Obsesja – Adrian Bednarek audiobook – Mroczna gra o miłość, która niszczy wszystko

Opis

Drodzy miłośnicy mrocznych zakamarków ludzkiej psychiki,

Gdy po raz pierwszy sięgnąłem po audiobook „Obsesja” Adriana Bednarka, moje zawodowe zainteresowania zderzyły się z osobistymi demonami. Jako badacz tzw. „ciemnej triady” w psychologii, od lat analizuję, jak literatura może odzwierciedlać najbardziej niepokojące aspekty ludzkiej natury. Ta książka – a właściwie jej dźwiękowa adaptacja – stała się dla mnie czymś więcej niż tylko kolejną pozycją do zrecenzowania. Była jak seans terapeutyczny, podczas którego pacjentem byłem ja sam.

Pamiętam dokładnie ten wieczór, gdy po raz pierwszy włączyłem „Obsesję”. Siedziałem w swoim gabinecie, otoczony stosami książek o psychopatologii, gdy głos Filipa Kosiora zaczął snuć opowieść o Oskarze Blajerze. W oknie trzepotała się ćma – ten drobny, niepozorny owad stał się nagle symbolicznym świadkiem mojego własnego niepokoju. Czy to przypadek, że właśnie wtedy przypomniałem sobie pacjenta sprzed lat, którego obsesja na punkcie zmarłej żony niemal doprowadziła go do zbrodni? Takie przypadkowe skojarzenia są chlebem powszednim w mojej pracy, ale rzadko wywołują aż tak silny dreszcz.

Bednarek konstruuje swojego protagonistę z chirurgiczną precyzją. Oskar Blajer to postać, która mogłaby być przypadkiem klinicznym z moich notatek – człowiek sukcesu na zewnątrz, psychiczna ruina w środku. Jego obsesja na punkcie zmarłej Luizy nie jest zwykłym żalem po stracie, ale pełnoprawną parafrenią, która stopniowo pochłania jego osobowość. Autor znakomicie oddaje mechanizmy racjonalizacji, jakie stosuje umysł dotknięty taką obsesją – drobne kłamstewka, które Blajer opowiada samemu sobie, by uzasadnić swoje działania, przypominają techniki, jakie obserwowałem u realnych pacjentów.

Filip Kosior jako narrator wydaje się być stworzony do tej roli. Jego głos ma tę szczególną właściwość – potrafi być jednocześnie chłodny i namiętny, co idealnie pasuje do dualnej natury Blajera. W scenach erotycznych (które, przyznaję, mogą być kontrowersyjne dla części słuchaczy) Kosior zachowuje dyskretną powściągliwość, nie popadając w tanią sensację. A w momentach narastającego napięcia jego barwa głosu obniża się niemal do szeptu, zmuszając słuchacza do wstrzymania oddechu. To mistrzostwo narracji, które przypomina mi moje własne doświadczenia z opowiadaniem ludowych legend podczas wieczorów w rodzinnym domu – tam też chodziło o to, by odpowiednio modulować głos, by wywołać dreszcz.

Krytycy zarzucają „Obsesji” nadmierną dosłowność i brak subtelności. Rzeczywiście, Bednarek nie należy do autorów, którzy pozostawiają wiele domyślności. Jego opisy są szczegółowe, czasem wręcz kliniczne, co może odstraszać czytelników przyzwyczajonych do bardziej poetyckiego języka. Jednak jako badacz psychopatologii doceniam tę precyzję – przypomina mi to moje własne notatki terapeutyczne, w których każdy szczegół może mieć znaczenie diagnostyczne.

Porównując „Obsesję” do innych thrillerów psychologicznych, widzę wyraźne podobieństwa do „American Psycho” Breta Eastona Ellisa – obie książki eksplorują umysł protagonistów, których pozorna normalność kryje głębokie zaburzenia. Jednak podczas gdy Ellis celowo epatuje przemocą, Bednarek skupia się na procesie mentalnym, który do przemocy prowadzi. To bardziej „Psycho” Hitchcocka niż „Dexter” – mniej krwi, więcej analizy.

Czy poleciłbym ten audiobook? To zależy. Jeśli szukasz lekkiej rozrywki na letni wieczór – zdecydowanie nie. Ale jeśli chcesz zajrzeć w mroczne zakamarki ludzkiej psychiki, zrozumieć mechanizmy obsesji i zobaczyć, jak cienka jest granica między miłością a chorobą psychiczną – „Obsesja” będzie fascynującym doświadczeniem. Szczególnie w wykonaniu Filipa Kosiora, który tchnął w tę historię autentyczny niepokój.

Dla mnie osobiście „Obsesja” stała się czymś więcej niż tylko audiobookiem. Była przypomnieniem, dlaczego wybrałem właśnie tę ścieżkę zawodową – by badać ciemność, by ją rozumieć, a może nawet… by się z nią oswoić. Bo jak mówi stare polskie przysłowie: „Diabeł nie taki straszny, jak go malują” – ale tylko wtedy, gdy dokładnie wiemy, na czym polega jego malowanie.

Z mrocznymi pozdrowieniami,
Piotr Czarny