Rakowiska – Magdalena Majcher audiobook – Mrożąca krew w żyłach zagadka zbrodni

Opis

Drodzy miłośnicy mrocznych zakamarków ludzkiej psychiki i prawdziwych zbrodni, które przerastają najczarniejsze fikcje,

Gdy po raz pierwszy sięgnąłem po audiobook “Rakowiska” Magdaleny Majcher w interpretacji Marty Markowicz, moje zawodowe zainteresowanie tą sprawą – jako badacza psychologii zbrodni – spotkało się z osobistym wstrząsem. Pamiętam bowiem doskonale, jak w 2014 roku wieść o tej bestialskiej zbrodni obiegła Polskę, a ja, analizując wówczas doniesienia medialne, zastanawiałem się, co tak naprawdę kryje się za fasadą “dobrego domu” z Rakowisk.

Majcher, znana z docierania do niewygodnych prawd, tym razem podejmuje się zadania szczególnie trudnego – rekonstrukcji wydarzeń, które wstrząsnęły nie tylko lokalną społecznością, ale całym krajem. Jej powieść, oparta na faktach, to nie tylko kronika zbrodni, ale przede wszystkim wnikliwe studium psychologiczne, które każe nam zadać sobie pytanie: jak to możliwe, że w pozornie idealnym świecie dobrobytu i stabilizacji kiełkuje tak potworne zło?

Słuchając tej historii, nie mogłem oprzeć się wspomnieniom z moich badań nad polskimi zbrodniami z nienawiści. Pamiętam rozmowy z psychologami sądowymi, którzy mówili mi o tym, jak cienka jest granica między “normalnością” a zbrodnią. “Rakowiska” Majcher potwierdzają te obserwacje – autorka z chirurgiczną precyzją odsłania mechanizmy, które doprowadziły do tragedii: zaniedbania emocjonalne, pozory, społeczne maski i niewypowiedziane traumy.

Marta Markowicz jako narratorka doskonale oddaje klimat tej opowieści. Jej głos – momentami stonowany i reporterski, kiedy indziej pełen emocjonalnego drżenia – idealnie pasuje do trudnej tematyki książki. Szczególnie poruszające są fragmenty, w których wciela się w postaci nastolatków – słychać wtedy autentyczne załamanie głosu, które nie jest tanim efektem, ale świadomym wyborem artystycznym. Technicznie audiobook jest nienaganny – dźwięk czysty, dobrze zbalansowany, co pozwala w pełni skupić się na treści.

Majcher nie poprzestaje na prostym odtworzeniu faktów. Jej książka to wielowarstwowa analiza, która przypomina mi moje ulubione prace z zakresu psychologii zła – od Zimbardo po Fromma. Autorka zadaje niewygodne pytania o odpowiedzialność społeczeństwa, systemu edukacji, wreszcie – każdego z nas. Czy naprawdę nie widzieliśmy? Czy naprawdę nie można było zapobiec?

Porównując “Rakowiska” do innych polskich true crime’ów, widzę wyraźnie, że Majcher wychodzi poza schematy gatunku. To nie jest tania sensacja, ale literacki dokument, który stawia nas wobec moralnych dylematów. W tym względzie przypomina mi najlepsze reportaże Hanny Krall – tam też pozorna chłodna narracja kryła największe emocje.

Jedynym mankamentem, który zauważyłem, jest pewna nierówność rytmu narracji – są fragmenty, gdzie autorka zbyt długo zatrzymuje się na szczegółach śledztwa, podczas gdy psychologiczne portrety bohaterów mogłyby być jeszcze głębsze. To jednak drobiazg w obliczu ogólnej wartości dzieła.

“Rakowiska” to audiobook, który zostaje w człowieku długo po zakończeniu słuchania. Wracam myślami do tej historii podczas wieczornych spacerów, widząc w oknach “zwykłych” domów potencjalne dramaty, które być może rozgrywają się za tymi pozornie spokojnymi fasadami. To właśnie siła tej książki – każe nam patrzeć inaczej na świat, który wydaje się nam znany.

Z mrocznymi refleksjami, ale i z uznaniem dla literackiego kunsztu autorki,
Piotr Czarny