Niebieski ogród – Joanna Tekieli audiobook – Baśniowa podróż w głąb tajemnic przeszłości

Opis

Szanowni Miłośnicy Literatury,

Gdy po raz pierwszy zetknąłem się z audiobookiem “Niebieski ogród” Joanny Tekieli, od razu poczułem, że to pozycja wyjątkowa. Jako badacz literatury polskiej, szczególnie zainteresowany przeplatającymi się wątkami historycznymi i współczesnymi, z ciekawością oddałem się tej ponad siedmiogodzinnej podróży dźwiękowej w interpretacji Joanny Domańskiej.

Powieść Tekieli, wydana przez Wydawnictwo Filia we wrześniu 2024 roku, to misternie utkana opowieść o tajemnicach przeszłości, które niczym niebieskie kwiaty w zaniedbanym ogrodzie, nagle odżywają po latach zapomnienia. Akcja rozgrywa się w małym miasteczku, gdzie pozornie sielankowa atmosfera kryje mroczne rodzinne sekrety. Śmierć najstarszego mieszkańca staje się katalizatorem wydarzeń, które prowadzą trójkę bohaterów do odkrycia niezwykłej historii miłosnej sprzed niemal wieku.

Z perspektywy historyka literatury szczególnie fascynujące było dla mnie, jak autorka operuje retrospekcjami, płynnie przechodząc między współczesnością a przeszłością. Ta technika narracyjna, którą często analizuję na swoich zajęciach ze studentami, tutaj została wykorzystana z niezwykłą finezją. Pamiętam, jak podczas jednego z seminariów dyskutowaliśmy o podobnych zabiegach w twórczości Wiesława Myśliwskiego – Tekieli udowadnia, że ta tradycja literacka wciąż żyje i ewoluuje.

Joanna Domańska jako narratorka dokonała prawdziwego majstersztyku. Jej głos, niczym doświadczony przewodnik, prowadzi nas przez labirynt emocji i tajemnic. Szczególnie urzekło mnie, jak oddała charakter “siostry furiantki”, o której wspomina jedna z recenzentek – postać ta ożywa dzięki odpowiedniej modulacji głosu i świetnemu wyczuciu humoru. Domańska mistrzowsko balansuje między różnymi rejestrami emocjonalnymi, od subtelnego smutku po ciepły liryzm.

Analizując warstwę językową, muszę pochwalić autorkę za bogactwo stylistyczne. Tekieli operuje językiem zarówno prostym i komunikatywnym w partiach dialogowych, jak i poetyckim w opisach przyrody czy stanów emocjonalnych. Ten kontrast przypomina mi najlepsze tradycje polskiej prozy psychologicznej, od Iwaszkiewicza po Tokarczuk.

Jeśli chodzi o konstrukcję fabuły, książka oferuje inteligentne połączenie elementów powieści obyczajowej, romansu i thrillera psychologicznego. Wątek śledztwa prowadzonego przez bohaterów inwentaryzujących majątek zmarłego stanowi świeże i przekonujące rozwinięcie motywu “tajemnicy przeszłości”, tak popularnego we współczesnej literaturze.

Jedynym mankamentem, na który warto zwrócić uwagę, jest pewna przewidywalność niektórych zwrotów akcji. Czytelnicy zaznajomieni z konwencją powieści obyczajowych mogą czasem wyprzedzać tok narracji. Jednakże, jak zauważyła jedna z recenzentek, “chciałoby się zakończenia z happy endem, ale to by było za słodko” – i właśnie ta ambiwalencja emocjonalna stanowi o sile tej powieści.

Porównując “Niebieski ogród” do innych współczesnych powieści obyczajowych, widzę wyraźne podobieństwa do twórczości Magdaleny Knedler czy Agnieszki Lingas-Łoniewskiej, szczególnie w sposobie łączenia wątków historycznych ze współczesnymi. Jednak Tekieli wnosi do tego gatunku własny, rozpoznawalny styl – bardziej poetycki i refleksyjny niż wiele popularnych obecnie powieści obyczajowych.

Dla kogo będzie to idealna lektura? Z pewnością dla miłośników literatury obyczajowej z głębszym przesłaniem, dla tych, którzy cenią sobie zarówno dobrą historię, jak i kunszt literacki. To także doskonały wybór dla osób poszukujących w literaturze nie tylko rozrywki, ale i pewnej formy katharsis. Audiobook szczególnie polecam tym, którzy – jak ja – doceniają, gdy narrator staje się prawdziwym interpretatorem dzieła, a nie tylko jego lektorem.

Moje osobiste doświadczenie z “Niebieskim ogrodem” było niezwykle bogate. Słuchając tej historii podczas jesiennych spacerów po krakowskich Plantach, często zatrzymywałem się, by przemyśleć szczególnie poruszające fragmenty. W pewnym sensie książka ta stała się dla mnie lustrem, w którym przeglądały się moje własne wspomnienia o rodzinnych tajemnicach i niedopowiedzeniach.

Z literackim pozdrowieniem,
Adam Nowak