www.1939.com.pl – Marcin Ciszewski audiobook – Czy zmienisz bieg historii?

Opis

Cześć wszystkim miłośnikom dobrej literatury i niebanalnych historii! Tomasz Wiśniewski tu, wasz przewodnik po świecie książek, które nie dają spać po nocach.

Gdy tylko usłyszałem o nowej, poprawionej wersji “www.1939.com.pl” Marcina Ciszewskiego, od razu przypomniały mi się długie dyskusje z moimi słuchaczami na podcastzie o tym, jak polska literatura science fiction radzi sobie z tematem alternatywnej historii. Pamiętam, jak kilka lat temu analizowaliśmy na moim blogu falę powieści o II wojnie światowej i zastanawialiśmy się, kiedy ktoś w końcu sięgnie po tak odważny koncept jak podróże w czasie w tym kontekście. Ciszewski nie tylko sięgnął, ale zrobił to w sposób, który od razu przykuwa uwagę.

Audiobook “www.1939.com.pl” to prawdziwa literacka machina czasu, która przenosi nas w dwa różne okresy jednocześnie. Z jednej strony mamy współczesną, elitarną jednostkę wojskową wyposażoną w najnowocześniejszy sprzęt, a z drugiej – wrzesień 1939 roku, który każdy Polak zna z lekcji historii. Autor brawurowo łączy te dwa światy, stawiając przed nami fascynujące pytanie: co by było, gdybyśmy mogli zmienić bieg historii? To trochę tak, jakbyśmy w grze komputerowej dostali możliwość przejścia poziomu jeszcze raz, ale z całym naszym współczesnym doświadczeniem i ekwipunkiem.

Przemysław Bluszcz jako narrator to strzał w dziesiątkę. Jego głos idealnie pasuje do militarnego charakteru powieści – mocny, wyraźny, z odpowiednią dozą powagi. Choć muszę przyznać, że podobnie jak niektórych z was, momenty, gdy próbuje odtwarzać kobiece głosy, trochę mnie rozbawiały. Ale to naprawdę drobiazg w obliczu całokształtu. Bluszcz doskonale oddaje napięcie bitewnych scen i potrafi utrzymać słuchacza w ciągłym napięciu przez wszystkie 14 godzin i 2 minuty nagrania.

Co mnie szczególnie urzekło w tej powieści? Przede wszystkim sposób, w jaki Ciszewski balansuje między technicznymi opisami współczesnego uzbrojenia a głębszą refleksją nad konsekwencjami ingerencji w przeszłość. To nie jest tylko “macho” opowieść o superżołnierzach z przyszłości. Autor zadaje ważne pytania o etykę manipulacji czasem i granice patriotyzmu. Czy możemy grać w Boga, zmieniając historię? Jakie byłyby tego konsekwencje? Te rozważania przypominają mi dyskusje, które prowadziłem na moim blogu o filmie “Motyl efekt” – tyle że tutaj mamy polską, znacznie bardziej osobistą perspektywę.

Porównując “www.1939.com.pl” do podobnych tytułów z gatunku, takich jak “Axis of Time” Birminghama czy “1632” Flinta, widzimy wyraźnie, że Ciszewski skupia się na specyficznie polskiej perspektywie. To nie jest uniwersalna opowieść o podróżach w czasie – to bardzo lokalna historia, która rezonuje z naszymi narodowymi traumami i nadziejami. Dla mnie, jako krytyka kultury, to szczególnie cenne, bo pokazuje, że polska fantastyka nie musi naśladować zachodnich wzorców, ale może czerpać z własnej, bogatej historii.

Jeśli chodzi o konstrukcję świata przedstawionego, autor wykonał kawał dobrej roboty. Wersje alternatywne historycznych wydarzeń są dobrze przemyślane, a wprowadzenie nowoczesnej technologii do 1939 roku prowadzi do zaskakujących konsekwencji. Momentami miałem wrażenie, że słucham świetnie zrealizowanego audiodramatu – zwłaszcza sceny bitewne są naprawdę immersyjne w wersji audio.

Co mogłoby być lepsze? Przyznam, że czasami miałem ochotę na więcej głębi psychologicznej w portretach postaci. Żołnierze z przyszłości czasem wydają się zbyt pewni siebie, zbyt jednowymiarowi w swojej determinacji. Ale rozumiem, że to może być celowy zabieg, by utrzymać dynamiczne tempo opowieści.

Dla kogo jest ten audiobook? Z czystym sumieniem mogę polecić go każdemu, kto lubi militarne science fiction z polskim akcentem. Jeśli cenicie sobie takie tytuły jak “Limes Inferior” Zajdla czy “Król Bezmiaru” Dukaja, ale z większym naciskiem na akcję niż filozoficzne dywagacje, to “www.1939.com.pl” będzie idealnym wyborem. To także świetna propozycja dla miłośników historii alternatywnej, którzy chcą zobaczyć, jak nasza współczesna wiedza i technologia mogłyby zmienić najbardziej dramatyczne momenty polskiej historii.

Słuchając tego audiobooka podczas wieczornych spacerów po Warszawie, nie mogłem oprzeć się wrażeniu, że przechodzę obok miejsc, które w innej wersji historii mogłyby wyglądać zupełnie inaczej. To właśnie największa siła tej powieści – nie tylko bawi i ekscytuje, ale też skłania do refleksji nad naszą zbiorową pamięcią i tożsamością. A w dzisiejszych czasach, gdy historia znów staje się żywym tematem dyskusji, taka literatura wydaje się szczególnie potrzebna.

Trzymajcie się ciepło i dajcie znać, czy też macie ochotę sprawdzić, jak wyglądałaby Polska z czołgami z przyszłości! Do usłyszenia na falach kultury – Tomasz Wiśniewski.