Null – Szczepan Twardoch audiobook – Walka o przetrwanie w świecie bez nadziei

Opis

Drodzy miłośnicy literatury, którzy szukają w słowach czegoś więcej niż tylko opowieści,

Kiedy po raz pierwszy usłyszałam o “Nullu” Szczepana Twardocha, wiedziałam, że czeka mnie spotkanie z czymś wyjątkowym. Twardoch, mistrz surowej prozy, który nie boi się zaglądać w najciemniejsze zakamarki ludzkiej duszy, tym razem zabiera nas na front – miejsce, gdzie nadzieja umiera pierwsza, a życie staje się kruche jak skorupka jajka. Audiobook w interpretacji Michała Żurawskiego tylko podkreśla tę intensywność – jego głos, chropowaty, pełen emocji, idealnie oddaje klimat tej historii. Ale czy doświadczenie słuchania “Nulla” jest dla każdego? Spróbuję odpowiedzieć, dzieląc się swoimi refleksjami, które splatają się z osobistymi wspomnieniami i literacką intuicją.

“Null” to nie jest lekka literatura obyczajowa, choć tak ją sklasyfikowano. To raczej requiem dla świata, który znamy, i jednocześnie hymn na cześć tych, którzy mimo wszystko walczą. Bohater, Koń, to człowiek z krwi i kości – ktoś, kto porzucił swoje dawne życie w Polsce, by szukać odkupienia na linii frontu. Twardoch buduje jego postać z precyzją chirurga, odsłaniając warstwa po warstwie ból, zwątpienie i tęsknotę za czymś, co już nie istnieje. Jest w tym coś uniwersalnego – każdy z nas kiedyś coś zostawił, by ruszyć w nieznane. Pamiętam, jak kiedyś, pisząc artykuł o współczesnej prozie polskiej, zachwycałam się tym, jak autorzy tacy jak Twardoch potrafią wpleść w swoje historie prywatne dramaty, które rezonują z czytelnikiem na poziomie niemal fizycznym. “Null” jest właśnie taki – dotyka cię w miejscach, o których wolałabyś zapomnieć.

Fabuła osadzona jest na „nullu” – linii frontu, gdzie czas przestaje mieć znaczenie, a śmierć czai się za każdym rogiem. Twardoch nie oszczędza nas: błoto, drony, betonowe piwnice i braterstwo, które rodzi się w ekstremalnych warunkach – to wszystko maluje obraz wojny tak realistyczny, że momentami trudno słuchać. A jednak jest w tym piękno – piękno surowe, nieoszlifowane, jak diament wygrzebany z ziemi. Myślę o rozmowie, którą kiedyś przeprowadziłam z jednym z polskich pisarzy na temat literatury współczesnej. Zastanawialiśmy się, jak bardzo fikcja może zbliżyć się do prawdy. “Null” zdaje się odpowiadać: bardzo blisko. Niektórzy, jak Alicja w swojej recenzji, widzą w tym tekście niemal dokumentalny realizm. Zgadzam się – choć postacie są fikcyjne, ich emocje i doświadczenia brzmią jak echo prawdziwych ludzkich historii.

Co sprawia, że ten audiobook wyróżnia się na tle innych? Przede wszystkim narracja Michała Żurawskiego. Jego głos jest jak wiatr na polu bitwy – raz szorstki i nieustępliwy, raz cichy, niemal łamiący się pod ciężarem emocji. W scenach, gdzie Koń spotyka Zuję – kobietę, która budzi w nim uśpione uczucia – Żurawski potrafi oddać delikatność i kruchość tych chwil, nie tracąc przy tym męskiej siły, która definiuje bohatera. Jako krytyczka zwracam uwagę na detale: intonacja, pauzy, sposób, w jaki narrator buduje napięcie. Tutaj wszystko gra – od pierwszych słów po ostatnie westchnienie. To nie jest zwykłe czytanie tekstu; to aktorska interpretacja, która wnosi do “Nulla” nową głębię. Jeśli szukacie audiobooka, który brzmi jak film w waszej głowie, ten was nie zawiedzie.

Ale “Null” to nie tylko historia wojny i miłości. To także refleksja nad sensem walki, nad tym, co zostaje, gdy wszystko inne się rozpada. Twardoch bawi się tu konwencją – miesza realizm z elementami niemal metafizycznymi, jak choćby postać psa, którego nie uzdrowił tadżycki mag. W tych drobnych akcentach czuć jego charakterystyczną ironię, która przeplata się z powagą tematu. Dla mnie, jako osoby zafascynowanej technikami narracyjnymi, szczególnie ciekawa jest gra z perspektywą – sposób, w jaki autor przechodzi od racjonalności do intuicji i przesądów, oddaje chaos wojny lepiej niż jakikolwiek podręcznik historii.

Nie mogę jednak powiedzieć, że słuchanie “Nulla” to czysta przyjemność. To trudny tekst – zarówno emocjonalnie, jak i intelektualnie. Nie każdy odnajdzie się w tej brutalnej rzeczywistości, gdzie nawet miłość jest podszyta śmiercią. Czasem miałam ochotę zatrzymać nagranie, odetchnąć, przetrawić to, co usłyszałam. Może to wada, a może siła tej książki – nie pozwala ci przejść obok niej obojętnie. Dla porównania, myślę o “Królestwie” Twardocha, gdzie też zmierzył się z mrokiem ludzkiej natury, ale w bardziej miejskim, historycznym kontekście. “Null” jest bardziej intymny, bardziej bezkompromisowy.

Komu poleciłabym ten audiobook? Tym, którzy nie boją się spojrzeć w otchłań – zarówno tę na froncie, jak i tę w sobie. To idealna propozycja dla miłośników literatury współczesnej, którzy cenią sobie głębię i autentyczność. Jeśli lubicie prozę Twardocha, a do tego doceniacie kunszt narratorski Żurawskiego, “Null” was zachwyci. Nie jest to jednak audiobook na leniwe popołudnie – wymaga skupienia, emocjonalnego zaangażowania i gotowości na to, że coś w was poruszy.

Słuchając “Nulla”, wracałam myślami do czasów, gdy jako młoda krytyczka analizowałam powieści posługujące się strumieniem świadomości. Tamte teksty, podobnie jak ten, miały w sobie coś hipnotycznego – sposób, w jaki wciągają cię w umysł bohatera, nie dając chwili wytchnienia. “Null” robi to samo, tyle że w realiach wojny. To doświadczenie słuchania, które zostaje z tobą na długo po tym, jak wybrzmią ostatnie słowa.

Z literackim ukłonem i odrobiną zadumy, Zofia Kowalska