Wybrałem życie – Monika Sobień audiobook – Poruszająca walka o siebie i marzenia

Opis

Drodzy miłośnicy literatury i wrażliwych opowieści, które dotykają sedna człowieczeństwa,

Gdy tylko usłyszałam o audiobooku „Wybrałem życie” Moniki Sobień, od razu poczułam, że to będzie jedna z tych lektur, które zostawiają ślad. Jako krytyczka zafascynowana współczesną prozą autobiograficzną, szczególnie tą, która nie boi się mierzyć z demonami przeszłości, sięgnęłam po tę pozycję z mieszanką ciekawości i lekkiego niepokoju. I muszę przyznać – nie zawiodłam się.

Monika Sobień stworzyła z Michałem Czerneckim opowieść, która jest jak otwarta rana, ale też jak balsam. To historia, która zaczyna się w mrocznych zakamarkach dzieciństwa w Zagłębiu, by poprzez dwie próby samobójcze, depresję i walkę o każdy dzień, doprowadzić nas do momentu, w którym bohater mówi: „wybrałem życie”. I to nie jest wybór jednorazowy – to decyzja, którą podejmuje się codziennie na nowo.

Jako osoba, która sama analizowała wiele tekstów o traumie i jej literackich reprezentacjach (pamiętam moje badania nad współczesną prozą kobiecą poruszającą temat depresji), doceniam szczerość tej narracji. Czernecki nie koloryzuje, nie upiększa – jego opowieść momentami wręcz boli swoją autentycznością. To przypomina mi moje rozmowy z pewną pisarką, która mówiła, że „pisanie o demonach to jak wyciąganie ich na światło dzienne – boli, ale uwalnia”.

Jeśli chodzi o warstwę dźwiękową – Monika Sobień jako narratorka jest… interesującym wyborem. Z jednej strony, jako autorka zna tekst od podszewki, co daje pewną intymność lektury. Z drugiej – czasem brakuje mi tu profesjonalnego dystansu i technicznego warsztatu lektora. Głos Sobień bywa miejscami zbyt „płaski” w momentach, które wymagałyby większej ekspresji. To szczególnie odczuwalne w fragmentach o próbach samobójczych – chciałoby się usłyszeć więcej emocjonalnego zaangażowania.

Mocną stroną audiobooka jest jego struktura – 6 godzin i 36 minut podzielonych na wyraźne części, które prowadzą nas przez różne etapy życia Czerneckiego. Szczególnie poruszające są fragmenty o jego relacji z ojcem i późniejszych zmaganiach z męskością. Jako krytyczka zawsze zwracam uwagę na konstrukcję narracji – tutaj mamy do czynienia z dobrze przemyślanym montażem retrospekcji i refleksji.

Porównując „Wybrałem życie” do innych biografii osób publicznych w Polsce (jak chociażby „Depresje” Marcina Wichy), widzimy podobną szczerość, ale też ważną różnicę – Czernecki nie pisze jako literat, ale jako człowiek, który dopiero uczy się mówić o swoich emocjach. To nadaje tej opowieści szczególny rodzaj surowości.

Komu poleciłabym ten audiobook? Z pewnością osobom, które same mierzą się z depresją – może to być dla nich forma terapii przez identyfikację. Ale też wszystkim, którzy chcą zrozumieć, jak trauma z dzieciństwa potrafi kształtować dorosłe życie. I oczywiście fanom Michała Czerneckiego – poznają go tu od zupełnie innej strony.

Słuchając „Wybrałem życie”, często musiałam przerywać, by zebrać myśli. To nie jest łatwa lektura, ale ważna. Jak powiedział jeden z recenzentów – po tej książce ocenia się własne życie. I ja, Zofia Kowalska, po wielu latach analizowania literatury, muszę przyznać – ta historia zostanie ze mną na długo.

Z literackim szacunkiem,
Zofia Kowalska