Ognisty krzyż cz.2 – Diana Gabaldon audiobook – Miłość i tajemnica w cieniu XVIII wieku

Opis

Szanowni Miłośnicy Literatury i Wierni Słuchacze Audiobooków,

Gdy po raz pierwszy zetknąłem się z sagą „Outlander” Diany Gabaldon, przyznać muszę, że podszedłem do niej z pewną rezerwą. Jako badacz literatury specjalizujący się w dziełach XIX i XX wieku, rzadko zagłębiam się w powieści łączące wątki historyczne z romantycznymi. Jednak „Ognisty krzyż cz.2”, piąty tom tej obszernej sagi, okazał się dla mnie niezwykle ciekawym studium przypadku – zarówno pod względem konstrukcji narracji, jak i sposobu, w jaki historia jest przekazywana w formie audiobooka.

Z perspektywy historyka literatury, „Ognisty krzyż” to fascynujące połączenie skrupulatnie odtworzonych realiów XVIII-wiecznej Ameryki z elementami science fiction (podróże w czasie) i klasycznego romansu. Gabaldon, podobnie jak polscy pisarze historyczni tacy jak Józef Ignacy Kraszewski czy Henryk Sienkiewicz, wykazuje się imponującą dbałością o detale historyczne. Sceny z życia codziennego w koloniach amerykańskich, opisy praktyk medycznych czy realia polityczne poprzedzające rewolucję amerykańską – wszystko to tworzy bogate tło dla głównej fabuły.

Wracając pamięcią do moich badań nad polską powieścią historyczną, dostrzegam ciekawe podobieństwa w sposobie, w jaki Gabaldon i nasi rodzimi autorzy wykorzystują historię nie tylko jako tło, ale jako aktywny element kształtujący charaktery bohaterów. Claire, z jej dwudziestowieczną wiedzą medyczną zmagającą się z ograniczeniami XVIII-wiecznej rzeczywistości, przypomina mi nieco bohaterów Żeromskiego, rozdartych między ideałami a możliwościami swojej epoki.

Jeśli chodzi o warstwę audio, interpretacja Magdy Karel zasługuje na szczególną uwagę. Jako doświadczony słuchacz audiobooków (w mojej kolekcji znajduje się ponad 200 tytułów) doceniam sposób, w jaki narratorka oddaje różnorodność akcentów i charakterów. Jej interpretacja Jamiego – z wyczuwalnym szkockim akcentem – dodaje autentyczności postaci, podczas gdy głos Claire brzmi współcześnie, co świetnie oddaje jej „obcość” w XVIII-wiecznym świecie. Jednak po 16 godzinach słuchania niektóre modulacje głosu, zwłaszcza w przypadku postaci drugoplanowych, zaczynają się nieco powtarzać, co może być wyzwaniem dla mniej cierpliwych słuchaczy.

Analizując konstrukcję fabularną, muszę przyznać, że „Ognisty krzyż” cierpi na pewne nierówności tempa. Podczas gdy niektóre wątki (jak np. zmagania Claire z medycyną epoki) są fascynująco rozwinięte, inne – szczególnie te dotyczące Brianny i Rogera – wydają się nieco sztucznie wciągnięte i spowalniają narrację. To częsty problem w tak obszernych sagach, przypominający mi nieco „Trylogię” Sienkiewicza, gdzie również znajdziemy fragmenty o nierównym tempie.

Porównując „Ognisty krzyż” do innych współczesnych powieści historycznych, Gabaldon zdecydowanie wyróżnia się swoim podejściem do szczegółów. W przeciwieństwie do wielu autorów, którzy traktują tło historyczne powierzchownie, ona zagłębia się w specyfikę epoki z prawdziwą pasją badacza. To podejście przypomina mi najlepsze tradycje polskiej szkoły powieści historycznej, gdzie wierność realiom nigdy nie schodzi na drugi plan.

Dla słuchaczy audiobooków, którzy cenią sobie bogactwo historyczne i złożone relacje między bohaterami, „Ognisty krzyż” będzie satysfakcjonującym doświadczeniem. Jednak ci, którzy preferują dynamiczną akcję i szybkie zwroty fabularne, mogą poczuć się nieco przytłoczeni rozległością narracji. Warto podejść do tego audiobooka jak do dobrego serialu – pozwalając sobie na przerwy między „odcinkami”, by w pełni docenić jego złożoność.

Z literackiego punktu widzenia, najbardziej fascynującym aspektem „Ognistego krzyża” jest sposób, w jaki Gabaldon bada temat pamięci historycznej i odpowiedzialności za przyszłość. Claire, znająca bieg wydarzeń, staje przed dylematami moralnymi znanymi nam choćby z „Lalki” Prusa – jak daleko można ingerować w bieg historii, nawet mając najlepsze intencje? To uniwersalne pytanie, które rezonuje szczególnie mocno w polskiej tradycji literackiej, naznaczonej doświadczeniami powstań i walki o niepodległość.

Z literackim pozdrowieniem,
Adam Nowak