Rana – Wojciech Chmielarz audiobook – Mroczne tajemnice, które wciągną Cię bez reszty

Opis

Drodzy miłośnicy mrocznych zakamarków ludzkiej psychiki i kryminalnych zagadek, które drążą się głębiej niż moglibyście się spodziewać…

Gdy po raz pierwszy sięgnąłem po audiobook „Rana” Wojciecha Chmielarza w interpretacji Grzegorza Damięckiego, nie spodziewałem się, że ta podróż przez warszawskie mokotowskie elity będzie tak intensywnym doświadczeniem. Jako badacz zjawisk strachu i miłośnik polskiej literatury kryminalnej, często zastanawiam się, co sprawia, że niektóre historie wwiercają się pod skórę i zostają z nami na długo po zakończeniu lektury. „Rana” to właśnie taki przypadek – powieść, która nie daje o sobie zapomnieć, niczym niezagojona rana, o której mowa w tytule.

Przypomniało mi to moje własne doświadczenia z produkcją krótkometrażowego filmu grozy, gdzie pracowaliśmy nad przeniesieniem na ekran podobnego napięcia psychologicznego. Wtedy zrozumiałem, jak trudno jest uchwycić tę subtelną granicę między tym, co widoczne, a tym, co jedynie sugerowane – granicę, którą Chmielarz przekracza z niezwykłą maestrią w swojej prozie.

„Rana” to nie tylko kryminał, to przede wszystkim studium traumy i jej konsekwencji. Akcja rozpoczyna się od śmierci uczennicy prestiżowej szkoły, ale szybko okazuje się, że to dopiero wierzchołek góry lodowej. Chmielarz prowadzi nas przez labirynt szkolnych korytarzy, które skrywają więcej tajemnic niż mogłoby się wydawać. Jako psycholog kryminalny szczególnie doceniam sposób, w jaki autor konstruuje postaci – każda z nich nosi swoje własne, niewidzialne rany, które determinują ich działania.

Grzegorz Damięcki jako narrator doskonale oddaje ten psychologiczny wymiar powieści. Jego głos – czasem stłumiony, czasem pełen emocjonalnego napięcia – idealnie pasuje do mrocznego klimatu książki. Szczególnie udane są fragmenty, w których wciela się w postać Gniewomira, nieprzystosowanego społecznie chłopaka. Damięcki potrafi oddać całą złożoność tej postaci, jej wewnętrzne rozdarcie i fascynację mrocznymi stronami ludzkiej natury.

Porównując „Ranę” do innych współczesnych polskich kryminałów, widzę wyraźne podobieństwa do twórczości Zygmunta Miłoszewskiego, szczególnie w sposobie łączenia wątku kryminalnego z komentarzem społecznym. Jednak Chmielarz idzie o krok dalej w eksploracji ludzkiej psychiki, tworząc postaci, które są jeszcze bardziej złożone i niejednoznaczne moralnie.

Dla kogo będzie to idealny audiobook? Z pewnością dla tych, którzy szukają czegoś więcej niż prostego kryminalnego śledztwa. „Rana” to powieść dla słuchaczy gotowych zmierzyć się z trudnymi pytaniami o naturę zła, konsekwencje traumy i cienką granicę między ofiarą a oprawcą. Jeśli szukacie powieści, która zostanie z wami na długo po zakończeniu słuchania – to właśnie ją znaleźliście.

Jedynym mankamentem, który mogę wskazać, jest momentami zbyt wolne tempo narracji w pierwszej części książki. Jednak z perspektywy całości wydaje się to zabiegiem celowym, mającym zbudować odpowiednie napięcie przed finałowymi zwrotami akcji.

Słuchając „Rany”, często musiałem przerywać, by przemyśleć poruszane w niej kwestie. To nie jest łatwa lektura, ale właśnie dlatego jest tak wartościowa. Jak mawiał mój profesor psychologii: „Najbardziej boimy się tego, co nosimy w sobie”. „Rana” to doskonała ilustracja tej tezy – powieść, która zagląda tam, gdzie większość woli nie patrzeć.

Z mrocznymi pozdrowieniami z krainy niespokojnych umysłów i nierozwiązanych zagadek,
Piotr Czarny