Uwięziona w bursztynie cz.1 – Diana Gabaldon audiobook – Miłość, która pokonała czas

Opis

Szanowni Miłośnicy Literatury i Poszukiwacze Dobrych Opowieści,

Gdy po raz pierwszy sięgnąłem po audiobook “Uwięziona w bursztynie” Diany Gabaldon w interpretacji Magdy Karel, moje oczekiwania były podwójne – jako badacz literatury chciałem docenić wartość artystyczną powieści, a jako słuchacz pragnąłem zanurzyć się w fascynującej historii. I muszę przyznać, że ta produkcja Storyside dostarczyła mi obu tych doświadczeń, choć nie bez pewnych zastrzeżeń.

Zacznijmy od kontekstu historyczno-literackiego. Diana Gabaldon, amerykańska pisarka z wykształceniem naukowym (co widać w drobiazgowości jej opisów), stworzyła serię, która wymyka się prostym klasyfikacjom gatunkowym. “Uwięziona w bursztynie” – druga część cyklu Outlander – łączy w sobie elementy powieści historycznej, romansu, fantastyki (motyw podróży w czasie) i przygodowej opowieści o zderzeniu kultur. To połączenie przypomina mi moje badania nad polską powieścią historyczną XIX wieku, gdzie realizm współistniał z romantyczną wizją przeszłości.

Akcja książki płynie dwutorowo – między współczesnością (rok 1968) a XVIII-wieczną Szkocją i Francją. Gabaldon mistrzowsko odtwarza realia epoki, od szczegółów ubioru po polityczne intrygi dworu Ludwika XV. Jako historyk literatury szczególnie doceniam jej pracę źródłową – opis bitwy pod Culloden czy mechanizmy funkcjonowania szkockich klanów są przedstawione z niemal akademicką precyzją. To nie jest powierzchowna “kostiumówka”, ale głęboko przemyślana rekonstrukcja minionej epoki.

W warstwie fabularnej autorka kontynuuje wątki z pierwszej części: Claire Randall, współczesna kobieta przypadkowo przeniesiona w XVIII wiek, stara się zmienić bieg historii, by ocalić ukochanego Jamiego Frasera i powstrzymać tragiczne w skutkach powstanie Jakobitów. Wątek romantyczny, chociaż obecny, nie dominuje nad historyczną panoramą – to raczej miłość ukazana przez pryzmat społecznych i politycznych uwarunkowań epoki.

Przejdźmy teraz do aspektu audiobooka. Magda Karel, doświadczona lektorka, generalnie dobrze radzi sobie z trudnym zadaniem interpretacji tej wielowątkowej opowieści. Jej głos ma przyjemną barwę i odpowiednią nośność, co jest szczególnie ważne przy dłuższych sesjach słuchania. Jednak – i tu muszę odnieść się do zarzutów innych słuchaczy – faktycznie można mieć zastrzeżenia co do wymowy niektórych nazw własnych (szczególnie gaelickich) oraz dialogów, które czasem brzmią nieco sztucznie. Jako językoznawca zauważam też, że lektorka czasem zbyt mechanicznie akcentuje zdania, co może irytować bardziej wymagających odbiorców.

Mimo tych drobnych niedociągnięć, audiobook wciąga. 11 godzin i 13 minut mija niepostrzeżenie, a to zasługa zarówno bogatej fabuły, jak i rytmu narracji. Gabaldon ma dar tworzenia scen, które zapadają w pamięć – czy to będzie opis paryskiego balu, czy scena w szpitalu polowym. Te momenty w interpretacji Karel nabierają dodatkowej mocy.

Porównując “Uwięzioną w bursztynie” do innych współczesnych powieści historycznych, muszę podkreślić jej wyjątkowość. Podczas gdy większość autorów ogranicza się do jednego wycinka historii lub koncentruje na wątku miłosnym, Gabaldon tworzy prawdziwą epopeję, łącząc mikrohistorie zwykłych ludzi z wielkimi wydarzeniami dziejowymi. To podejście przypomina mi nieco “Trylogię” Sienkiewicza, gdzie fikcyjni bohaterowie przeplatają się z historycznymi postaciami.

Dla kogo będzie to idealna lektura? Z pewnością dla miłośników historii, którzy lubią, gdy przeszłość ożywa w szczegółach. Dla tych, którzy cenią sobie wielowymiarowych bohaterów – Claire to postać niejednoznaczna, balansująca między dwiema epokami. Wreszcie – dla słuchaczy, którzy mają cierpliwość do rozbudowanych opisów i skomplikowanej fabuły. To nie jest lekka lektura na jeden wieczór, ale raczej literacka uczta do smakowania przez wiele dni.

Moje osobiste doświadczenie z tą książką było szczególne. Słuchałem jej podczas podróży pociągiem do Krakowa, a krajobrazy za oknem – zwłaszcza gdy mijałem Beskidy – dziwnie współgrały ze szkockimi pejzażami opisywanymi w powieści. To właśnie magia dobrej literatury – potrafi przenieść nas w czasie i przestrzeni, nawet gdy siedzimy w przedziale drugiej klasy.

Podsumowując: “Uwięziona w bursztynie” to audiobook, który zasługuje na uwagę, mimo pewnych niedoskonałości interpretacji. Diana Gabaldon stworzyła dzieło, które łączy rozrywkę z edukacją, a Magda Karel, choć nie idealna, potrafi oddać klimat tej niezwykłej opowieści. Dla mnie, jako badacza literatury, szczególnie cenne było to, jak autorka gra konwencjami, przeplatając realizm z elementami fantastycznymi. To rzadkie połączenie, które czyni z Outlandera serię wyjątkową na tle współczesnej prozy.

Z literackim pozdrowieniem,
Adam Nowak