W cieniu prawa – Remigiusz Mróz audiobook – Mroczna zagadka w cieniu szubienicy

Opis

Szanowni Miłośnicy Literatury i Słuchacze Audiobooków,

Gdy po raz pierwszy zetknąłem się z audiobookiem „W cieniu prawa” Remigiusza Mroza w interpretacji Krzysztofa Gosztyły, od razu poczułem, że to będzie szczególne doświadczenie. Jako badacz literatury polskiej, zawsze z zaciekawieniem przyglądam się współczesnym próbom rekonstrukcji historycznych realiów w powieściach kryminalnych. Ta pozycja, osadzona w Galicji roku 1909, wydała mi się szczególnie obiecująca – zarówno ze względu na okres, który sam często analizuję w swoich badaniach, jak i reputację autora w gatunku literatury detektywistycznej.

Pamiętam, jak podczas moich studiów nad literaturą Młodej Polski fascynowała mnie sposób, w jaki pisarze tamtego okresu portretowali napięcia społeczne i polityczne pod zaborami. Mróz, choć pisze współcześnie, zdaje się kontynuować tę tradycję, przenosząc czytelnika (a w tym przypadku słuchacza) w sam środek austriackiego dworu, gdzie splatają się losy polskiego czyścibuta i arystokratycznej rodziny. To połączenie historii z kryminałem przypomniało mi dyskusje ze studentami o tym, jak współczesna literatura popularna reinterpretuje dawne konflikty klasowe i narodowościowe.

Analizując powieść pod kątem literackim, warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych elementów. Po pierwsze, konstrukcja głównego bohatera – Erika Landeckiego – to interesujące studium postaci uwikłanej w system prawny, który nie daje mu szans na sprawiedliwość. Jego walka o oczyszczenie z zarzutów staje się metaforą sytuacji Polaków pod zaborami. Mróz sprawnie buduje napięcie, stopniowo odsłaniając kolejne warstwy intrygi, choć – co zauważyłem podczas słuchania – niektóre zwroty akcji mogą wydawać się przewidywalne dla doświadczonych czytelników kryminałów.

Z punktu widzenia historycznej wiarygodności, autor zadbał o szczegóły obyczajowe i prawne epoki. Kara śmierci przez powieszenie za morderstwo, o której mowa w opisie książki, rzeczywiście była wówczas stosowana w monarchii austro-węgierskiej. Jednak jako historyk literatury muszę zauważyć, że niektóre dialogi brzmią zbyt współcześnie jak na początek XX wieku, co może budzić pewien dysonans u bardziej wymagających słuchaczy.

Prawdziwą perłą tego audiobooku jest jednak interpretacja Krzysztofa Gosztyły. Jego głos, pełen barw i niuansów, idealnie oddaje klimat powieści. Gosztyła mistrzowsko operuje tempem narracji, potrafi zarówno przyspieszyć w momentach napięcia, jak i zwolnić, pozwalając słuchaczom w pełni docenić opisy miejsc i postaci. Szczególnie urzekło mnie, jak różnicuje głosy poszczególnych bohaterów – od arystokratycznej wyniosłości dziedzica, przez gwarową polszczyznę Erika, po urzędniczą sztywność przedstawicieli prawa. To właśnie dzięki tej interpretacji nawet mniej oryginalne fragmenty powieści zyskują na sile wyrazu.

Porównując „W cieniu prawa” z innymi współczesnymi kryminałami historycznymi, widzę zarówno podobieństwa, jak i różnice. Podobnie jak w „Rzekach Londynu” Bena Aaronovitcha czy „Królowej” Szczepana Twardocha, mamy tu do czynienia z połączeniem gatunku kryminalnego z historycznym tłem. Jednak Mróz skupia się bardziej na mechanizmach sprawiedliwości niż na nadprzyrodzonych wątkach czy politycznych rozgrywkach. To podejście może przypominać nieco wcześniejsze powieści Józefa Hena, choć z wyraźnie większym naciskiem na wartką akcję.

Dla kogo będzie to idealny audiobook? Z pewnością dla miłośników kryminałów z historycznym tłem, którzy cenią sobie zarówno wciągającą fabułę, jak i dbałość o realia epoki. Również ci, którzy – podobnie jak ja – interesują się literackimi przedstawieniami Galicji, znajdą tu wiele ciekawych elementów. Jednak słuchacze oczekujący głębokiej analizy psychologicznej postaci czy nowatorskiej struktury narracyjnej mogą poczuć pewien niedosyt.

Podsumowując, „W cieniu prawa” to solidna pozycja w gatunku kryminału historycznego, która szczególnie błyszczy w formie audiobooka dzięki znakomitej interpretacji Gosztyły. Choć niektóre elementy fabuły wydają się schematyczne, a dialogi momentami anachroniczne, całość tworzy spójną i wciągającą opowieść. Dla mnie, jako badacza literatury, szczególnie cenne było obserwowanie, jak współczesny autor mierzy się z historycznymi realiami i jak te próby wypadają w porównaniu z literaturą pisaną współcześnie z opisywanymi wydarzeniami.

Z literackim pozdrowieniem,
Adam Nowak