Średniowiecze w liczbach – Kamil Janicki audiobook – Odkryj tajemnice wieków średnich przez pryzmat cyfr!

Opis

Szanowni Miłośnicy Literatury i Historii,

Gdy po raz pierwszy zetknąłem się z audiobookiem “Średniowiecze w liczbach” Kamila Janickiego, od razu poczułem ekscytację, jaką zwykle towarzyszy mi przy odkrywaniu nowych perspektyw na dobrze znane tematy. Jako badacz literatury często analizuję, w jaki sposób liczby i statystyki mogą stać się narzędziem do opowiadania historii – nie tylko w sensie metaforycznym, ale i dosłownym. Ta publikacja Wydawnictwa Poznańskiego, wydana 16 maja 2024 roku, wydała mi się szczególnie intrygująca właśnie ze względu na jej ilościowe podejście do epoki, która w powszechnej świadomości często jawi się jako mglista i nieuchwytna.

Pamiętam, jak podczas moich studiów historycznych na Uniwersytecie Warszawskim profesor zwykł mawiać: “W średniowieczu więcej ludzi potrafiło liczyć niż pisać”. Ta pozornie prosta obserwacja na zawsze zmieniła mój sposób postrzegania tamtych czasów. Janicki w swojej książce rozwija tę myśl w sposób fascynujący, pokazując, że liczby były dla ludzi średniowiecza czymś więcej niż tylko narzędziem – były językiem, za pomocą którego opisywali swój świat.

Audiobook, którego narratorem jest Maciej Więckowski, trwa 10 godzin i 19 minut – co samo w sobie jest ciekawą liczbą w kontekście tematyki książki. Więckowski, znany z innych produkcji historycznych, idealnie oddaje zarówno naukowy charakter pracy Janickiego, jak i jej popularyzatorski zapał. Jego głos, równy i precyzyjny, doskonale współgra z ilościowym charakterem treści, a umiejętność podkreślania kluczowych danych sprawia, że nawet najbardziej złożone statystyki stają się przystępne.

Janicki w swoim dziele podejmuje się tytanicznego zadania – obalenia mitów o średniowieczu za pomocą twardych danych. Jak sam zauważa we wstępie, ludzie tamtych czasów nie zadawali sobie wielu pytań, które dla nas są oczywiste. Autor prowadzi nas przez fascynujący świat średniowiecznej arytmetyki, pokazując, jak liczby kształtowały codzienność – od kosztów budowy zamków, przez prędkość podróży, aż po średnią długość życia. Szczególnie interesujący jest rozdział poświęcony średniowiecznej demografii, gdzie autor konfrontuje nasze wyobrażenia o “starości” w epoce Piastów z rzeczywistymi danymi.

Jako badacz literatury nie mogłem nie zwrócić uwagi na rozdział poświęcony produkcji książek w średniowieczu. Janicki w typowy dla siebie sposób – precyzyjny i obrazowy – pokazuje, jak każdy manuskrypt był nie tylko dziełem sztuki, ale i przedsięwzięciem ekonomicznym. Te fragmenty szczególnie przypomniały mi moje własne badania nad średniowiecznymi rękopisami w Bibliotece Jagiellońskiej, gdzie miałem okazję przekonać się na własne oczy, jak drobiazgowe i czasochłonne było ich tworzenie.

Warto podkreślić, że Janicki nie poprzestaje na suchych danych. Jego wielką zaletą jest umiejętność wplecenia liczb w szerszy kontekst kulturowy i społeczny. Pokazuje, jak średniowieczni ludzie postrzegali świat przez pryzmat liczb – zarówno w wymiarze praktycznym, jak i symbolicznym. Ta dwuwymiarowość analizy jest szczególnie cenna i wyróżnia “Średniowiecze w liczbach” na tle innych publikacji historycznych.

Jeśli chodzi o warstwę techniczną audiobooka, Wydawnictwo Poznańskie jak zwykle nie zawiodło. Dźwięk jest czysty, dobrze zbalansowany, co jest szczególnie ważne przy tak bogatej w dane publikacji. Więckowski jako narrator sprawdza się doskonale – jego interpretacja jest wyważona, potrafi podkreślić kluczowe punkty bez nadmiernej dramatyzacji, co w przypadku książki naukowej jest szczególnie ważne.

Oczywiście, jak każda praca, “Średniowiecze w liczbach” ma swoje ograniczenia. Niektórym słuchaczom ilość danych może wydać się przytłaczająca, zwłaszcza w dłuższych partiach. Sam momentami miałem wrażenie, że niektóre statystyki, choć fascynujące, mogłyby być lepiej wizualizowane – może w formie załączonego PDF-a z wykresami, co stało się już standardem w niektórych audiobookach popularnonaukowych.

Porównując dzieło Janickiego z innymi publikacjami historycznymi na polskim rynku, “Średniowiecze w liczbach” wyróżnia się właśnie tym ilościowym podejściem. W przeciwieństwie do wielu książek skupiających się na wielkich postaciach i wydarzeniach, ta koncentruje się na życiu codziennym, pokazując średniowiecze od strony, która często umyka tradycyjnym narracjom historycznym.

Komu szczególnie poleciłbym ten audiobook? Z pewnością wszystkim miłośnikom historii, którzy chcą wyjść poza utarte schematy myślowe. Studentom historii i kulturoznawstwa – jako doskonałe uzupełnienie tradycyjnych podręczników. A także pisarzom i scenarzystom zajmującym się średniowieczem – jako nieocenione źródło inspiracji i korekta dla wielu popularnych mitów.

Kończąc słuchanie tego audiobooka, nie mogłem oprzeć się refleksji, jak bardzo nasze postrzeganie przeszłości jest często wypaczone przez współczesne uprzedzenia. Janicki, niczym średniowieczny skryba, skrupulatnie spisuje prawdziwe oblicze epoki, liczba po liczbie, odsłaniając przed nami świat, który – jak się okazuje – wcale nie był taki “ciemny”, jak go często malujemy.

Z literackim pozdrowieniem,
Adam Nowak