Nadzieja w spiżarni ukryta – Joanna Jax audiobook – Ciepła opowieść o sile kobiet i prostych radościach

Opis

Drodzy miłośnicy literatury i subtelnych kobiecech opowieści,

Gdy tylko usłyszałam tytuł „Nadzieja w spiżarni ukryta” Joanny Jax, od razu poczułam, że to będzie historia bliska mojemu sercu. Jakże często w naszym zabieganym świecie zapominamy, że prawdziwe skarby kryją się w prostocie – w szelestie liści pod stopami, w zapachu świeżo upieczonego chleba, w cieple kobiecej przyjaźni. Ta audiobookowa podróż, mistrzowsko interpretowana przez Agnieszkę Postrzygacz, okazała się dla mnie niczym powrót do babcinej kuchni, gdzie przy stole toczyły się najważniejsze rozmowy życia.

Joanna Jax, znana z umiejętności tkania wielowątkowych historii, tym razem splata dwie epoki: współczesność Łucji – kobiety, która w wirze kariery zgubiła sens istnienia, oraz XIX-wieczne realia Filipiny Płaskowickiej – pionierki ruchu Kół Gospodyń Wiejskich. Ten zabieg narracyjny przypomina mi moje ulubione powieści, gdzie przeszłość dialoguje z teraźniejszością, a każda epoka staje się zwierciadłem dla drugiej. Szczególnie poruszył mnie wątek Filipiny – postać autentycznej reformatorki, której historia w polskiej świadomości zbiorowej zajmuje niestety zbyt mało miejsca. Jax wydobywa ją z cienia, nadając jej głos pełen godności i siły.

Agnieszka Postrzygacz, której głos pamiętam z innych znakomitych interpretacji, tym razem stworzyła prawdziwe arcydzieło aktorskie. Jej umiejętność modulacji głosu, delikatne różnicowanie barw dla poszczególnych bohaterek, a przede wszystkim ta nieuchwytna „ciepłota” w interpretacji – to wszystko sprawia, że siedmiogodzinny audiobook mija jak z bicza strzelił. Szczególnie urzekło mnie, jak lektorka oddaje charakter wiejskich kobiet – tu nie ma cienia stereotypu, jest za to prawda życia, którą czuje się w każdym załamaniu głosu, w każdej pauzie pełnej emocji.

Współczesna część książki, choć przez niektórych recenzentów określana jako „zbyt lukrowana”, dla mnie stanowiła ważne przypomnienie. Łucja, która traci wszystko, by zyskać znacznie więcej – tę historię mogłaby przeżyć każda z nas. Ileż to razy, w moim własnym życiu, przekonałam się, że prawdziwe bogactwo nie leży w gromadzeniu, ale w umiejętności docenienia tego, co się ma? Sceny, w których bohaterka odkrywa radość z prostych czynności – zagniatania ciasta, zbierania ziół, wspólnego szydełkowania z przyjaciółkami – wywołały we mnie falę nostalgii za czasami, gdy sama jako dziecko obserwowałam moją babcię przy pracy w ogrodzie.

Krytycy zarzucają powieści pewną nierówność – że część historyczna jest bardziej wciągająca niż współczesna. Przyznaję, że wątek Filipiny, z jego historycznymi detalami i społecznym zaangażowaniem, faktycznie porywa bardziej. Jednak uważam, że to celowy zabieg autorki – pokazujący, jak bardzo współczesna kobieta zgubiła kontakt z tym, co niegdyś stanowiło źródło kobiecej siły. Kontrast między heroiczną walką Filipiny o edukację dla wiejskich kobiet a „problemami” Łucji, która musi nauczyć się żyć wolniej, jest zabiegiem niezwykle wymownym.

Dla mnie, jako krytyczki literackiej szczególnie wrażliwej na kwestie kobiecego pisarstwa, „Nadzieja w spiżarni ukryta” to ważny głos w dyskusji o współczesnej literaturze obyczajowej. Joanna Jax unika łatwych rozwiązań, nie popada w tani sentymentalizm, a jej bohaterki to kobiety z krwi i kości – pełne sprzeczności, słabości, ale i nieprawdopodobnej siły. To literatura, która nie epatuje tanimi sensacjami, ale czerpie swoją moc z prawdziwego życia – i właśnie dlatego jest tak wartościowa.

Czy poleciłabym ten audiobook? Z całego serca – szczególnie kobietom, które w codziennym pędzie zgubiły gdzieś kontakt samymi sobą. To opowieść, która leczy, która przypomina o zapomnianych wartościach, która wreszcie – co w dzisiejszych czasach jest szczególnie ważne – pokazuje siłę kobiecej wspólnoty. I choć może nie jest to pozycja rewolucyjna pod względem formy, to jej treść rezonuje długo po zakończeniu słuchania.

Dla tych, którzy szukają w literaturze czegoś więcej niż tylko rozrywki, „Nadzieja w spiżarni ukryta” będzie jak bochen chleba upieczony przez babcię – niby zwyczajny, a jednak smakuje jak żaden inny. A w interpretacji Agnieszki Postrzygacz ta historia zyskuje jeszcze głębszy wymiar – staje się bowiem nie tylko opowieścią do przeczytania, ale doświadczeniem do przeżycia. I właśnie to uważam za największą wartość tego audiobooka.

Z literackim pozdrowieniem, w imieniu wszystkich kobiet, które kiedyś zbierały się przy wiejskich piecach, by dzielić się opowieściami życia…
Zofia Kowalska