Zapomniany. W matni strachu – Adrian Bednarek audiobook – Wciągający thriller pełen mrocznych tajemnic

Opis

Witajcie, miłośnicy mroku i tajemnic,

Kiedy po raz pierwszy usłyszałem o ‘Zapomnianym. W matni strachu’ Adriana Bednarka, wiedziałem, że czeka mnie podróż w głąb ludzkiej psychiki – tej mrocznej, nieokiełznanej, gdzie granica między rzeczywistością a koszmarem jest cienka jak pajęczyna w starym, opuszczonym domu. Druga część serii ‘Zapomniany’, wydana 21 kwietnia 2022 roku przez Zaczytani, to audiobook, który wciąga niczym bagno na mazurskich bezdrożach, a jednocześnie budzi mieszane uczucia – jak zapach wilgotnej ziemi po deszczu, który raz koi, a raz niepokoi. Narracja Filipa Kosiora, trwająca 8 godzin i 42 minuty, to majstersztyk, który ratuje nawet te momenty, gdy fabuła skręca w rejony absurdu. Ale o tym za chwilę.

Zacznę od osobistej nuty. Wiele lat temu, pracując jako konsultant przy krótkometrażowym filmie grozy, pomagałem twórcom wpleść w scenariusz motywy z polskiej demonologii ludowej – strzygi, utopce, te szeptane opowieści, które nasi dziadkowie snuli przy trzaskającym ogniu. To doświadczenie nauczyło mnie, jak ważne jest, by strach miał korzenie – by nie był tylko pustą maską, ale odbiciem czegoś, co znamy z głębi duszy. Bednarek, choć nie sięga po folklor wprost, robi coś podobnego: zakorzenia swoje thrillery w psychologicznym pejzażu, który jest nam, Polakom, bliski – pełnym traum, moralnych dylematów i cieni przeszłości. Patryk Kamiński, protagonista ‘Zapomnianego’, jest właśnie takim lustrem: człowiekiem, który po dekadzie w niewoli próbuje odnaleźć się w świecie mediów, a jednocześnie walczy z demonami, których nie da się uciszyć.

Fabuła ‘W matni strachu’ kontynuuje historię Patryka, który po dramatycznych wydarzeniach pierwszej części staje się medialną osobistością u boku youtuberki Diany Mazur. Ich życie komplikuje się, gdy seryjny morderca, Jędrek Sokołowski, ucieka z więzienia – tego samego, które Patryk pomógł mu stworzyć. Rozpoczyna się gra w kotka i myszkę, gdzie stawką jest nie tylko życie, ale i resztki człowieczeństwa. Bednarek, mistrz psychologicznych portretów, z wprawą prowadzi nas przez meandry umysłów swoich bohaterów. W jego piórze jest coś z Dostojewskiego – może nie w skali literackiej, ale w obsesyjnym zgłębianiu mroku, który czai się w każdym z nas. ‘W matni strachu’ to opowieść o traumie, o tym, jak media potrafią zniekształcić rzeczywistość, i o cienkiej linii między ofiarą a oprawcą.

Nie mogę nie wspomnieć o moich badaniach nad psychologią strachu, które towarzyszą mi od lat. Fascynuje mnie, jak to, co niewidoczne, budzi w nas większy lęk niż jawna groza. Bednarek zdaje się to rozumieć – najlepsze momenty audiobooka to te, gdy nie wiemy, kto pociąga za sznurki, kto pomógł Jędrkowi uciec i dlaczego. Niestety, ta subtelna gra w niedopowiedzenia ustępuje czasem miejsca fabularnym piruetom, które bardziej przypominają telenowelę niż thriller. Scena z nagrywaniem filmu – o której wspominają też inni słuchacze w recenzjach – to punkt, gdzie historia traci grunt pod nogami. Absurd goni absurd, a postacie zaczynają zachowywać się jak marionetki w rękach autora, który za wszelką cenę chce nas zszokować. Niektórzy powiedzą, że to przesada, że to ‘flaki z olejem’, jak pisała Lena w swojej opinii. Ja widzę w tym raczej zmarnowany potencjał – Bednarek mógłby pójść głębiej w psychologię, zamiast stawiać na tanią sensację.

A teraz o Filipie Kosiorze, bo to on jest prawdziwym bohaterem tej audiobookowej przygody. Jego głos to jak latarnia w mroku – prowadzi nas przez fabularne mielizny z takim wdziękiem, że nawet gdy historia skręca w tandetę, wciąż chce się słuchać. Kosior ma w sobie coś z dawnych lektorów radiowych – ciepło, które kontrastuje z chłodem opowieści, i dynamikę, która sprawia, że każda scena żyje. Kiedy Patryk wspomina swoje lata w niewoli, słychać w jego tonie echo prawdziwego bólu. Gdy Jędrek knuje swoje plany, głos narratora staje się ostry jak brzytwa. To słuchowisko, które dzięki Kosiorowi zyskuje duszę – i nie dziwię się, że wielu słuchaczy, jak Irek czy Grażka, błaga o więcej książek w jego wykonaniu.

Mocną stroną ‘Zapomnianego. W matni strachu’ jest budowanie napięcia – przynajmniej przez pierwsze godziny. Bednarek wie, jak zacisnąć pętlę wokół szyi czytelnika, jak sprawić, byśmy czuli oddech mordercy na karku. Tagi takie jak ‘wciągający’ czy ’emocjonujący’ nie są tu na wyrost. Ale są i słabości. Nie mogę przemilczeć, że niektóre wątki – zwłaszcza te związane z fascynacją Jędrka nieletnimi dziewczynami – balansują na granicy niesmaku. To, co miało być mrocznym studium psychopaty, czasem brzmi jak tania prowokacja. Dorota w swojej recenzji słusznie zauważyła, że takie podejście odbiera książce powagę dobrego thrillera. I choć rozumiem, że Bednarek lubi szokować – w końcu to jego znak rozpoznawczy – tutaj przesadził, tracąc szansę na coś naprawdę wybitnego.

Porównując ‘W matni strachu’ do innych thrillerów, przychodzą mi na myśl dzieła B.A. Paris czy nawet naszego rodzimego Zygmunta Miłoszewskiego. Paris też bawi się motywem niewoli i manipulacji, ale robi to z większą subtelnością. Miłoszewski zaś potrafi wpleść polski kontekst kulturowy bez popadania w karykaturę. Bednarek ma własny styl – surowy, brutalny, momentami bezkompromisowy – ale w tej części serii zabrakło mi tego ‘czegoś’, co sprawiło, że pierwszy ‘Zapomniany’ zdobył tytuły Thrillera Roku i Złotego Kościeja.

Komu polecam ten audiobook? Tym, którzy lubią thrillery psychologiczne z mocnym polskim akcentem i nie boją się czasem przewrócić oczami na fabularne wygibasy. To nie jest słuchowisko dla wrażliwych dusz – sceny przemocy i mroku są tu na porządku dziennym. Jeśli szukacie audiobooka za darmo, warto sprawdzić platformy jak Legimi czy Virtualo, które czasem oferują takie perełki w promocji. Dla mnie osobiście to doświadczenie słuchowe było jak spacer po lesie w nocy – ekscytujące, ale momentami czułem, że zgubiłem ścieżkę.

Na koniec wracam myślami do tamtego filmu krótkometrażowego, który współtworzyłem. Pamiętam, jak długo debatowaliśmy nad finałową sceną – czy pokazać potwora, czy zostawić go w cieniu. Wybraliśmy cień, bo strach rodzi się w wyobraźni. ‘Zapomniany. W matni strachu’ mógłby wziąć z tego przykład – mniej dosłowności, więcej tajemnicy. Ale i tak, dzięki Kosiorowi i talentowi Bednarka do kreowania psychopatów, to podróż, która zostaje w głowie.

Z mrocznymi pozdrowieniami,
Piotr Czarny