Powiedz pszczołom, że odszedłem – Diana Gabaldon audiobook – Miłość silniejsza niż czas i wojna

Opis

Szanowni Miłośnicy Literatury i Wierni Słuchacze Audiobooków,

Gdy po raz pierwszy sięgnąłem po dziewiąty tom sagi „Outlander” Diany Gabaldon – „Powiedz pszczołom, że odszedłem” – w wersji audiobooka, moje oczekiwania były podszyte zarówno ekscytacją, jak i pewną dozą niepokoju. Jako badacz literatury, który spędził niezliczone godziny na analizowaniu powieści historycznych i ich związków z rzeczywistością, zawsze podchodzę do takich dzieł z mieszanką naukowej ciekawości i osobistej fascynacji. Tym razem jednak miałem przed sobą nie tylko tekst, ale także jego dźwiękową interpretację, co stanowiło dodatkowe wyzwanie i przyjemność zarazem.

Saga „Outlander” od dawna zajmuje szczególne miejsce w moim sercu, nie tylko ze względu na mistrzowskie połączenie wątków historycznych, romantycznych i fantastycznych, ale także z powodu niezwykłej dbałości autorki o detale historyczne. „Powiedz pszczołom, że odszedłem” kontynuuje tę tradycję, przenosząc nas do Ameryki Północnej w czasach rewolucji amerykańskiej. Akcja rozgrywa się w 1779 roku, a Claire i Jamie Fraserowie muszą zmierzyć się nie tylko z wyzwaniami codzienności na swojej farmie Fraser’s Ridge, ale także z nadchodzącą burzą dziejową, która nieuchronnie zmieni ich świat.

Z perspektywy historyka literatury, sposób, w jaki Gabaldon wplata prawdziwe wydarzenia w fabułę, jest godny podziwu. Wojna o niepodległość Stanów Zjednoczonych nie jest tu jedynie tłem, ale żywym organizmem, który kształtuje losy bohaterów. Jamie, jako Szkot o skomplikowanej przeszłości, staje przed dylematami lojalności – wobec Korony brytyjskiej, która kiedyś go zdradziła, i wobec nowej amerykańskiej rzeczywistości, która jeszcze się nie ukształtowała. Te moralne rozterki przypomniały mi dyskusje, które prowadziłem ze studentami podczas seminariów o literaturze zaangażowanej – jak bardzo historia może determinować ludzkie wybory i jak literatura potrafi to uchwycić.

Magda Karel, która narruje polską wersję audiobooka, dokonała prawdziwej sztuki interpretacji. Jej głos nie tylko oddaje emocje poszczególnych postaci, ale także potrafi oddać klimat epoki. Szczególnie urzekło mnie, jak radzi sobie z różnymi akcentami i manierami mówienia – od szorstkiego, zachrypniętego głosu Rogera po delikatną, ale stanowczą barwę Claire. Karel nie czyta – ona performuje, tworząc prawdziwy teatr wyobraźni. To doświadczenie słuchowiskowe na najwyższym poziomie, które przypomniało mi moje własne próby interpretacji tekstów literackich podczas akademickich spotkań.

Jednak, jak każda powieść, „Powiedz pszczołom, że odszedłem” ma swoje słabsze strony. Niektórzy słuchacze mogą odczuwać, że tempo akcji bywa nierówne – długie opisy codzienności na farmie przeplatają się z nagłymi zwrotami akcji. Dla mnie, jako miłośnika szczegółów historycznych, te fragmenty były fascynujące, ale rozumiem, że mogą nużyć czytelników oczekujących bardziej dynamicznej narracji. Ponadto, w porównaniu z wcześniejszymi tomami, wątki romantyczne są tu nieco mniej widoczne, co może rozczarować niektórych fanów serii.

Gdybym miał porównać tę część do innych dzieł z gatunku, sięgnąłbym po „Trylogię husycką” Andrzeja Sapkowskiego – nie tylko ze względu na połączenie historii z fikcją, ale także z powodu podobnego tematu: jak zwykli ludzie radzą sobie w czasach wielkich przemian. Gabaldon, podobnie jak Sapkowski, pokazuje, że rewolucje to nie tylko bitwy i wielkie decyzje, ale także codzienne wybory zwykłych ludzi.

Czy poleciłbym ten audiobook? Zdecydowanie tak, ale z pewnymi zastrzeżeniami. To propozycja dla cierpliwych słuchaczy, którzy potrafią docenić zarówno wartką akcję, jak i subtelne studium ludzkich charakterów. Dla tych, którzy w „Outlanderze” pokochali przede wszystkim romans Claire i Jamiego, ta część może być nieco rozczarowująca. Ale dla miłośników historii, dla tych, którzy chcą zanurzyć się w XVIII-wiecznej Ameryce z całym jej bogactwem i złożonością – to prawdziwa uczta.

Osobiste refleksje? Słuchając o trudnych wyborach Jamiego, przypomniałem sobie, jak podczas moich badań nad literaturą emigracyjną natknąłem się na podobne dylematy polskich żołnierzy tułaczy. Historia lubi się powtarzać, a literatura – jak pokazuje Gabaldon – potrafi to uchwycić w sposób uniwersalny i poruszający. „Powiedz pszczołom, że odszedłem” to nie tylko rozrywka, ale także lekcja historii i humanizmu.

Z literackim pozdrowieniem,
Adam Nowak