Shogun – James Clavell audiobook – Epicka podróż przez kraj samurajów

Opis

Szanowni Miłośnicy Literatury i Poszukiwacze Głębokich Doświadczeń Audiobookowych,

Gdy po raz pierwszy zetknąłem się z audiobookiem “Shogun” Jamesa Clavella w interpretacji Andrzeja Hausnera, od razu poczułem, że stoję przed dziełem wyjątkowym. Jako badacz literatury często analizuję, jak powieści historyczne przekładają się na doświadczenie słuchowiskowe, i muszę przyznać, że ta produkcja Aleksandrii z kwietnia 2022 roku to prawdziwa uczta dla zmysłów i intelektu.

Zderzenie kultur, które Clavell tak mistrzowsko przedstawia, przypomniało mi moje własne doświadczenia z badań nad recepcją literatury zachodniej w Polsce okresu międzywojennego. Podobnie jak główny bohater, John Blackthorne, polscy tłumacze i pisarze tamtych czasów musieli odnaleźć się pomiędzy tradycją a nowoczesnością, między lokalnym a globalnym. Ta uniwersalność tematu sprawia, że “Shogun” pozostaje aktualny pomimo upływu dziesięcioleci od pierwszego wydania.

Andrzej Hausner jako lektor dokonał czegoś niezwykłego – jego interpretacja to nie tylko czytanie tekstu, ale prawdziwe aktorstwo. Każda postać ma swój odrębny głos i charakter, co w przypadku powieści tej skali (51 godzin i 41 minut nagrania!) stanowi wybitne osiągnięcie. Szczególnie urzekło mnie, jak Hausner oddaje subtelności japońskiej wymowy, jednocześnie zachowując naturalność dialogów.

Z literackiego punktu widzenia, Clavell stworzył dzieło, które funkcjonuje na wielu poziomach. To zarówno wciągająca przygodówka, jak i głęboka analiza kulturowych różnic. Wątki honoru i lojalności, tak charakterystyczne dla kultury samurajskiej, zostały przedstawione z niezwykłą wnikliwością. Jako historyk literatury szczególnie doceniam, jak autor wplótł autentyczne wydarzenia historyczne w fabułę, tworząc spójną całość.

Porównując “Shoguna” do innych dzieł z sagi azjatyckiej Clavella, można zauważyć ewolucję jego pisarstwa. Podczas gdy “Tai-Pan” czy “Gai-Jin” skupiają się bardziej na kolonialnych aspektach, “Shogun” zagłębia się w psychologię postaci i filozoficzne implikacje spotkania Wschodu z Zachodem. To właśnie ta głębia sprawia, że audiobook pozostaje w pamięci długo po zakończeniu słuchania.

Dla słuchaczy, którzy mogą obawiać się objętości dzieła, mam zapewnienie – każda z tych 51 godzin jest wartościowa. Clavell nie pisze “dla objętości”, każdy wątek, każda scena ma swoje uzasadnienie i buduje niesamowitą atmosferę. To jak podróż do XVII-wiecznej Japonii, gdzie z każdym rozdziałem odkrywamy nowe warstwy kulturowej złożoności.

Jako krytyk muszę jednak zauważyć, że niektóre fragmenty, szczególnie te opisujące japońskie realia polityczne, mogą wymagać od słuchacza większego skupienia. Nie jest to wada, ale raczej świadomy wybór autora, który nie upraszcza skomplikowanej historii dla wygody czytelnika.

W kontekście polskim warto zwrócić uwagę na tłumaczenie Andrzeja Grabowskiego i Małgorzaty Grabowskiej, które w wersji audio brzmi wyjątkowo naturalnie. Często zapominamy, jak ważna jest rola tłumacza w odbiorze literatury obcojęzycznej, a w tym przypadku mamy do czynienia z prawdziwym kunsztem translatorskim.

Moje osobiste doświadczenie z tym audiobookiem było tak intensywne, że przez kilka dni po jego zakończeniu miałem wrażenie, jakbym wciąż słyszał echa japońskich dialogów. To rzadkie uczucie, kiedy literatura tak głęboko przenika do naszej świadomości, zmieniając sposób postrzegania innych kultur. “Shogun” w wykonaniu Hausnera to nie tylko rozrywka – to prawdziwa lekcja historii, antropologii i filozofii w jednym.

Dla tych, którzy dopiero zaczynają przygodę z audiobookami, “Shogun” może być wymagającym, ale niezwykle satysfakcjonującym wyborem. A dla doświadczonych słuchaczy – prawdziwą perłą w kolekcji. Warto zanurzyć się w ten świat, dać się ponieść narracji i pozwolić, by dawna Japonia ożyła w wyobraźni.

Z literackim pozdrowieniem,
Adam Nowak