W cieniu PRL-u. Szepty sekretów – Aneta Krasińska audiobook – Emocjonująca podróż przez tajemnice przeszłości

Opis

Szanowni Miłośnicy Literatury i Wierni Słuchacze Audiobooków,

Gdy po raz pierwszy zetknąłem się z audiobookiem “W cieniu PRL-u. Szepty sekretów” Anety Krasińskiej, od razu poczułem, że to nie będzie zwykła lektura. Jako badacz literatury polskiej XX wieku, szczególnie wrażliwy na dzieła osadzone w realiach PRL-u, sięgnąłem po tę pozycję z mieszanką ciekawości i naukowej rezerwy. Już sam tytuł, nawiązujący do szeptanych tajemnic, zapowiadał głębszą eksplorację trudnych tematów z naszej najnowszej historii.

Powieść Krasińskiej to misternie utkana opowieść o Anieli Szwarc, młodej studentce medycyny, która próbuje realizować swoje marzenia w świecie pełnym paradoksów i ograniczeń. Fabuła, osadzona w latach 70. czy 80. XX wieku (co ciekawe, autorce udaje się uniknąć dokładnego datowania, co dodaje uniwersalności przekazu), splata wątki obyczajowe z rodzinnymi tajemnicami sięgającymi czasów II wojny światowej. To właśnie ten zabieg – połączenie mikrohistorii rodzinnej z makrohistorią Polski – wydaje mi się najciekawszym aspektem książki.

Z perspektywy badacza literatury muszę zwrócić uwagę na kilka istotnych elementów. Po pierwsze, Krasińska znakomicie odtwarza realia PRL-u, unikając przy tym łatwych stereotypów. Jej opis rzeczywistości – od kolejek w sklepach po kuluarowe rozgrywki w środowisku medycznym – ma w sobie autentyzm, który przypomina mi najlepsze osiągnięcia polskiej szkoły reportażu. Pamiętam, jak podczas moich badań nad literaturą tego okresu analizowałem podobne zabiegi u innych autorów – tutaj Krasińska zdecydowanie dorównuje mistrzom gatunku.

Wątek rodzinnych tajemnic, który stanowi oś narracji, został poprowadzony z dużą wrażliwością psychologiczną. Stopniowe odkrywanie prawdy o przodkach Anieli przypomina mi metodę, jaką stosował Zbigniew Herbert w “Martwej naturze z wędzidłem” – powolne, pełne niedopowiedzeń, ale niezwykle sugestywne. Szczególnie poruszający jest wątek babki Kornelii, której opowieści stają się dla Anieli kluczem do zrozumienia własnej tożsamości.

Jeśli chodzi o warstwę językową, Krasińska operuje stylem zróżnicowanym – od potocznego języka dialogów po bardziej literackie opisy. To zróżnicowanie świetnie oddaje atmosferę tamtych czasów, choć czasami miałem wrażenie, że niektóre fragmenty mogłyby być bardziej wygładzone. Niemniej, ogólnie rzecz biorąc, styl autorki jest jednym z atutów książki.

Przechodząc do aspektu audiobookowego – interpretacja Róży Cieślińskiej-Dziekiewicz zasługuje na szczególną uwagę. Jej głos, pełen subtelnych modulacji, idealnie pasuje do klimatu powieści. W roli narratora zachowuje dystans, ale potrafi też oddać emocje poszczególnych bohaterów. Szczególnie udane są fragmenty, w których wciela się w postać babki Kornelii – tu interpretatorka osiąga mistrzostwo w oddaniu mądrości i goryczy kobiety naznaczonej przez historię.

Muszę jednak odnotować pewne niedociągnięcia techniczne, na które zwróciła uwagę jedna z recenzentek. Rzeczywiście, w niektórych fragmentach słychać przełykanie śliny, co może rozpraszać bardziej wymagających słuchaczy. To drobiazg, ale w profesjonalnym nagraniu takie elementy powinny być wyeliminowane.

Porównując “W cieniu PRL-u” z innymi współczesnymi powieściami o podobnej tematyce, widzę wyraźnie, że Krasińska unika łatwego dydaktyzmu. W przeciwieństwie do niektórych autorów, którzy traktują PRL jako dekorację dla sensacyjnej fabuły, ona stara się pokazać złożoność tamtej rzeczywistości. To podejście przypomina mi najlepsze tradycje polskiej szkoły psychologicznej w literaturze.

Dla kogo będzie to odpowiednia lektura? Z pewnością dla tych, którzy interesują się historią najnowszą Polski, ale nie w jej podręcznikowym wydaniu. Dla osób, które szukają w literaturze nie tylko rozrywki, ale i głębszej refleksji. Dla tych, którzy – jak ja – widzą w literaturze sposób na zrozumienie mechanizmów rządzących naszą zbiorową pamięcią.

Po zakończeniu słuchania zostałem z poczuciem, że doświadczyłem czegoś więcej niż zwykłej opowieści. “W cieniu PRL-u” to książka, która – podobnie jak dobre dzieła literackie – pozostawia ślad, zmusza do myślenia, do zadawania pytań. I choć nie wszystkie wątki są równie dobrze rozwinięte (np. relacje Anieli z matką mogłyby być pogłębione), to ogólne wrażenie jest bardzo pozytywne.

Z literackim pozdrowieniem,
Adam Nowak