Pokrzywa i kość – T. Kingfisher audiobook – Mroczna fantazja, która wciąga bez reszty

Opis

Drodzy miłośnicy literackich podróży i dźwiękowych opowieści,

Kiedy po raz pierwszy sięgnęłam po audiobook “Pokrzywa i kość” T. Kingfisher, narrated przez znakomitego Filipa Kosiora, nie spodziewałam się, że ta historia tak głęboko zapadnie mi w serce i umysł. To nie jest zwykła fantastyka – to opowieść, która splata mrok baśni z humorem i swojskim pragmatyzmem, tworząc coś, co jednocześnie przypomina mi wieczory spędzone przy ognisku w dzieciństwie i długie dyskusje o literaturze podczas moich studiów nad współczesną prozą. Wydana przez SQN 26 lipca 2023 roku, ta niespełna 8-godzinna przygoda wciąga od pierwszych minut, a głos Kosiora tylko potęguje to wrażenie.

Już sam opis zapowiada coś wyjątkowego: Marra, nieśmiała dziewczyna wychowana w klasztorze, wyrusza na misję, by ocalić swoje siostry przed tyranią okrutnego księcia. Nie ma tu miejsca na banalne schematy – księżniczka nie czeka na wybawienie, lecz sama chwyta za narzędzia wiedźmy i stawia czoła trzem niemożliwym zadaniom. Robi psa z kości, szyje płaszcz z pokrzyw, łapie księżycowy blask – a wszystko to w towarzystwie wiedźmy, wróżki chrzestnej, eksrycerza i demonicznej kury. Brzmi jak bajka? Owszem, ale taka, w której dobro nie przychodzi łatwo, a humor przeplata się z grozą.

Osobiście ta historia poruszyła we mnie struny wspomnień. Pamiętam, jak kiedyś, pisząc artykuł o współczesnej literaturze polskiej, zachwycałam się tym, jak autorzy potrafią tkać narracje wielowarstwowe – intymne, a zarazem uniwersalne. “Pokrzywa i kość” ma w sobie tę samą magię. Marra przypomina mi trochę mnie samą z czasów, gdy jako młoda badaczka literatury stawiałam pierwsze kroki w analizie tekstów – nieśmiała, ale zdeterminowana, by znaleźć w chaosie słów coś prawdziwego. A ta kura? Cóż, jej gdakanie w wykonaniu Kosiora przywołało uśmiech i wspomnienie pewnego lata na wsi, gdy babcia opowiadała mi historie o diabłach i czarownicach, zawsze z przymrużeniem oka.

Kluczowe tematy tej książki – siła kobiet, walka z tyranią, odnalezienie odwagi w sobie – są podane z subtelnością, ale i mocą. Kingfisher bawi się konwencją baśni, odwracając role i zadając pytanie: co się dzieje, gdy to księżniczka staje się katem? Widać tu wpływy wielkich twórców fantastyki, jak Neil Gaiman czy Ursula K. Le Guin, ale autorka zachowuje własny, niepowtarzalny głos. To, co sprawia, że ta historia naprawdę się wyróżnia, to jej szczerość – nie ma tu lukru, jest za to brutalna prawda o ludzkiej naturze, podana z błyskotliwym humorem.

A teraz kilka słów o samym audiobooku, bo przecież doświadczenie słuchania to coś więcej niż tylko tekst. Filip Kosior jest tu absolutnym mistrzem. Jego głos – ciepły, ale z nutą zadziorności – idealnie oddaje ducha tej opowieści. Gdy Marra szyje płaszcz z pokrzyw, słychać w jego tonie zmęczenie i determinację. Gdy kura gdaka, nie sposób się nie zaśmiać – to czyste złoto! Jakość dźwięku jest krystaliczna, a tempo narracji idealnie wyważone – 7 godzin i 52 minuty mijają jak z bicza strzelił. Kosior nie tylko czyta, on ożywia tę historię, sprawiając, że słuchacz czuje się, jakby siedział przy ognisku z bohaterami. Dla mnie, jako osoby, która od lat analizuje narracje, jego interpretacja to przykład, jak audiobook może wznieść tekst na wyższy poziom.

Nie oznacza to, że “Pokrzywa i kość” jest bez wad. Niektórzy słuchacze, jak wynika z opinii na portalach takich jak Lubimyczytać.pl, narzekają na wolne tempo początkowych rozdziałów. „Nuda, flaki z olejem” – napisał Marcin, a Alexandria dodała, że tylko głos Kosiora uratował ją przed porzuceniem słuchania. Rozumiem te zarzuty – akcja rzeczywiście rozkręca się powoli, a первые rozdziały mogą wydawać się zbyt statyczne dla tych, którzy wolą szybkie zwroty akcji. Z drugiej strony, dla mnie ten spokojny początek buduje atmosferę i pozwala lepiej poznać Marrę. Inna czytelniczka, Monika, zwróciła uwagę na feministyczną ideologię i spłycenie męskich postaci, co może razić tych, którzy szukają bardziej zbalansowanego podejścia. To prawda, że mężczyźni w tej historii często są albo źli, albo głupi, ale w kontekście baśniowej konwencji odbieram to jako celowy zabieg, a nie wadę.

Porównując “Pokrzywę i kość” do innych dzieł fantasy, przychodzi mi na myśl “Czarownica z Portobello” Paulo Coelho – obie książki eksplorują siłę kobiecej intuicji i bunt przeciw opresji, choć w zupełnie różnych stylach. Kingfisher jest bardziej przyziemna, mniej mistyczna, co czyni jej opowieść swojską, niemal polską w duchu – jakby Marra mogła być dziewczyną z Mazowsza, która chwyta za siekierę, by bronić swoich. W polskim kontekście przypomina mi też trochę prozę Olgi Tokarczuk – tę samą zdolność do łączenia mitu z codziennością.

Komu poleciłabym ten audiobook? Miłośnikom fantastyki z humorem, tym, którzy lubią nietuzinkowe bohaterki i doceniają kunszt narratorski. Jeśli szukacie darmowego audiobooka, warto sprawdzić platformy takie jak BookBeat czy Storytel, które czasem oferują bezpłatne okresy próbne – to świetna okazja, by zanurzyć się w tej historii bez kosztów. Nie jest to jednak książka dla wszystkich – jeśli wolicie szybką akcję albo nie przepadacie za feministycznym wydźwiękiem, możecie się rozczarować.

Na koniec, słuchając “Pokrzywy i kości”, przypomniała mi się rozmowa z pewnym polskim pisarzem, z którym dyskutowałam o tym, jak literatura odzwierciedla nasze wewnętrzne konflikty. Ta książka robi to znakomicie – jest lustrem, w którym widzimy zarówno nasze lęki, jak i siłę. Dla mnie to nie tylko rozrywka, ale i literackie doświadczenie, które zostaje z nami na długo po wybrzmieniu ostatniego słowa.

Z literackim zachwytem i nutą nostalgii,
Zofia Kowalska