasza, można się zanurzyć w treści.

Nie obyło się bez drobnych „ale”. Momentami chciałabym, by autorka głębiej weszła w niektóre historie – zwłaszcza te dotyczące relacji z ojcami, które pojawiają się tylko marginalnie. To jednak niewielka rysa na tak wartościowej lekturze. “Masz to po mnie” wyróżnia się na tle innych książek o rozwoju osobistym – nie moralizuje, nie daje gotowych odpowiedzi, a raczej zachęca do refleksji. Porównałabym je do takich tytułów jak “Kobiety, które kochają za bardzo” Robin Norwood, ale z polskim, swojskim sznytem i reporterską precyzją.

Dla kogo jest ten audiobook? Dla każdej kobiety, która chce zrozumieć, skąd wzięły się jej przekonania, i dla mężczyzn, którzy pragną lepiej poznać kobiecy świat. To także gratka dla fanów psychologii i socjologii – Szarejko zgrabnie łączy osobiste historie z analizą społeczną. Jako krytyczka cenię w tej książce jej wielowarstwowość – w języku i strukturze przypomina mi czasem prozę Olgi Tokarczuk, choć w bardziej przystępnej, reporterskiej formie.

Słuchając, wracałam myślami do pewnego wieczoru sprzed lat, gdy podczas dyskusji z jedną z polskich pisarek rozmawiałyśmy o tym, jak literatura może być zwierciadłem naszych wewnętrznych konfliktów. “Masz to po mnie” jest właśnie takim zwierciadłem – zmusza do zatrzymania się i zadania sobie pytania: co ja sama dostałam od mojej matki i babki? I co z tym zrobię? To audiobook, który zostaje z nami na długo, prowokując do rozmów – z sobą i z innymi.

Z literackim ukłonem i zaproszeniem do słuchania,nZofia Kowalska