Rodzina – Ewa Szymańska audiobook – Saga o miłości i przetrwaniu w cieniu wojny

Opis

Szanowni Miłośnicy Literatury i Historii,

Gdy po raz pierwszy zetknąłem się z audiobookiem „Rodzina” Ewy Szymańskiej, od razu poczułem, że to nie będzie zwykła lektura, ale podróż w czasie – powrót do trudnych, powojennych lat, które tak często analizuję w swoich badaniach nad literaturą polską XX wieku. Ta trzecia część sagi „Bo trzeba żyć”, wydana przez Storybox w interpretacji Joanny Domańskiej, to prawdziwa perła wśród powieści obyczajowych z wątkiem historycznym.

Z perspektywy badacza literatury szczególnie cenię sobie dzieła, które potrafią połączyć fikcję literacką z autentyzmem historycznym. „Rodzina” robi to znakomicie, ukazując losy Gabryni i jej bliskich na tle powojennej rzeczywistości Podlasia. Szymańska z chirurgiczną precyzją odtwarza atmosferę tamtych lat – niepewność, biedę, ale też niegasnącą nadzieję, która pozwalała Polakom podnosić się z ruin. Przypomina mi to moje własne badania nad powojenną prozą, gdy analizowałem, jak różni autorzy radzili sobie z opisem tej traumatycznej, a jednocześnie pełnej paradoksów epoki.

Joanna Domańska jako lektorka zasługuje na szczególną pochwałę. Jej głos – ciepły, a zarazem pełen wewnętrznej siły – idealnie oddaje charakter Gabryni. W interpretacji Domańskiej słychać całą gamę emocji: od smutku i tęsknoty, przez niepewność, aż po przebłyski radości. Szczególnie poruszyła mnie scena, w której Gabrynia organizuje bibliotekę z ocalałych książek – Domańska potrafiła oddać zarówno determinację, jak i wzruszenie bohaterki, dla której książki stają się symbolem powrotu do normalności. To właśnie w takich momentach audiobook pokazuje swoją przewagę nad tradycyjną formą czytania – interpretacja lektora dodaje tekstowi nowych wymiarów.

Z punktu widzenia historyka literatury warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych aspektów powieści. Po pierwsze, Szymańska znakomicie oddaje dylematy moralne tamtych czasów – konformizm wobec nowej władzy kontra wierność zasadom. Po drugie, wątki rodzinne nie są tu jedynie tłem, ale pełnoprawnym tematem – autorka pokazuje, jak wojna i powojenna rzeczywistość przeorały tradycyjne struktury rodzinne. Po trzecie, wątek biblioteki to nie tylko element fabularny, ale też ważny symbol – książki stają się tu nośnikiem pamięci i tożsamości, co szczególnie przemawia do mnie jako do badacza roli literatury w kształtowaniu świadomości narodowej.

Porównując „Rodzinę” do innych sag historycznych, takich jak „Stulecie Winnych” Grabowskiej, widzimy podobne podejście do łączenia mikrohistorii z makrohistorią. Jednak Szymańska wydaje się bardziej skupiać na psychologicznym wymiarze doświadczeń swoich bohaterów, mniej zaś na epickim rozmachu. To podejście przypomina mi nieco prozę Marii Dąbrowskiej, choć w bardziej przystępnej, współczesnej formie.

Jeśli chodzi o techniczną stronę audiobooka, Storybox jak zwykle nie zawiódł – dźwięk jest czysty, bez zbędnych szmerów, a podział na rozdziały pozwala łatwo nawigować przez treść. Dziesięć godzin pięćdziesiąt dziewięć minut nagrania mija niepostrzeżenie, co jest najlepszym dowodem na to, że mamy do czynienia z wysokiej jakości produkcją.

Dla kogo będzie to idealna lektura? Z pewnością dla miłośników sag rodzinnych, osób zainteresowanych powojenną historią Polski, a także dla tych, którzy cenią sobie psychologiczną głębię w literaturze obyczajowej. Moim zdaniem warto zapoznać się z całą serią „Bo trzeba żyć” – choć „Rodzina” stanowi zamkniętą całość, znajomość poprzednich części wzbogaca doświadczenie lektury.

Pamiętam, jak podczas moich badań nad powojenną prozą często zastanawiałem się, jak zwykli ludzie radzili sobie z traumą tamtych lat. „Rodzina” daje na to odpowiedź – pokazuje, że nawet w najtrudniejszych czasach ludzie potrafili znajdować siłę w rodzinnych więziach, w małych radościach i w przekonaniu, że „trzeba żyć”. Ta uniwersalna prawda, przekazana przez Szymańską z taką wrażliwością, a przez Domańską z takim zaangażowaniem, sprawia, że audiobook ten zostaje w pamięci na długo po zakończeniu słuchania.

Z literackim pozdrowieniem,
Adam Nowak