Turkusowe szale – Remigiusz Mróz audiobook – Polscy piloci, nocne bitwy i tajemnica szpiega

Opis

Szanowni Państwo, miłośnicy literatury i historii,

Z ogromną przyjemnością dzielę się z Wami moimi refleksjami na temat audiobooka “Turkusowe szale” autorstwa Remigiusza Mroza, w interpretacji Filipa Kosiora. Jako badacz literatury polskiej i pasjonat historii, z nieukrywaną ciekawością sięgnąłem po tę pozycję, która łączy w sobie elementy powieści sensacyjnej, historycznej i obyczajowej. Od pierwszych minut słuchania wiedziałem, że czeka mnie niezwykła podróż – zarówno literacka, jak i emocjonalna – w czasy Bitwy o Anglię i losy polskich pilotów z 307 Dywizjonu Nocnego Myśliwskiego, zwanych „Lwowskimi Puchaczami”. Ta książka, wydana w formie audiobooka przez Bellonę w 2020 roku, to wznowienie jednej z wcześniejszych powieści Mroza, które przypominają o jego talencie do łączenia wierności historycznej z dynamiczną fabułą.

Moje osobiste zainteresowanie tą tematyką sięga lat, gdy jako doktorant analizowałem literaturę polską XX wieku, w szczególności tę związaną z okresem wojennym. Pamiętam, jak podczas jednego z seminariów na temat literatury współczesnej omawialiśmy, w jaki sposób autorzy tacy jak Mróz potrafią wpleść elementy historyczne w fikcyjne narracje, tworząc swoisty pomost między przeszłością a teraźniejszością. Te dyskusje, pełne pasji i dociekliwości, nauczyły mnie dostrzegać, jak literatura może ożywiać zapomniane karty historii. Słuchając “Turkusowych szali”, poczułem się jakby na nowo uczestnikiem tamtych rozmów – książka ta bowiem nie tylko opowiada o heroizmie polskich lotników, ale też stawia pytania o tożsamość, honor i cenę poświęcenia.

Przechodząc do treści powieści, warto podkreślić, że “Turkusowe szale” to dzieło, które zgrabnie łączy kilka kluczowych tematów. Pierwszym z nich jest bez wątpienia bohaterstwo i patriotyzm – losy polskich pilotów, którzy po klęsce kampanii wrześniowej i wojny we Francji trafiają do Anglii, są ukazane z ogromnym szacunkiem. Mróz nie unika jednak trudnych aspektów ich historii – początkowe lekceważenie ze strony brytyjskiego dowództwa, frustracja wynikająca z bezczynności, a także wewnętrzne konflikty w dywizjonie są przedstawione w sposób wiarygodny i poruszający. Drugim istotnym wątkiem jest relacja polsko-brytyjska, która w powieści została ukazana jako zderzenie polskiej ułańskiej fantazji z brytyjską pragmatycznością. Ten kontrast kulturowy, choć momentami stereotypowy, nadaje książce dodatkowego kolorytu. Nie można też pominąć elementu szpiegowskiego, który wprowadza napięcie i niepewność – obecność zdrajcy w szeregach dywizjonu sprawia, że słuchacz nieustannie zastanawia się, komu można ufać.

Z perspektywy historyka literatury muszę przyznać, że “Turkusowe szale” wpisują się w szerszy nurt polskiej literatury wojennej, który od czasów “Dywizjonu 303” Arkadego Fiedlera stara się przypominać o roli polskich żołnierzy w walce z nazizmem. W przeciwieństwie jednak do klasycznych dzieł tego gatunku, Mróz wprowadza elementy sensacji, które przypominają powieści Alistaira MacLeana czy Kena Folletta. Ta hybrydowość gatunkowa sprawia, że książka jest atrakcyjna zarówno dla miłośników literatury historycznej, jak i dla tych, którzy szukają dynamicznej akcji. Analizując głębiej, można zauważyć, że autor, choć nie unika heroizacji, stara się pokazać także ludzką stronę swoich bohaterów – ich wątpliwości, tęsknotę za domem i trudności z adaptacją w obcym kraju.

Przechodząc do samego doświadczenia słuchania audiobooka, muszę wyrazić swoje uznanie dla Filipa Kosiora, którego interpretacja znacząco wzbogaciła odbiór tej powieści. Jego głos, pełen emocji i dynamiki, doskonale oddaje napięcie towarzyszące scenom walki powietrznej, a jednocześnie potrafi wyciszyć się w momentach bardziej refleksyjnych. Szczególnie zapadły mi w pamięć fragmenty, w których narrator oddaje frustrację i determinację polskich pilotów – Kosior potrafi nadać tym emocjom autentyczność, co sprawia, że słuchacz czuje się, jakby sam był świadkiem tych wydarzeń. Jakość dźwięku jest bez zarzutu, co dodatkowo podnosi komfort słuchania – każdy dialog, każda scena są wyraźne, a efekty dźwiękowe, choć subtelne, budują odpowiedni nastrój. Warto podkreślić, że takie “audiobook experience” to prawdziwa gratka dla osób, które, podobnie jak ja, cenią sobie możliwość zanurzenia się w historii bez konieczności trzymania książki w rękach.

Nie mogę jednak pominąć pewnych zastrzeżeń, które mam wobec “Turkusowych szali”. Choć fabuła jest wciągająca, a wątek szpiegowski trzyma w napięciu, momentami odniosłem wrażenie, że postaciom brakuje głębi psychologicznej. Ich motywacje, choć jasne, nie zawsze są wystarczająco rozwinięte, co może rozczarować słuchaczy oczekujących bardziej złożonych portretów. Podobne uwagi pojawiały się w niektórych recenzjach, gdzie książka określana była jako „nudna” – choć osobiście nie podzielam tej opinii, rozumiem, że dla niektórych dynamika akcji może nie rekompensować braku pogłębionej analizy wewnętrznych konfliktów bohaterów. Niemniej jednak, jako całość, powieść spełnia swoje zadanie – jest emocjonująca, pouczająca i przypomina o ważnym fragmencie polskiej historii.

Porównując “Turkusowe szale” do innych dzieł o podobnej tematyce, nie sposób nie wspomnieć o wspomnianym już “Dywizjonie 303” Fiedlera. O ile jednak Fiedler skupiał się głównie na heroicznej narracji, Mróz wprowadza elementy sensacyjne, które nadają jego powieści bardziej rozrywkowy charakter. Warto także zestawić tę książkę z innymi utworami samego autora – w porównaniu z późniejszymi thrillerami prawniczymi czy kryminałami, “Turkusowe szale” wydają się bardziej kameralne, a jednocześnie równie precyzyjne w oddaniu detali historycznych. Dla osób zainteresowanych literaturą wojenną i sensacyjną jest to pozycja obowiązkowa, choć nie pozbawiona drobnych niedoskonałości.

Komu zatem poleciłbym ten audiobook? Z pewnością wszystkim, którzy pasjonują się historią II wojny światowej, a zwłaszcza rolą polskich lotników w Bitwie o Anglię. To także świetna propozycja dla fanów powieści historycznych i sensacyjnych, którzy szukają dynamicznej akcji i niebanalnych wątków. “Listening experience” z Filipem Kosiorem w roli narratora sprawia, że książka ta jest idealna na długie wieczory czy podróże – można się w niej zatopić bez reszty. Choć audiobook nie jest dostępny za darmo, jego cena jest w pełni uzasadniona jakością zarówno treści, jak i realizacji dźwiękowej. Dla tych, którzy dopiero zaczynają swoją przygodę z audiobookami, może to być doskonały początek – szkoda tylko, że nie ma opcji “audiobook free” czy “free audiobook”, bo z pewnością przyciągnęłoby to jeszcze więcej słuchaczy.

Na koniec chciałbym podzielić się osobistą refleksją. Słuchanie “Turkusowych szali” przypomniało mi, dlaczego tak bardzo cenię literaturę – to nie tylko sposób na poznanie przeszłości, ale też okazja do zrozumienia, kim jesteśmy jako naród. Historia polskich pilotów, ich odwaga i niezłomność, to coś, co powinno być przekazywane z pokolenia na pokolenie. Jako badacz literatury i historii czuję się w obowiązku podkreślać, jak ważne są takie dzieła w budowaniu naszej świadomości narodowej. Mam nadzieję, że audiobook ten dotrze do jak największej liczby słuchaczy, bo jest to opowieść, która zasługuje na uwagę.

Z literackim i historycznym uznaniem, Adam Nowak