Uwierz jej – Max Czornyj audiobook – Mrożąca krew w żyłach zagadka, która wciąga jak obsesja

Opis

Drodzy miłośnicy mrocznych zakamarków ludzkiej psychiki i polskiej literatury grozy,

Gdy po raz pierwszy sięgnąłem po audiobook „Uwierz jej” Maxa Czornyja, moje oczekiwania były podwójnie napięte – z jednej strony przez wzgląd na rosnącą reputację autora w kręgach polskiego kryminału, z drugiej zaś przez obecność Pauliny Holtz jako narratorki. Niestety, po kilku godzinach słuchania poczułem się jak badacz, który zamiast odkryć głębokie pokłady ludzkiej psychiki, natrafił na płytki rozlewisk emocjonalnych.

Pamiętam, jak podczas pracy nad krótkometrażowym filmem grozy, którego byłem konsultantem, dyskutowaliśmy z reżyserem o tym, jak ważne jest stopniowe budowanie napięcia – niczym w starych słowiańskich opowieściach, gdzie prawdziwy horror kryje się między słowami, w ciszy. Niestety, „Uwierz jej” przypomina raczej nieudaną próbę przeniesienia na grunt literacki tych technik, które w kinie działają znakomicie. Fabuła, skupiona wokół tajemniczych zgonów w otoczeniu głównej bohaterki Antonii, rozwija się w tempie, które można określić jedynie jako „senne” – i to nie w pozytywnym znaczeniu tego słowa.

Jako badacz folkloru i psychologii strachu, szczególnie rozczarował mnie sposób, w jaki autor potraktował wątek „Kosiarza”. W polskiej tradycji ludowej postać żniwiarza śmierci ma potężny, archetypiczny ładunek emocjonalny. Tymczasem tutaj została sprowadzona do roli tła, które nie wnosi nic nowego do gatunku. To tak, jakby zjeść babciną pierogową zupę, w której zabrakło zarówno pierogów, jak i smaku.

Paulina Holtz, której głos zazwyczaj potrafi tchnąć życie nawet w najbardziej płaskie dialogi, tym razem wydawała się walczyć z materią tekstu. Jej interpretacja była staranna, ale nie mogła przeskoczyć fundamentalnego problemu – postaci mówiły, ale niewiele miały do powiedzenia. Szczególnie raziła powtarzalność psychologicznych motywacji, które w założeniu miały budować napięcie, a w praktyce prowadziły do przewidywalności godnej telenoweli.

Porównując „Uwierz jej” z innymi polskimi thrillerami psychologicznymi, trudno nie odnieść wrażenia, że autor przegapił szansę na stworzenie czegoś wyjątkowego. Gdy Wojciech Chmielarz w „Lektorze” czy Remigiusz Mróz w swoich powieściach potrafią zagrać na najgłębszych strunach czytelniczego niepokoju, Czornyj pozostaje na powierzchni, nie wykorzystując w pełni ani swojego potencjału, ani bogactwa polskiej tradycji grozy.

Dla kogo więc może być ten audiobook? Być może dla osób, które dopiero zaczynają przygodę z kryminałem psychologicznym i nie mają jeszcze porównania z bardziej dopracowanymi pozycjami. Ale dla koneserów gatunku, takich jak ja, którzy szukają w literaturze nie tylko rozrywki, ale i głębi psychologicznej oraz autentycznego dreszczyku emocji, „Uwierz jej” pozostanie raczej rozczarowującym epizodem niż przełomowym doświadczeniem.

Z mrocznymi pozdrowieniami z krainy niespełnionych literackich obietnic,
Piotr Czarny