Najlepsza przyjaciółka – Joanna Jax audiobook – Tajemnice, które wstrząsną twoim światem

Opis

Drodzy miłośnicy literackich podróży, które poruszają najgłębsze struny duszy,

Gdy tylko usłyszałam pierwsze zdania audiobooka „Najlepsza przyjaciółka” Joanny Jax w interpretacji Elżbiety Kijowskiej, poczułam to charakterystyczne mrowienie na karku – znak, że oto zaczynam spotkanie z historią, która nie pozwoli mi spokojnie zasnąć przez najbliższe noce. I nie pomyliłam się. Ta powieść obyczajowa, wydana przez Videograf w kwietniu tego roku, to prawdziwa uczta dla zmysłów – zarówno literackich, jak i słuchowych.

Przyznaję, że sięgając po ten tytuł, miałam pewne obawy. Współczesna literatura obyczajowa bywa bowiem jak domowe konfitury – niektóre zachwycają głębią smaku, inne okazują się zbyt słodkie i przewidywalne. Joanna Jax jednak, niczym doświadczona gospodyni, doskonale wyważyła proporcje między emocjonalną szczerością a literackim kunsztem. Jej opowieść o Beacie Liwarowskiej, która wraca do rodzinnego miasta na pogrzeb najlepszej przyjaciółki, Agnieszki, to studium relacji tak prawdziwe, że momentami aż bolesne w swojej autentyczności.

Słuchając tej historii, nie mogłam oprzeć się wspomnieniom z mojej własnej młodości w Krakowie, gdy z moją przyjaciółką z liceum, Martą, godzinami analizowałyśmy każdy gest, każde słowo naszych znajomych. Jakże naiwne wydawały nam się wtedy wszystkie ludzkie dramaty! Dopiero z wiekiem zrozumiałyśmy, że przyjaźń to nie tylko wspólne śmiechy i sekrety, ale także – a może przede wszystkim – umiejętność zmierzenia się z prawdą o sobie nawzajem. Ta właśnie trudna prawda staje się udziałem Beaty, gdy odkrywa listy Agnieszki, pełne mrocznych tajemnic, które przewracają jej świat do góry nogami.

Joanna Jax mistrzowsko prowadzi nas przez meandry kobiecej psychiki. Jej bohaterki nie są jednowymiarowe – Agnieszka to nie święta ani potwór, ale człowiek z krwi i kości, uwikłany w sieć własnych wyborów i kompromisów. Autorka z niezwykłą delikatnością, ale i bezlitosną precyzją odsłania kolejne warstwy tej relacji, jakby obierała cebulę – każde odkrycie przynosi nowe łzy, ale też głębsze zrozumienie.

W warstwie językowej Jax operuje prostotą, która jednak nie oznacza powierzchowności. Jej zdania są jak dobrze skrojony kostium – pozornie zwyczajne, ale idealnie podkreślające charakter postaci. Szczególnie udane są dialogi, pełne niedopowiedzeń i emocjonalnych niuansów, które w interpretacji Elżbiety Kijowskiej nabierają jeszcze większej głębi.

A mówiąc o interpretacji – trzeba oddać hołd mistrzostwu narratorki. Elżbieta Kijowska, niczym doświadczony dyrygent, prowadzi nas przez tę historię z niezwykłą wrażliwością na jej rytm i emocjonalne tempo. Jej głos, momentami ciepły jak letnie popołudnie, a kiedy indziej ostry jak zimowy wiatr, idealnie oddaje wszystkie odcienie tej opowieści. Szczególnie udane są fragmenty listów Agnieszki – Kijowska potrafi oddać całą ich bolesną szczerość, nie popadając przy tym w melodramatyzm. Jej interpretacja to prawdziwy majstersztyk aktorski, który sprawia, że audiobook wciąga słuchacza jeszcze mocniej niż tradycyjna książka.

Nie sposób nie zauważyć jednak pewnych schematów fabularnych, typowych dla gatunku. Momentami można przewidzieć kolejne zwroty akcji, a niektóre rozwiązania wydają się nieco zbyt wygodne. Ale może właśnie w tym tkwi siła tej powieści – Joanna Jax nie obiecuje nam literackiej rewolucji, ale solidnie skonstruowaną historię o ludzkich wyborach i ich konsekwencjach. I tę obietnicę spełnia w stu procentach.

Porównując „Najlepszą przyjaciółkę” do innych współczesnych powieści obyczajowych, myślę przede wszystkim o twórczości Liane Moriarty – podobna umiejętność balansowania między codziennością a dramatem, między psychologiczną prawdą a literacką fikcją. Jednak Jax ma bardziej „polski” styl – jej bohaterki są mniej pewne siebie, bardziej uwikłane w społeczne oczekiwania, co dodaje historii dodatkowego wymiaru.

Komu poleciłabym ten audiobook? Z pewnością wszystkim, którzy cenią sobie dojrzałe opowieści o kobiecej przyjaźni, pełnej blasków i cieni. To idealna propozycja na długie jesienne wieczory, gdy za oknem deszcz, a my mamy ochotę na emocjonalną podróż w głąb ludzkiej duszy. Szczególnie docenią ją słuchacze, którzy – podobnie jak ja – wierzą, że literatura obyczajowa wcale nie musi być lżejsza od „poważnej” prozy, a audiobook to nie tylko wygodna forma kontaktu z literaturą, ale często – jak w tym przypadku – jej wzbogacenie.

Po zakończeniu słuchania długo jeszcze myślałam o Beatcie i Agnieszce. O tym, jak niewiele wiemy nawet o tych, którzy są nam najbliżsi. I o tym, że każda przyjaźń to tak naprawdę opowieść o dwóch prawdach – tej, którą znamy, i tej, która czeka na odkrycie. Joanna Jax nie daje nam łatwych odpowiedzi, ale zmusza do zadawania ważnych pytań. A to, moim zdaniem, najcenniejsze, co może dać literatura.

Z literackim pozdrowieniem, Wasza Zofia Kowalska