Narrenturm. Część 1 – Andrzej Sapkowski audiobook – Wciągająca podróż przez mroczne średniowiecze

Opis

Drodzy miłośnicy literatury, badacze słowa pisanego i słuchanego,

Kiedy po raz pierwszy sięgnąłem po audiobook “Narrenturm. Część 1” Andrzeja Sapkowskiego, w wykonaniu zespołu lektorów, nie spodziewałem się, że ta podróż w głąb husyckiej trylogii okaże się tak intensywnym doświadczeniem. Sapkowski, mistrz polskiej fantastyki, którego znamy przede wszystkim z sagi o Wiedźminie, tym razem zabiera nas w świat średniowiecznej Europy Środkowej, gdzie historia splata się z fikcją w sposób, który nie tylko bawi, ale i zmusza do refleksji. Od pierwszych minut słuchowiska, wydanego przez superNOWA 22 marca 2017 roku, uderza nas bogactwo języka, humor i dynamika narracji – cechy, które w połączeniu z doskonałą oprawą dźwiękową tworzą prawdziwą ucztę dla uszu.

Moje osobiste spotkanie z “Narrenturm” ma swoje korzenie w latach studenckich, kiedy jako młody badacz literatury polskiej analizowałem, jak autorzy tacy jak Sapkowski łączą elementy historyczne z fantastyką. Pamiętam, jak podczas jednego z seminariów na temat literatury współczesnej dyskutowaliśmy o tym, jak fikcja może ożywiać przeszłość. Te rozmowy wracają do mnie teraz, gdy słucham przygód Reinmara z Bielawy, zwanego Reynevanem – zielarza, medyka i niepoprawnego romantyka, którego losy rzucają w wir miłosnych uniesień i śmiertelnych niebezpieczeństw. Jego historia, osadzona w realiach wojen husyckich, przypomina mi o tym, jak bardzo literatura potrafi być lustrem dla ludzkich namiętności i słabości, niezależnie od epoki.

Od strony tematycznej “Narrenturm” to dzieło wielowarstwowe. Z jednej strony mamy tu klasyczną powieść przygodową – Reynevan, uciekając przed gniewem zdradzonego męża, wpada w kolejne tarapaty, spotykając barwne postacie, takie jak Zawisza Czarny czy tajemniczy Szarlej. Z drugiej strony, Sapkowski nie stroni od historycznego detalu – średniowieczne Śląsk, Czechy i Polska ożywają w opisach, które przenoszą nas w czasy pełne chaosu, ale i swoistego uroku. Analizując głębiej, można dostrzec, że autor bawi się konwencją, łącząc epicką fantastykę z satyrą na ludzką naturę. Scena egzorcyzmów, o której wspominają słuchacze w recenzjach, to prawdziwy majstersztyk – absurdalna, a zarazem przejmująca, wywołuje śmiech, ale i dreszcz niepokoju. To właśnie ten kontrast między powagą a humorem sprawia, że “Narrenturm” wyróżnia się na tle innych dzieł fantasy.

Przechodząc do samego słuchowiska, nie sposób nie docenić pracy zespołu lektorów. Decyzja o stworzeniu pełnoprawnego słuchowiska, a nie zwykłej narracji jednoosobowej, to strzał w dziesiątkę. Głosy aktorów – od głębokiego, władczego tonu Zawiszy po zadziorne riposty Szarleja – budują atmosferę, która wciąga od pierwszych chwil. Dźwięki tła, jak szczęk mieczy czy szum wiatru w śląskich lasach, dodają realizmu, a jednocześnie nie przytłaczają tekstu. Jako badacz literatury, który niejednokrotnie analizował adaptacje dzieł pisanych, mogę powiedzieć, że to jedna z najlepszych realizacji audiobookowych, z jakimi się spotkałem. Trwające 10 godzin i 49 minut słuchowisko ani przez moment nie nuży – każda scena jest dopracowana, a dialogi, pełne ciętych ripost i ponadczasowych cytatów, brzmią naturalnie w ustach lektorów.

Nie oznacza to jednak, że “Narrenturm” jest pozbawione wad. Dla niektórych słuchaczy, jak zauważyłem w opiniach, fabuła może wydawać się zbyt rozwlekła lub przewidywalna – zwłaszcza jeśli oczekują oni tempa rodem z gier komputerowych czy filmowych blockbusterów. Osobiście uważam, że wolniejsze fragmenty są celowe – Sapkowski buduje świat, w którym detale historyczne i kulturowe mają znaczenie, a nie tylko służą jako tło dla akcji. Niemniej, dla tych, którzy wolą szybszą narrację, pierwsza część trylogii może być wyzwaniem. Z drugiej strony, siła tego audiobooka leży w jego autentyczności – brak tu poprawności politycznej czy sztucznego uproszczenia, co dla mnie, jako miłośnika literatury nieskrępowanej konwenansami, jest ogromnym atutem.

Porównując “Narrenturm” do innych dzieł Sapkowskiego, jak choćby “Wiedźmina”, dostrzegam różnice w tonie i konstrukcji. Tam, gdzie Geralt jest samotnym wilkiem, Reynevan to raczej everyman, którego losy są bardziej ludzkie, a przez to bliższe czytelnikowi. W kontekście polskiej fantastyki można by zestawić tę trylogię z twórczością Jacka Dukaja, choć Sapkowski stawia na lżejszy, bardziej przystępny styl. Jeśli zaś chodzi o słuchowiska, “Narrenturm” przypomina mi klasyczne adaptacje radiowe BBC – z tą różnicą, że tu mamy do czynienia z polskim duchem i humorem, który nie ma sobie równych.

Komu poleciłbym ten audiobook? Przede wszystkim miłośnikom fantastyki historycznej, którzy cenią sobie bogactwo detali i inteligentny humor. To także gratka dla tych, którzy lubią słuchać literatury w domowym zaciszu, delektując się każdym słowem – jak zauważył jeden z recenzentów, lepiej nie słuchać tego w tramwaju, bo śmiech może przyciągać spojrzenia. Jeśli szukacie darmowego audiobooka, warto sprawdzić platformy takie jak Audioteka czy Nextory, które czasem oferują “Narrenturm” w promocji – choć za tę jakość warto zapłacić pełną cenę.

Słuchając “Narrenturm”, nie mogłem oprzeć się refleksji nad tym, jak bardzo literatura potrafi przenosić nas w inne światy. Jako badacz, który spędził lata na analizie tekstów, doceniam kunszt Sapkowskiego i precyzję zespołu lektorów. Jako człowiek, cieszę się, że mogę wrócić do tej historii – tak jak wracałem do książek w dzieciństwie, gdy wieczorami słuchałem opowieści dziadka o dawnych czasach. To audiobook, który zostaje w pamięci, prowokuje do myślenia i – co najważniejsze – sprawia, że chce się sięgnąć po kolejne części trylogii.

Z literackim ukłonem i zaproszeniem do wspólnego odkrywania słowa mówionego,
Adam Nowak