The First Lie – Jessica Foks audiobook – Mroczna tajemnica, która wciągnie cię bez reszty

Opis

Drodzy miłośnicy mrocznych zakamarków ludzkiej psychiki i literackich niespodzianek,

Gdy tylko moje uszy pochłonęły pierwsze zdania „The First Lie” Jessiki Foks w interpretacji Moniki Chrzanowskiej, poczułem ten znajomy dreszcz – ten sam, który towarzyszył mi podczas badań nad polskimi legendami o krwawiących zjawach. Audiobook ten to nie tylko kolejna pozycja w gatunku young adult thriller, ale prawdziwa psychologiczna pułapka, która wciąga słuchacza w wir niepokojących zdarzeń z Carlsbad.

Rosalie Watson, siedemnastoletnia bohaterka, powraca do rodzinnego miasta z bagażem trudnych doświadczeń. Jej postać od razu przywiodła mi na myśl pewną historię z moich badań nad folklorem – dziewczynę z podkarpackiej wsi, która podobnie jak Rosalie, była „magnesem na kłopoty” według lokalnych opowieści. To właśnie te paralelę między współczesną fikcją a tradycyjnymi narracjami czynią „The First Lie” szczególnie interesującym dla kogoś, kto jak ja, zgłębia mechanizmy strachu w kulturze.

Jessica Foks buduje napięcie z chirurgiczną precyzją. Każdy element fabuły – od tajemniczego Sharpa z zakrwawionymi dłońmi po powrót dawnych prześladowców – działa jak dobrze naoliwiony mechanizm w zegarze strachu. Jako badacz psychologii kryminalnej doceniam sposób, w jaki autorka eksploruje temat traumy i mechanizmów obronnych ofiary. Scena z samotną drogą i zepsutym samochodem to mistrzowski przykład wykorzystania techniki „izolacji”, o której pisał już Lovecraft – bohaterka zostaje odcięta od bezpiecznego świata, co potęguje uczucie bezradności.

Monika Chrzanowska jako narratorka prezentuje interesujące podejście. Jej głos, chwilami niemal szeptany, idealnie oddaje niepokój Rosalie. Jednak – i tu muszę być szczery jak podczas analizy policyjnego śledztwa – niektóre dialogi brzmią zbyt teatralnie. Główna bohaterka w ustach Chrzanowskiej momentami wydaje się irytująco naiwna, co może wynikać z interpretacji, a nie samego tekstu. Mimo to, po kilku rozdziałach przyzwyczaiłem się do tej maniery, a nawet zacząłem postrzegać ją jako świadomy zabieg mający podkreślić niedojrzałość protagonistki wobec grozy, która ją otacza.

Technicznie, audiobook stoi na wysokim poziomie. Wydawnictwo NieZwykłe zadbało o czystość dźwięku – nawet podczas słuchania w trasie (a testowałem to podczas nocnej podróży przez lubelskie lasy, co dodało nieplanowanej atmosfery) nie miałem problemów z rozróżnieniem poszczególnych głosów. 14 godzin i 6 minut nagrania to solidna porcja, ale tempo narracji (z wyjątkiem kilku dłużących się fragmentów, o których wspominali inni recenzenci) trzyma w napięciu.

Porównując „The First Lie” do innych pozycji w gatunku, widzę wyraźne inspiracje serią „Pretty Little Liars”, ale z wyraźnie polskim akcentem psychologicznym. Gdy Sara Shepard koncentruje się na społecznych konsekwencjach kłamstw, Foks zagłębia się w ich osobiste, destrukcyjne skutki. To różnica podobna do kontrastu między amerykańskim slasherem a polską opowieścią o zmorze – obie straszą, ale na zupełnie innych poziomach.

Dla kogo będzie ten audiobook? Z pewnością dla miłośników thrillera psychologicznego, którzy nie boją się mrocznych tematów. Ostrzegam jednak – to nie jest łatwa rozrywka. Sceny prześladowania, opisy traumy i atmosfera nieustannego zagrożenia mogą być trudne dla wrażliwszych słuchaczy. Ale jeśli, tak jak ja, poszukujesz w literaturze nie tylko emocji, ale i wglądu w mechanizmy ludzkiej psychiki, „The First Lie” to pozycja obowiązkowa.

Słuchając ostatnich rozdziałów, w których tajemnice Carlsbad wychodzą na światło dzienne, przypomniałem sobie pewną prawdę z moich badań: najgorsze kłamstwa to te, które opowiadamy sami sobie. Jessica Foks wydaje się tę prawdę doskonale rozumieć, a Monika Chrzanowska potrafi ją przekazać z dreszczem autentyzmu. Mimo drobnych niedociągnięć w interpretacji, całość tworzy spójne, wstrząsające dzieło, które zapada w pamięć jak koszmar senny – i zostaje z tobą długo po zakończeniu ostatniego rozdziału.

Z mrocznymi pozdrowieniami z pogranicza literatury i psychologii,
Piotr Czarny