Zemsta jest słodka – Alek Rogoziński audiobook – Śmiech i zbrodnia w jednym!

Opis

Szanowni Miłośnicy Literatury i Kryminałów z Przymrużeniem Oka,

Gdy po raz pierwszy zetknąłem się z audiobookiem „Zemsta jest słodka” Alka Rogozińskiego, od razu przypomniały mi się dyskusje ze studentami na temat ewolucji polskiej komedii kryminalnej. Ta pozycja, wydana przez Purple Book i mistrzowsko zinterpretowana przez Marcina Kwaśnego, stanowi bowiem współczesne nawiązanie do najlepszych tradycji gatunku, który w Polsce ma swoje korzenie w twórczości Joanny Chmielewskiej.

Z perspektywy badacza literatury szczególnie fascynujące jest obserwowanie, jak Rogoziński konstruuje swoją opowieść. Trzy główne bohaterki – piosenkarka, nauczycielka i gospodyni domowa – to postaci tak wyraziście nakreślone, że niemal słychać ich głosy (co zresztą Marcin Kwaśny znakomicie oddaje w interpretacji). Autor sięga po dobrze znany motyw zemsty, ale nadaje mu świeżą, współczesną formę, łącząc komedię obyczajową z elementami kryminału.

Pamiętam, jak podczas analizowania twórczości Chmielewskiej zwracałem uwagę studentom na sposób, w jaki autorka budowała absurdalne sytuacje, by wywołać komizm. Rogoziński wydaje się kontynuatorem tej tradycji, choć w nieco bardziej współczesnym wydaniu. Sceny, w których trzy „Furie” planują swoją zemstę, pełne są celnych obserwacji społecznych i inteligentnego humoru, który – co warto podkreślić – w interpretacji Kwaśnego nabiera dodatkowej mocy.

Jako badacz szczególnie doceniam warstwę językową powieści. Rogoziński operuje żywym, potocznym językiem, który świetnie oddaje charakter postaci, a jednocześnie nie traci literackiej finezji. W audiobooku ta warstwa zyskuje dodatkowy wymiar – Kwaśny znakomicie różnicuje głosy poszczególnych bohaterek, nadając im indywidualne cechy. Jego interpretacja komisarza Darskiego to z kolei majstersztyk – głos pełen profesjonalnego dystansu, ale i ludzkiego ciepła.

Z punktu widzenia struktury narracyjnej, „Zemsta jest słodka” to przykład dobrze skonstruowanej komedii kryminalnej. Fabuła rozwija się dynamicznie, a każdy rozdział przynosi nowe zwroty akcji. Szczególnie ciekawie przedstawia się sposób, w jaki autor stopniowo komplikuje sytuację – od banalnego (choć bolesnego) wątku zdrady, przez plany zemsty, aż po prawdziwe morderstwo. Ta gradacja napięcia jest szczególnie wyraźna w wersji audio, gdzie tempo narracji i modulacja głosu lektora dodatkowo podkreślają dramaturgię wydarzeń.

Porównując „Zemstę…” z innymi współczesnymi polskimi komediami kryminalnymi, warto zwrócić uwagę na jej uniwersalność. Choć osadzona w polskich realiach, porusza tematy (zdrada, zemsta, przyjaźń), które są czytelne międzykulturowo. Jednocześnie – i to szczególnie cenne – nie traci przy tym swojego lokalnego kolorytu. Sceny w szkole, backstage’u życia artystycznego czy w typowo polskim mieszkaniu są opisane z taką dbałością o szczegół, że aż proszą się o ekranizację (co zresztą sugerują niektórzy recenzenci).

Jeśli chodzi o doświadczenie słuchania, audiobook w wykonaniu Marcina Kwaśnego to prawdziwa uczta. Aktor znakomicie balansuje między różnymi tonami – od lekkiego komizmu po prawdziwe napięcie kryminalne. Jego interpretacja sprawia, że sześć i pół godziny słuchania mija niczym z bicza strzelił. Szczególnie udane są fragmenty dialogowe, gdzie Kwaśny błyskotliwie oddaje charakter każdej z postaci.

Jedynym drobnym mankamentem, który warto odnotować, jest pewna przewidywalność niektórych wątków. Osoby dobrze obeznane z gatunkiem mogą czasem wyprzedzać fabułę. Nie umniejsza to jednak przyjemności słuchania, ponieważ siłą tej powieści nie jest zaskoczenie, a sposób opowiadania historii.

„Zemsta jest słodka” to pozycja, która – podobnie jak najlepsze komedie kryminalne – działa na wielu poziomach. To zarówno świetna rozrywka, jak i inteligentna gra z konwencjami gatunku. Dla mnie, jako badacza literatury, szczególnie cenne było obserwowanie, jak Rogoziński nawiązuje do tradycji, jednocześnie nadając jej współczesny kształt. A wersja audio to znakomity przykład tego, jak dobry lektor może wzbogacić odbiór tekstu.

Dla słuchaczy szukających lekkiej, ale nie banalnej rozrywki, „Zemsta jest słodka” to pozycja wręcz idealna. Szczególnie polecam ją tym, którzy – podobnie jak ja – cenią sobie polską szkołę komedii kryminalnej i lubią, gdy humor idzie w parze z inteligentną fabułą.

Z literackim pozdrowieniem,
Adam Nowak