Rykoszet – Marek Stelar audiobook – Mroczna zagadka, która wciąga jak wir!

Opis

Szanowni Miłośnicy Literatury Kryminalnej,

Gdy po raz pierwszy zetknąłem się z audiobookiem „Rykoszet” Marka Stelara, moje doświadczenie badacza literatury polskiej natychmiast podpowiedziało mi, że mam do czynienia z dziełem wyjątkowym. Ten kryminał, osadzony w realiach współczesnego Szczecina, ale sięgający korzeniami do mrocznych czasów PRL-u, stanowi fascynujące studium psychologiczne i zarazem wnikliwą analizę polskiej rzeczywistości.

Z perspektywy badacza literatury polskiej XX i XXI wieku, „Rykoszet” to prawdziwa perła wśród współczesnych kryminałów. Marek Stelar mistrzowsko splata wątki współczesnego śledztwa z tragiczną historią Tadeusza Rudzkiego, którego dzieciństwo zostało naznaczone przez wydarzenia z 1968 roku. Ta dwupoziomowa narracja przypomina mi najlepsze tradycje polskiej szkoły reportażu, gdzie osobiste dramaty stają się zwierciadłem szerszych procesów społecznych.

Konrad Biel jako lektor stanowi interesujące wyzwanie interpretacyjne. Jego głos, początkowo nieco szorstki i pozbawiony polotu, z czasem nabiera charakteru, idealnie oddając surowość szczecińskich realiów. Choć niektóre błędy dykcyjne mogą irytować purystów językowych, to właśnie ta niedoskonałość nadaje narracji autentyczności. Biel czyta tak, jakby sam był zmęczonym życiem policjantem z Komendy Wojewódzkiej – może nie zawsze perfekcyjnie, ale z prawdziwym zaangażowaniem.

Fabuła książki to misternie utkana sieć powiązań, gdzie każdy szczegół ma znaczenie. Śledztwo Krugłego i Michalczyka w sprawie serii pozornie niezwiązanych morderstw stopniowo odsłania mroczną prawdę o mechanizmach władzy i zemście. Stelar z chirurgiczną precyzją dokonuje wiwisekcji polskiej prowincji, gdzie układy i zaszłości z przeszłości ciągle determinują teraźniejszość. Szczególnie poruszający jest wątek Tadzika Rudzkiego – jego trauma dziecięca i dorastanie w cieniu rodzinnej tragedii to materiał na osobną powieść psychologiczną.

Porównując „Rykoszet” do innych współczesnych polskich kryminałów, widzę wyraźne podobieństwa do twórczości Zygmunta Miłoszewskiego, szczególnie w sposobie łączenia wątku kryminalnego z refleksją społeczną. Jednak Stelar idzie o krok dalej, sięgając głębiej w psychologię swoich bohaterów. Jego proza ma w sobie coś z reportażu Hanny Krall – jest oszczędna, celna, pozbawiona zbędnego patosu.

Z punktu widzenia doświadczonego słuchacza audiobooków, produkcja Storybox zasługuje na uznanie. Czystość dźwięku i odpowiednie tempo narracji sprawiają, że mimo długości prawie 18 godzin, książka nie nuży. Warto jednak zaznaczyć, że „Rykoszet” to nie jest lektura na jeden wieczór – wymaga skupienia i uwagi, by wychwycić wszystkie niuanse fabularne.

Dla mnie, jako badacza literatury, szczególnie cenne są w tej powieści nawiązania do realiów PRL-u. Scena egzekucji ojca Tadzika przywodzi na myśl najlepsze fragmenty prozy Marka Nowakowskiego – jest w niej ten sam zmysł obserwacji i głęboki humanizm. Stelar nie moralizuje, nie ocenia – po prostu pokazuje, jak system niszczy jednostki, a konsekwencje tych zniszczeń trwają dziesięciolecia.

Zastanawiając się nad fenomenem popularności „Rykoszetu”, dochodzę do wniosku, że sekret tkwi w jego autentyczności. To nie jest kolejny kryminał napisany według sprawdzonego schematu. To literatura zaangażowana, która boli jak niezagojona rana, a jednocześnie trzyma w napięciu jak najlepsze thrillery. Nawet jeśli lektor nie do końca spełnia oczekiwania wszystkich słuchaczy, to sama siła narracji wynosi tę książkę ponad przeciętność.

Z literackim pozdrowieniem,
Adam Nowak