Otoczeni przez psychopatów – Thomas Erikson audiobook – Jak rozpoznać manipulatora i obronić się przed jego wpływem

Opis

Cześć, kochani miłośnicy książek i dobrych historii!

Dzisiaj chcę się z Wami podzielić swoimi wrażeniami z audiobooka, który ostatnio zawładnął moimi wieczorami – mowa o „Otoczeni przez psychopatów” Thomasa Eriksona, w genialnej interpretacji Bartosza Głogowskiego. Jako bloger kultury popularnej i pasjonat literatury, zawsze szukam pozycji, które nie tylko dostarczają rozrywki, ale też skłaniają do refleksji nad otaczającym nas światem. I powiem Wam jedno – ten audiobook to prawdziwa perełka w kategorii rozwoju osobistego, która jednocześnie trzyma w napięciu jak niezły thriller psychologiczny.

Pierwsze wrażenie po włączeniu nagrania? Wow, to się nazywa początek z przytupem! Thomas Erikson, znany już z bestsellerowego „Otoczeni przez idiotów”, tym razem bierze na warsztat temat psychopatów – tych, którzy czyhają na nas w pracy, wśród znajomych, a czasem nawet w rodzinie. Od razu poczułem, że to będzie coś, co trafi w moje zainteresowania, bo od lat na swoim blogu analizuję, co sprawia, że pewne książki stają się fenomenem. Pamiętam, jak pisałem serię artykułów o powieściach osadzonych w realiach Polski postkomunistycznej – wtedy odkryłem, że czytelnicy łakną historii, które pomagają zrozumieć rzeczywistość, ale podanych w przystępny, współczesny sposób. „Otoczeni przez psychopatów” ma w sobie właśnie tę magię – to poradnik, ale napisany tak, że czujesz się, jakby ktoś opowiadał Ci fascynującą historię przy kawie.

Muszę przyznać, że temat manipulacji i toksycznych relacji jest mi bliski nie tylko zawodowo. Kilka lat temu miałem w swoim otoczeniu osobę, która – jak dziś widzę – idealnie pasuje do opisu psychopaty z książki Eriksona. Ten urok, ta charyzma, a jednocześnie zimna kalkulacja w działaniu… wtedy nie potrafiłem tego nazwać, ale po wysłuchaniu audiobooka wszystko stało się jasne. Erikson rozkłada na czynniki pierwsze, jak psychopaci manipulują naszymi słabościami, jak wykorzystują nasze emocje i jak ważne jest, by nauczyć się rozpoznawać ich taktyki, zanim będzie za późno. To nie jest książka o seryjnych mordercach rodem z filmów – to analiza codziennych sytuacji, które mogą zdarzyć się każdemu z nas. I właśnie to mnie ujęło – praktyczność i uniwersalność tej wiedzy.

Przechodząc do treści, Erikson kontynuuje swoje podejście oparte na typologii osobowości, którą znamy z poprzedniej książki. Dzieląc ludzi na kolory – czerwony, żółty, zielony i niebieski – pokazuje, jak różne typy reagują na manipulacje psychopatów i jak mogą się przed nimi bronić. Dla mnie, jako osoby, która zawsze lubiła analizować ludzkie zachowania (czy to w książkach, filmach, czy na własnym podwórku), ten system jest jak mapa, która pomaga zrozumieć, dlaczego z jednymi dogaduję się od ręki, a z innymi jest jak walka z wiatrakami. Autor podkreśla, że nie każdy, kto ma cechy psychopatyczne, jest od razu psychopatą w pełnym tego słowa znaczeniu. To ważne rozróżnienie, bo przecież nie każdy manipulant to Hannibal Lecter, prawda? Ale świadomość, że takie cechy mogą być obecne w naszym otoczeniu, daje do myślenia.

Nie można też pominąć tego, jak audiobook jest skonstruowany pod kątem „listening experience”. Bartosz Głogowski, narrator tej pozycji, robi absolutnie fenomenalną robotę. Jego głos jest dynamiczny, pełen emocji, a jednocześnie ma w sobie coś, co sprawia, że czujesz się, jakby ktoś zaufany dzielił się z Tobą ważnymi radami. Audio quality jest na najwyższym poziomie – żadnych szumów, żadnych problemów z odbiorem, co dla mnie, jako byłego DJ-a radiowego, jest kluczowe. Słuchając tego audiobooka, czułem się, jakbym był na prywatnej sesji coachingowej. Głogowski potrafi podkreślić ironię w tekście, ale też nadać powagi tam, gdzie autor mówi o poważnych zagrożeniach. To naprawdę podnosi wartość całej „audiobook experience”.

Oczywiście, jak każdy krytyk, muszę też spojrzeć na tę pozycję z dystansem. Choć książka jest niesamowicie wciągająca i pełna praktycznych wskazówek, nie jest pozbawiona wad. Niektórzy mogą zarzucić Eriksonowi, że upraszcza złożoną tematykę psychopatii. I rzeczywiście, czasem mam wrażenie, że autor idzie na skróty, szczególnie gdy próbuje wszystko zmieścić w ramach swojej kolorowej typologii. Dla osób, które mają już sporą wiedzę z psychologii, niektóre fragmenty mogą wydać się zbyt powierzchowne. Ale z drugiej strony – to nie jest podręcznik akademicki, tylko poradnik dla szerokiego grona odbiorców. I w tej roli sprawdza się znakomicie. Warto też dodać, że nie jest to audiobook free – trzeba za niego zapłacić, ale w mojej opinii każda złotówka jest tego warta, jeśli szukasz czegoś, co połączy rozwój osobisty z fascynującą analizą ludzkich zachowań.

Jeśli porównać „Otoczeni przez psychopatów” do innych książek z tego gatunku, to na pewno wyróżnia się przystępnym językiem i praktycznym podejściem. Czytałem kiedyś „Toksycznych ludzi” Lillian Glass i choć tamta pozycja też była ciekawa, brakowało mi w niej takiego storytellingu, jaki oferuje Erikson. Z kolei „Psychopaci są wśród nas” Roberta Hare’a to bardziej naukowe podejście, które może być zbyt ciężkie dla przeciętnego słuchacza. Erikson znajduje złoty środek – jego książka jest jak dobra rozmowa z kumplem, który wie, o czym mówi, a jednocześnie nie zanudza Cię akademickim żargonem. Jeśli lubisz takie pozycje jak „Manipulacja” Isabelle Nazare-Agi, to gwarantuję, że i ten audiobook Cię wciągnie.

Komu poleciłbym tę książkę? Na pewno wszystkim, którzy chcą lepiej zrozumieć relacje międzyludzkie, zwłaszcza te trudne i toksyczne. Jeśli kiedykolwiek czułeś się manipulowany w pracy czy w życiu prywatnym, ta pozycja da Ci narzędzia, by się przed tym bronić. Polecam też osobom, które interesują się psychologią w lekkim, popularnonaukowym wydaniu. To idealny wybór na długie jesienne wieczory, kiedy chcesz posłuchać czegoś, co jednocześnie uczy i intryguje. A jeśli szukasz darmowych alternatyw, to niestety muszę Cię rozczarować – nie znalazłem wersji „audiobook free”, ale czasem warto zainwestować w jakość, szczególnie w tak dobrze zrealizowaną produkcję.

Na koniec jeszcze jedna osobista refleksja. Słuchając tego audiobooka, przypomniałem sobie, jak kiedyś na swoim podcaście analizowałem adaptację filmową „Wojny polsko-ruskiej” Doroty Masłowskiej. Tam też była mowa o trudnych relacjach, o manipulacji i o tym, jak ludzie potrafią grać na emocjach innych. Erikson w swojej książce pokazuje to samo, ale w bardziej codziennym, życiowym kontekście. I właśnie to sprawia, że „Otoczeni przez psychopatów” zostaje z Tobą na dłużej – zaczynasz patrzeć na ludzi wokół siebie z większą uważnością, a jednocześnie czujesz, że masz w rękawie kilka asów, by nie dać się zmanipulować. To książka, która nie tylko bawi i uczy, ale też daje poczucie, że możesz mieć większą kontrolę nad swoim życiem. A to, moi drodzy, jest bezcenne.

Do usłyszenia przy kolejnej książce, trzymajcie się i pamiętajcie – czasem warto posłuchać intuicji! Wasz Tomasz Wiśniewski