Robinson Crusoe – Daniel Defoe audiobook – Niezłomny duch na bezludnej wyspie

Opis

Szanowni Miłośnicy Literatury i Poszukiwacze Audiobookowych Doznań,

Gdy po raz pierwszy sięgnąłem po audiobook „Robinsona Crusoe” w interpretacji Wojciecha Ziajkiewicza, wydany przez Wydawnictwo Błysk, moje myśli natychmiast powróciły do dzieciństwa. Pamiętam, jak mój dziadek, emerytowany nauczyciel literatury, czytał mi tę powieść wieczorami, a ja z zapartym tchem śledziłem losy rozbitka na bezludnej wyspie. Teraz, po latach, miałem okazję doświadczyć tej historii na nowo – tym razem w formie dźwiękowej. I muszę przyznać, że to zupełnie inne, ale równie fascynujące przeżycie.

„Robinson Crusoe” Daniela Defoe to dzieło, które na stałe wpisało się do kanonu literatury światowej. Opublikowana w 1719 roku powieść uważana jest za prekursora gatunku robinsonady, a jej wpływ na kulturę jest nie do przecenienia. Audiobook, trwający 4 godziny i 41 minut, koncentruje się na kluczowych wątkach powieści: samotności i izolacji, wierze i religii, pracy i przedsiębiorczości oraz – co szczególnie interesujące z dzisiejszej perspektywy – kolonializmie i relacjach z tubylcami.

Interpretacja Wojciecha Ziajkiewicza zasługuje na szczególną uwagę. Jego głos, pełny barw i niuansów, doskonale oddaje emocjonalną głębię postaci Crusoe. Ziajkiewicz mistrzowsko balansuje między narracją a dialogami, nadając każdemu bohaterowi wyraźną osobowość. Szczególnie udana jest jego kreacja Piętaszka – słychać w niej zarówno ciekawość świata, jak i respekt wobec Crusoe. Produkcja Wydawnictwa Błysk utrzymana jest na wysokim poziomie technicznym – dźwięk jest czysty, bez zbędnych szmerów czy zakłóceń, co znacznie poprawia komfort słuchania.

Tłumaczenie Franciszka Mirandoli, na którym oparto tę wersję audiobooka, to sprawdzona i ceniona wersja tekstu, która zachowuje styl osiemnastowiecznego oryginału, jednocześnie pozostając przystępną dla współczesnego odbiorcy. Ciekawym zabiegiem jest oznaczenie audiobooka jako „Thriller” – rzeczywiście, interpretacja Ziajkiewicza wydobywa z tekstu napięcie i niepewność towarzyszące Crusoe w jego walce o przetrwanie.

Analizując powieść z dzisiejszej perspektywy, nie sposób pominąć jej kontrowersyjnych aspektów. Kolonialny punkt widzenia Defoe, szczególnie w przedstawieniu relacji Crusoe z Piętaszkiem, może budzić dyskomfort u współczesnego czytelnika. Jednak właśnie te elementy czynią „Robinsona Crusoe” tak cennym dokumentem swojej epoki – książką, która zaprasza do krytycznej refleksji nad historią i kulturowymi stereotypami.

Porównując tę adaptację z innymi dziełami tego gatunku, warto wspomnieć o „Szwajcarskich Robinsonach” Wyssa czy „W pustyni i w puszczy” Sienkiewicza. Jednak „Robinson Crusoe” pozostaje dziełem unikalnym – połączeniem przygodowej opowieści z głęboką analizą ludzkiej psychiki w ekstremalnych warunkach. Współczesne powieści, takie jak „Marsjanin” Weira, czerpią z tego dziedzictwa, choć oczywiście wzbogacają je o nowoczesną wiedzę naukową.

Kompresja tekstu do nieco ponad czterech godzin oznacza, że niektóre wątki zostały skrócone. Szkoda szczególnie scen opisujących codzienną pracę Crusoe, które w oryginale stanowią fascynujący zapis ludzkiej przedsiębiorczości. Mimo to, adaptacja zachowuje najważniejsze momenty powieści, tworząc spójną i wciągającą narrację.

Dla kogo będzie to idealne słuchowisko? Z pewnością dla miłośników klasyki literackiej, którzy chcą na nowo odkryć tę historię. Dla nauczycieli poszukujących ciekawych materiałów do omówienia na lekcjach. Dla rodziców, którzy – tak jak mój dziadek – chcą zaszczepić w dzieciach miłość do literatury. I wreszcie – dla wszystkich, którzy w codziennym pośpiechu potrzebują chwili refleksji nad ludzką kondycją.

Słuchając tego audiobooka podczas wieczornych spacerów, często zatrzymywałem się, by przemyśleć kolejne zdania Crusoe. Jego przemyślenia o samotności, wierze i ludzkiej wytrwałości nabierają szczególnej mocy w interpretacji Ziajkiewicza. To nie tylko rozrywka, ale prawdziwa podróż w głąb ludzkiej natury – podróż, którą warto odbyć zarówno po raz pierwszy, jak i po raz kolejny.

Z literackim pozdrowieniem,
Adam Nowak