Za wolność waszą i naszą – Arkadiusz Pilch audiobook – Honor i zdrada w cieniu Bitwy o Anglię

Opis

Szanowni Miłośnicy Literatury i Historii,

Gdy po raz pierwszy zetknąłem się z audiobookiem „Za wolność waszą i naszą” Arkadiusza Pilcha, od razu poczułem, że to nie będzie zwykła lektura, ale głęboka podróż w trudne zakamarki polskiej historii. Jako badacz literatury, który spędził lata analizując związki między historią a fikcją literacką, doceniam dzieła, które potrafią połączyć rzetelność historyczną z artystyczną ekspresją. Ta produkcja Storytel Original w pełni zasługuje na miano wybitnego słuchowiska historycznego.

Pamiętam, jak podczas moich studiów nad literaturą powojenną często zastanawiałem się, dlaczego tak mało miejsca poświęca się losom żołnierzy Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie po ich powrocie do kraju. „Za wolność waszą i naszą” w przejmujący sposób wypełnia tę lukę, koncentrując się na postaci pułkownika Witolda Urbanowicza i jego kolegów z Dywizjonu 303. Scenariusz Pilcha, nagrodzony w konkursie SCRIPT PRO 2020, to mistrzowskie połączenie dokumentu i dramatu, gdzie każdy dialog, każda scena nosi piętno autentyzmu.

Z literackiego punktu widzenia szczególnie imponuje sposób, w jaki autor buduje narrację. Stosując technikę retrospekcji, przenosi nas z celi więziennej na Rakowieckiej do wspomnień o Bitwie o Anglię, tworząc przejmujący kontrast między heroiczną przeszłością a tragiczną teraźniejszością bohaterów. Ta dychotomia – między wolnością a zniewoleniem, między honorem a zdradą – stanowi sedno dramaturgii tego utworu.

Nie sposób nie docenić roli narratora, Piotra Zelta, którego głos staje się medium przenoszącym nas w czasie. Jego interpretacja to prawdziwy majstersztyk aktorski – od zimnego, biurokratycznego tonu ubeków przez załamany głos torturowanego Urbanowicza po pełne patosu wspomnienia walk powietrznych. Zelt doskonale wyważa emocje, nie popadając ani w patetyzm, ani w przesadny naturalizm. Jego głos, niczym przewodnik po piekle stalinowskich represji, prowadzi nas przez tę trudną historię z godnością i powagą.

Muzyka i efekty dźwiękowe zasługują na osobne uznanie. Odgłosy samolotów, echo więziennych korytarzy, stukot maszyny do pisania – te detale tworzą immersyjne doświadczenie słuchowiskowe, które zapada głęboko w pamięć. Jako wykładowca często podkreślam studentom, jak ważna jest warstwa audialna w przekazie historycznym, i ta produkcja stanowi doskonały przykład tej tezy.

Porównując „Za wolność waszą i naszą” z podobnymi utworami, widzę wyraźne pokrewieństwo z „Generałem Nilem” czy „Katyńiem” Wajdy. Jednak podczas gdy te dzieła koncentrują się na martyrologii, słuchowisko Pilcha idzie o krok dalej – ukazuje nie tylko cierpienie, ale i niezłomność ducha, co przypomina mi nieco „Inny świat” Herlinga-Grudzińskiego w swojej warstwie psychologicznej.

Jedynym mankamentem, jeśli można w ogóle mówić o wadach, jest emocjonalna trudność w odbiorze. Słuchając scen tortur, musiałem kilkakrotnie robić przerwy – tak mocno oddziaływały na moją wyobraźnię. Ale czy może być inaczej, gdy mierzymy się z tak bolesnym fragmentem naszej historii?

Po zakończeniu słuchania długo nie mogłem otrząsnąć się z refleksji. Jak często my, Polacy, potrafimy docenić poświęcenie tych, którzy walczyli „za naszą i waszą wolność”? Czy nasza pamięć historyczna nie jest zbyt wybiórcza? Te pytania wracają do mnie jak echo, niczym ostatnie słowa pułkownika Urbanowicza w finale słuchowiska.

Dla miłośników historii, dla nauczycieli poszukujących wartościowych materiałów, dla każdego, kto chce zrozumieć złożoność polskich powojennych losów – ta dwugodzinna produkcja to pozycja obowiązkowa. W czasach, gdy prawda historyczna znów bywa kwestionowana, „Za wolność waszą i naszą” staje się nie tylko dziełem artystycznym, ale i ważnym głosem w dyskusji o naszej tożsamości.

Z wyrazami szacunku dla Prawdy i Pamięci,
Adam Nowak