Wykluczona – Katarzyna Wolwowicz audiobook – Wciągający kryminał pełen tajemnic i napięcia

Opis

Drodzy miłośnicy literatury i tajemnic ukrytych w dźwiękach,

Kiedy po raz pierwszy usłyszałem o audiobooku “Wykluczona” Katarzyny Wolwowicz, w reżyserii dźwiękowej Olafa Parfianowicza i z genialnym Filipem Kosiorem w roli narratora, nie mogłem się oprzeć. Jako badacz literatury, który od lat zgłębia meandry polskiej prozy, zwłaszcza tej współczesnej, poczułem, że to coś więcej niż kolejny kryminał. To historia, która wciąga jak górski szlak w Karkonoszach – pełna zakrętów, mgły i nieoczekiwanych widoków. Szybko przekonałem się, że to nie tylko opowieść o zbrodni, ale także o ludzkich lękach, tajemnicach i poszukiwaniu prawdy w cieniu sekt. A wszystko to podane w formie słuchowiska, które jest jak dobrze wyreżyserowany spektakl – raz zachwyca, raz irytuje, ale nigdy nie pozostawia obojętnym.

Moje osobiste doświadczenia z literaturą kryminalną sięgają czasów, gdy jako doktorant analizowałem współczesne polskie powieści, próbując odnaleźć w nich echo historycznych narracji. Pamiętam, jak podczas jednego z seminariów w Krakowie dyskutowaliśmy o tym, jak autorzy tacy jak Zygmunt Miłoszewski czy Marek Krajewski wplatają w swoje fabuły realia społeczne. “Wykluczona” przypomniała mi te rozmowy – Katarzyna Wolwowicz, z wykształcenia psycholożka kliniczna, z wyczuciem buduje napięcie, łącząc mroczne sekrety sekty Dzieci Dnia Apokalipsy z dramatem osobistym bohaterów. To nie jest zwykły kryminał, jakich wiele na półkach księgarń. To historia, która każe się zastanowić: gdzie kończy się prawda, a zaczyna iluzja?

Fabuła skupia się na śmierci piętnastoletniej Igi, która ginie pod kołami samochodu. Śledztwo prowadzi komisarz Tymon Hanter – postać, która od razu budzi sympatię swoją dociekliwością i odwagą. Wraz z Joanną Bator, dawną członkinią sekty, próbuje rozwikłać zagadkę, która szybko przeradza się w labirynt kłamstw i niedopowiedzeń. Wolwowicz świetnie oddaje atmosferę Karkonoskiej Osady – miejsca, które jest jednocześnie piękne i przerażające, jak pejzaż z obrazów Malczewskiego. Od pierwszych minut audiobooka czuć, że autorka zna te tereny – dorastała w Szklarskiej Porębie, co nadaje jej prozie autentyczności. Wplecione w tekst motywy sekty i religijnego fanatyzmu to z kolei ukłon w stronę literackich tradycji krytyki społecznej, które znamy choćby z twórczości Elizy Orzeszkowej czy Bolesława Prusa, choć tu podane w nowoczesnej, kryminalnej formie.

Przejdźmy jednak do tego, co w audiobooku najważniejsze – do słuchowiskowej formy i narracji. Filip Kosior, którego głos od lat cenię za głębię i emocjonalność, znów nie zawodzi. Jego interpretacja jest jak dobrze naoliwiona maszyna – precyzyjna, ale pełna życia. W scenach napięcia, gdy Tymon Hanter działa pod przykrywką, Kosior buduje atmosferę tak sugestywnie, że niemal słyszymy trzask gałęzi pod stopami bohatera. Obsada aktorska, z Michałem Klawiterem jako Tymonem i Mileną Staszuk w roli Joanny, to prawdziwa perełka. Każdy głos wnosi coś innego – od chłodnej powściągliwości Olgi Balickiej (Anna Szymańczyk) po fanatyczną pasję Brata Alberta (Janusz Zadura). Realizacja dźwiękowa autorstwa Pick a Voice jest na najwyższym poziomie – szum wiatru, kroki na żwirze, odległe krzyki – to wszystko sprawia, że słuchacz czuje się, jakby sam był w Karkonoszach.

Nie oznacza to jednak, że “Wykluczona” jest pozbawiona wad. Forma słuchowiska, choć ambitna, nie każdemu przypadnie do gustu. Niektórzy słuchacze, jak zauważyłem w opiniach na portalach takich jak Audioteka, narzekają na patetyczne wypowiedzi aktorów czy przesadne efekty dźwiękowe – jak piski czy cmoknięcia, które na słuchawkach mogą drażnić. Zgadzam się, że momentami dramaturgia wydaje się zbyt teatralna, co zaburza naturalny rytm opowieści. Sama fabuła też nie jest bez skazy – niektóre wątki, jak zniknięcie Miłoszka, wydają się wprowadzone zbyt pospiesznie, a ich rozwiązanie pozostawia niedosyt. To trochę jak w życiu – nie wszystko udaje się domknąć tak, jakbyśmy chcieli.

Porównując “Wykluczoną” do innych polskich kryminałów, takich jak seria o Eberhardzie Mocku Marka Krajewskiego czy thrillery Remigiusza Mroza, widzę zarówno podobieństwa, jak i różnice. Wolwowicz, podobnie jak Krajewski, stawia na lokalny koloryt i psychologiczne portrety bohaterów, ale brakuje jej jeszcze tej literackiej finezji, którą odnajdujemy u bardziej doświadczonych autorów. Z kolei w zestawieniu z Mrózowskim tempem akcji “Wykluczona” wydaje się bardziej statyczna, co dla jednych będzie zaletą, dla innych wadą.

Komu poleciłbym ten audiobook? Przede wszystkim tym, którzy lubią historie z dreszczykiem, ale nie boją się zagłębić w mroczne zakamarki ludzkiej psychiki. To idealna propozycja dla fanów kryminałów w stylu skandynawskim – powolnych, atmosferycznych, z mocnym akcentem na tło społeczne. Miłośnicy audiobooków znajdą tu prawdziwą ucztę dla uszu, zwłaszcza jeśli cenią głos Filipa Kosiora. Jeśli jednak szukacie lekkiej rozrywki albo nie trawicie religijnych motywów, możecie poczuć się rozczarowani.

Osobiście “Wykluczona” zostawiła mnie z mieszanymi uczuciami. Z jednej strony zachwyciła mnie swoją ambicją i wykonaniem, z drugiej – pozostawiła wrażenie, że autorka mogła pójść o krok dalej w rozwinięciu niektórych wątków. To jak spacer po górach w mglisty dzień – piękne widoki przeplatają się z momentami, gdy nie do końca wiemy, dokąd zmierzamy. Czekam jednak na kolejne części serii o Tymonie Hanterze – coś mi mówi, że Katarzyna Wolwowicz jeszcze nas zaskoczy.

Z literackim pozdrowieniem i nutą ciekawości, co przyniesie przyszłość, Adam Nowak